Sakrament (łac. sacramentum, gr. μυστήριον /mystērion/) – w chrześcijaństwie obrzęd religijny rozumiany jako widzialny znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa. W tradycji wschodniej chrześcijaństwa sakramenty nazywa się „tajemnicami”.
List do Rzymian [Rz lub Rzym] – jeden z listów Nowego Testamentu autorstwa apostoł Pawła. List został napisany najprawdopodobniej pod koniec trzeciej podróży misyjnej apostoła Pawła w Koryncie w latach 57/58 n.e. Adresatem listu była rzymska gmina chrześcijańska. Patrystyka (łac. patristica, od (łac.) patres, gr. πατήρ) – nauka zajmująca się twórczością i życiem Ojców Kościoła i pisarzy starochrześcijańskich oraz epoką, w której żyli. Patrystyka może być działem historii albo teologii. Jako nauka teologiczna jest ściśle powiązana z dogmatyką (a konkretnie z historią dogmatów).
Obrzęd to zespół zakorzenionych w tradycji, najczęściej określonych przepisami, czynności i praktyk o znaczeniu symbolicznym, towarzyszących jakiejś uroczystości o charakterze związanym z charakterem społeczności. Obrzędy dzielimy na religijne i świeckie.Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) – dyscyplina wiedzy posługująca się metodami filozoficznymi w wyjaśnianiu świata w jego relacji do Boga. Klasycznie uznawana za dziedzinę naukową, także w Polsce znajduje się na liście dziedzin naukowych, ustalonej przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów. Stanowi metodyczne studium prawd religijnych objawionych przez Boga, w myśl maksymy (łac.) fides quaerens intellectum – wiara szukająca zrozumienia. Współcześnie zasadność uznawania pytań o Boga za naukowe jest kwestionowana. Według części autorów teologia nie spełnia współczesnych wymagań stawianych nauce, chociażby poprzez brak weryfikowalności stawianych przez nią hipotez oraz oparcie na dogmatach jako punkcie wyjściowym swoich rozważań zamiast na metodzie naukowej, czy paradygmatach naukowych. Polemikę z tymi zarzutami przedstawił m.in. papież Benedykt XVI w Wykładzie ratyzbońskim.
Historia terminu[]
Początki słowa sakrament sięgają Starego Testamentu, gdzie oznacza on tajemne zamiary Boga Stwórcy wobec stworzeń, cel jaki wyznacza on światu, objawione jedynie Jego wyznawcom – użyte jest tu greckie słowo mystērion (LXX). Tak Księga Mądrości 2,22 oraz Księga Daniela 2,27. W Ewangeliach takie użycie słowa występuje w wypowiedzi Jezusa o poznaniu tajemnicy Królestwa przez Jego uczniów (por. Mk 4,11 i paralelne ewangelie). Używał go także św. Paweł w swych listach. We wczesnych listach Apostoła, m.in. w Liście do Rzymian, nauczanie o tajemnicy-mystērion objawionej narodom znajdujemy w siedmiu miejscach. Pisał on:
Jan Kalwin, fr. Jean Cauvin albo również Jean Calvin (ur. 10 lipca 1509 w Noyon, zm. 27 maja 1564 w Genewie) – teolog, kaznodzieja, pisarz i organizator życia duchowego w Szwajcarii okresu reformacji. Twórca jednej z doktryn religijnych - ewangelicyzmu reformowanego, przyjętej przez kościoły ewangelicko-reformowane, prezbiteriańskie, a następnie przez część kongregacjonalnych, opierającej się głównie na predestynacji oraz symbolicznej, a nie realnej w odróżnieniu od poglądu powszechnie panującego w Kościele Katolickim, obecności Jezusa Chrystusa w Wieczerzy Pańskiej. Nazywany "teologiem par excellence"; "Arystotelesem Reformacji"; "Akwinatą Kościoła reformowanego"; "najbardziej chrześcijańskim mężem swej epoki" czy też "drugim patriarchą reformacji".Nowy Testament (gr. Ἡ Καινὴ Διαθήκη, on Kainē Diathēkē) – druga, po Starym Testamencie, część Biblii chrześcijańskiej, powstała na przestrzeni 51-96 r. n.e.; stanowi zbiór 27 ksiąg, przedstawiających wydarzenia z życia Jezusa i wczesnego Kościoła oraz pouczenia skierowane do wspólnot chrześcijańskich, tradycyjnie datowanych na drugą połowę I wieku; niektórzy bibliści datują część ksiąg również na pierwszą połowę II wieku; główne źródło chrześcijańskiej doktryny i etyki.
