Sabaudia
Przeczytaj także...
Księstwo Sabaudii-Piemontu (Principato di Savoia) – samodzielne księstwo istniejące od roku 1416 do Zjednoczenia Włoch w XIX wieku. Państwem rządziła tzw. Dynastia sabaudzka (principi di Savoia). Na terytorium państwa od 1416 roku składały się prowincja Sabaudia (stolica - Nicea, dziś część Francji) i włoska prowincja Piemont ze stolicą w Turynie. Od 1743 do 1860 roku Księstwo stanowiło część składową Królestwa Sardynii.Jezioro Genewskie (hist. Jezioro Lemańskie, fr. Lac Léman lub Lac de Genève, wł. Lago Lemano lub Lago di Ginevra, niem. Genfersee) – jezioro w Szwajcarii i Francji, położone w obniżeniu tektonicznym między Alpami i Jurą. Największe w Alpach i Europie Zachodniej. Jezioro Genewskie nie zostało uznane największym jeziorem w Szwajcarii ze względu na obszar należący również do Francji.
Układ z Plombières – tajny układ między Camillem Cavourem, a Napoleonem III zawarty 12 lipca 1858 roku w miejscowości Plombières-les-Bains. Na mocy tego układu, Francja miała wziąć udział, wraz z królestwem Piemontu, w wojnie z Austrią. Po zwycięstwie Piemont miał otrzymać Lombardię i Wenecję, a także utworzyć federacje na czele z Wiktorem Emanuelem II , a Francja miała otrzymać Niceę i Sabaudię.
Księstwo Sabaudii-Piemontu (Principato di Savoia) – samodzielne księstwo istniejące od roku 1416 do Zjednoczenia Włoch w XIX wieku. Państwem rządziła tzw. Dynastia sabaudzka (principi di Savoia). Na terytorium państwa od 1416 roku składały się prowincja Sabaudia (stolica - Nicea, dziś część Francji) i włoska prowincja Piemont ze stolicą w Turynie. Od 1743 do 1860 roku Księstwo stanowiło część składową Królestwa Sardynii.Jezioro Genewskie (hist. Jezioro Lemańskie, fr. Lac Léman lub Lac de Genève, wł. Lago Lemano lub Lago di Ginevra, niem. Genfersee) – jezioro w Szwajcarii i Francji, położone w obniżeniu tektonicznym między Alpami i Jurą. Największe w Alpach i Europie Zachodniej. Jezioro Genewskie nie zostało uznane największym jeziorem w Szwajcarii ze względu na obszar należący również do Francji.
Układ z Plombières – tajny układ między Camillem Cavourem, a Napoleonem III zawarty 12 lipca 1858 roku w miejscowości Plombières-les-Bains. Na mocy tego układu, Francja miała wziąć udział, wraz z królestwem Piemontu, w wojnie z Austrią. Po zwycięstwie Piemont miał otrzymać Lombardię i Wenecję, a także utworzyć federacje na czele z Wiktorem Emanuelem II , a Francja miała otrzymać Niceę i Sabaudię.
Lokalizacja Sabaudii w XV wieku na mapie Włoch. Białymi liniami naniesiono współczesne granice państw
Lokalizacja Sabaudii w XIX wieku na mapie Włoch.
Sabaudia (fr. Savoie) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji, we francuskich Alpach, przy granicy ze Szwajcarią i Włochami. Część regionu administracyjnego Rodan-Alpy (departamenty Sabaudia i Górna Sabaudia).
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.Prealpy Sabaudzkie (fr. Alpes de Savoie) - pasmo górskie, Alp Zachodnich. Leży na pograniczu Francji (region Rodan-Alpy) i Szwajcarii (kanton Valais). Jest to jedna z najbardziej na zachód wysuniętych części Alp Zachodnich. Pasmo sąsiaduje z: Prealpami Delfinackimi na południowym zachodzie, Alpami Delfinackimi na południowym wschodzie, Alpami Graickimi na wschodzie, Alpami Berneńskimi i Prealpami Szwajcarskimi na północnym wschodzie. Najwyższym szczytem pasma jest Haute Cime des Dents du Midi, który osiąga wysokość 3257 m.
Informacje ogólne[]
Sabaudia obejmuje Alpy Sabaudzkie z masywami Mont Blanc (4807 m) i Vanoise (3852 m). Głębokie doliny rzek: Isère, Arc. Jeziora: Genewskie, Annecy, Bourget.