W późniejszych listach Pawła mystērion nabiera znaczenia urzeczywistnienia tego odwiecznego tajemnego planu Boga w Jezusie Chrystusie. Tak też używali go wcześni Ojcowie Kościoła, tzw. Ojcowi apostolscy, jak Ignacy z Antiochii, Justyn Męczennik czy Meliton z Sardes. Określali oni mianem mystērion „zbawcze wydarzenia życia Jezusa, rozumiane jako wydarzenia, w których jedyna tajemnica Boga («mystērion tou Theou») się objawiła i urzeczywistniła”. Ignacy w Liście do Efezjan 19,1 mówił o trzech tajemnicach – o dziewictwie Maryi, jej porodzie i śmierci Chrystusa. Misteriami-tajemnicami Ojcowie nazywali także zapowiadające Jezusa Chrystusa proroctwa i symboliczne figury Starego Testamentu. Jedną z takich figur sakramentów była skała, z której w sposób cudowny wytrysnęła woda dla spragnionych na pustyni Izraelitów. Sam św. Paweł napisał że była ona symbolem Chrystusa:
Ewangelia Marka [Mk lub Mar] – druga z kolei, a zarazem najkrótsza i najstarsza Ewangelia nowotestamentowa. Jej autorem według tradycji chrześcijańskiej jest Jan Marek, który miał spisać w Rzymie relację Piotra Apostoła. Jest jedną z ewangelii synoptycznych. Święty Marek napisał Ewangelię dla ludzi nieznających języka aramejskiego oraz zwyczajów żydowskich. W przeciwieństwie do Mateusza terminy aramejskie zawsze są objaśniane, podobnie jak zwyczaje żydowskie. Pod względem stylu i języka ustępuje pozostałym Ewangeliom. Niewiele jest mów Jezusa i są one krótkie (poza dwoma, tj. Mk 4,1-34 oraz Mk 13,1-37). Marek koncentruje się na opisie cudów i czynów Jezusa.Institutio religionis christianae lub Institutio Christianae religionis nunc uere demum suo titulo respondens (franc. L’Institution de la religion chrétienne, pol. Ustanowienie (lub Nauka) religii chrześcijańskiej) – to traktat teologiczny, napisany przez Jana Kalwina w 1536.
Jednym z teologów XX w., który dogłębnie wykazał rolę typologii biblijnej Starego Testamentu jako przygotowania dla sakramentów Kościoła był Jean Daniélou w pracy Sacramentum futuri, Études sur les origines de la typologie biblique (Sakrament przyszłości. Studia nad początkami typologii biblijnej).
W III w. łacińskie przekłady biblijne tłumaczyły słowo mystērion zamiennie, bądź jako mysterium bądź jako sacramentum. Tertulian (150-240 r.), prawdopodobnie chcąc uniknąć skojarzeń z misteriami pogańskimi, używał jedynie słowa sacramentum. Jego zakorzenienie w kulturze cesarstwa rzymskiego sprawiło, że uznawał natomiast analogię pomiędzy chrztem a składaniem przysięgi – po łacinie nazywanej sacramentum – przez legionistów, którzy całym życiem wiązali się z armią cesarską. Ponieważ cesarzowi przypisywano cechy boskie, służba w szeregach jego armii była traktowana jako coś świętego.
Tomizm – system filozoficzny oparty na poglądach św. Tomasza z Akwinu. Tomizm wywodzi się z filozofii średniowiecznej, a jego różne nurty są żywe aż do dnia dzisiejszego.Bóg Ojciec, Pan Bóg (łac. Deus Pater) – jedna z Trzech Osób Boskich czczonych przez większość wyznań chrześcijańskich.
Augustyn z Hippony (354-430 r.) używał słowa sakrament w wielu znaczeniach, np. stosował je do rytów religijnych Starego i Nowego Testamentu, do figur i symboli biblijnych – jako odnoszących się do wielkiego sakramentu-tajemnicy Chrystusa i Kościoła. Doprecyzował on, że są świętymi znakami zewnętrznymi, wyrażającymi wewnętrzną niewidzialną rzeczywistość i, jako znaki, są one podobne do wyrażanej rzeczywistości duchowej. Nauczał też, że sakramenty-znaki udzielają tej łaski, którą oznaczają. Augustyn dał w ten sposób podstawy późniejszej, scholastycznej definicji sakramentu jako skutecznego znaku łaski (signum efficax gratiae).
Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.Kościół /(gr.) ἐκκλησία (ekklesia), zgromadzenie obywatelskie/ – w teologii chrześcijańskiej, wspólnota ludzi ze wszystkich narodów, zwołanych przez Apostołów, którzy zostali posłani przez Jezusa Chrystusa, by utworzyć zgromadzenie wybranych, stających się wolnymi obywatelami Królestwa niebieskiego. Wspólnota Kościoła ma cztery zasadnicze cechy, sformułowane w Nicejsko-konstantynopolitańskim wyznaniu wiary (381 r.): jedność, świętość, powszechność i apostolskość. Pierwszym zadaniem Ludu Bożego, jako ustanowionej poprzez chrzest wspólnoty /(gr.) koinonia/ wiary i sakramentów, jest bycie sakramentem wewnętrznej jedności ludzi z Bogiem oraz jedności całej ludzkości, która ma się zrealizować. Kościołem nazywa się też wspólnotę lokalną Kościoła powszechnego, tzw. kościoły lokalne, a także określone wyznanie chrześcijańskie. Tajemnicą Kościoła zajmuje się gałąź teologii – eklezjologia.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
Sobór w Bazylei – Ferrarze – Florencji i Rzymie lub Sobór Bazylea – Ferrara – Florencja – Rzym lub Sobór Ferraro-Florencki lub Sobór Florencki – XVII sobór powszechny Kościoła katolickiego, zwołany 1 lutego 1431 roku przez papieża Marcina V do Bazylei i kontynuowany następnie w latach 1437-1439 w Ferrarze, 1439-1443 we Florencji i 1443-1445 w Rzymie. Z powodu zmieniania miejsca obrad, często przyjmuje się istnienie trzech, odzielnych soborów.
Teolog – specjalizacja akademicka, której tematem jest systematyczne, wykorzystujące metody filozoficzne, historyczne i in., studium objawionych prawd religijnych dotyczących Boga oraz Jego relacji do świata, w myśl maksymy (łac.) fides quaerens intellectum - wiara szukająca zrozumienia. Najczęściej związana z chrześcijaństwem. Poprzez zapożyczenie, czasem teologami nazywa się nauczycieli innych religii, jak judaizm czy islam.
Misterium paschalne – jedno z głównych pojęć teologii chrześcijańskiej, odnoszące się do historii zbawienia. Jego treścią jest wydarzenie, które było zwieńczeniem życia i misji Jezusa Chrystusa: męka, śmierć i zmartwychwstanie, uobecniane w Kościele i w sakramentach.
Piotr Damian(i), wł. Pier Damiani, również Petrus Damiani, lub Pietro Damiani. (ur. 1007 w Rawennie, zm. 22 lutego 1072 w Faenzie) – eremita, biskup, kardynał, święty katolicki, doktor Kościoła.
Objawienie - pojęcie odnoszące się do religii objawionych. Dla wyznawców danej religii jest to przesłanie lub wydarzenia, poprzez które Bóg daje się poznać jednostkom lub grupom ludzi.
Karol Hubert Karski (ur. 3 listopada 1940 w Katowicach) – polski teolog ewangelicki, działacz ekumeniczny, profesor nauk teologicznych.