Rodan-Alpy (Region Rodano-Alpejski, fr. Rhône-Alpes) – region administracyjny w południowo-wschodniej Francji. Od wschodu graniczy ze Szwajcarią i Włochami, od strony południowo-wschodniej z regionem Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, od południa z Langwedocją-Roussillon, od zachodu z Owernią a od północy z Burgundią i Franche-Comté. Nazwa regionu wywodzi się od nazwy głównej rzeki - Rodanu oraz łańcucha górskiego Alp, który rozciąga się we wschodniej części tego obszaru. Na jego terenie znajdują się dwie historyczne krainy: Lyonnais i Sabaudia, a także Bresse (do XVII wieku w Sabaudii).Arc (fr. l’Arc) – rzeka we Francji, w Alpach. Długość ok. 150 km. Źródła Arc wypływają spod lodowca, zwanego... Źródła Arc (fr. Sources de l’Arc). Uchodzi, jako lewobrzeżny dopływ, do rzeki Isère na wysokości zamku Miolans. Zlewisko rzeki Arc ma powierzchnię 1 957 km². Głównym dopływem jest rzeka Arvan, uchodząca do Arc w Saint-Jean-de-Maurienne.
Podstawę gospodarki stanowi turystyka, oparta o liczne ośrodki sportów zimowych i uzdrowiska (m.in. Chamonix-Mont-Blanc, Albertville, Aix-les-Bains, Évian-les-Bains, Thonon-les-Bains).
Przemysł: huty aluminium i stali szlachetnych, przemysł precyzyjny, drzewny, papierniczy, chemiczny, skórzany. W dolinach uprawa zbóż, roślin pastewnych i winorośli, w wyższych partiach hodowla bydła i owiec, wyrób serów.
Historia[]
Sabaudia stała się motorem zjednoczenia Włoch. Władca z dynastii sabaudzkiej został pierwszym królem włoskim. Jednak w zamian za pomoc w zjednoczeniu Włoch, sama Sabaudia na mocy porozumienia z Plombières (1858 r.), popartego referendum wśród miejscowej ludności, została w 1860 r. włączona do Francji – w referendum nie przewidziano opcji pozostania niepodległą ani włączenia do sąsiedniej Szwajcarii, z którą Sabaudia utrzymywała zawsze bliskie stosunki. Pojawiły się również głosy, że referendum zostało sfałszowane.
Mont Blanc (wł. Monte Bianco, pol. Biała Góra, 4810,45 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Alp i Europy, potocznie nazywany Dachem Europy (niektórzy, w tym alpiniści zdobywający Koronę Ziemi, przyjmując inne granice Europy niż Międzynarodowa Unia Geograficzna, uważają Elbrus za szczyt europejski i tym samym najwyższy w Europie). Główny wierzchołek znajduje się na terytorium Francji w regionie Haute-Savoie i w granicach administracyjnych miasta Saint-Gervais-les-Bains. Granica francusko-włoska przebiega przez pobliski, boczny wierzchołek Mont Blanc de Courmayeur (wł. Monte Bianco di Courmayeur) (4748 m n.p.m.).Chamonix-Mont-Blanc – miejscowość turystyczna i gmina we Francji, w regionie Rodan-Alpy, w departamencie Górna Sabaudia.
Zobacz też[]
Kontrola autorytatywna (natural region of France):
GND: 4051850-4
Warto wiedzieć że... beta
Jezioro Bourget (fr. Lac du Bourget) - jezioro w południowo-wschodniej Francji, największe (nie licząc Jeziora Genewskiego, należącego częściowo do Szwajcarii) francuskie jezioro pochodzenia lodowcowego. Leży w obniżeniu między Alpami a południowym krańcem Jury. Powstało ok. 19 tys. lat temu, po ostatnim zlodowaceniu, zwanym tu stadiałem Würm, w zagłębieniu pozostałym po ustąpieniu wielkiego lodowca plejstoceńskiego.
Alpy (fr. Alpes, niem. Alpen, wł. Alpi, słoweń. Alpe, ret. Alps) – najwyższy łańcuch górski Europy, ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia. Łańcuch ma długość około 1200 km, szerokość od 150 do 250 km i zajmuje powierzchnię około 220 tys. km².
Isère, Izera – rzeka w południowo-wschodniej Francji (w dep. Savoie, Isère i Drôme), lewy dopływ Rodanu o długości 290 km i powierzchni dorzecza 11 800 km².
Język francuski (fr. langue française lub français) – język pochodzenia indoeuropejskiego z grupy języków romańskich. Jako językiem ojczystym posługuje się nim ok. 80 mln ludzi: ok. 65 mln Francuzów, ok. 4,5 mln Belgów (czyli 42%), ok. 1,5 mln Szwajcarów (czyli 20%), a także ok. 8 mln mieszkańców kanadyjskich prowincji Québec, Ontario i Nowy Brunszwik. Ok. 201 milionów osób na całym świecie używa francuskiego jako języka głównego (oszacowanie z 2009 r. według Organisation mondiale de la Francophonie), a 72 miliony jako drugiego języka codziennego (w tym krajach Maghrebu). Wiele z tych osób mieszka w krajach, w których francuski jest jednym z języków urzędowych, bądź powszechnie używanych (54 kraje). Paradoksalnie, w Algierii, Maroku, i Tunezji, gdzie nie ma statusu języka urzędowego, jest bardziej rozpowszechniony niż w wielu krajach Czarnej Afryki, w których jest jedynym językiem urzędowym.
Stal – stop żelaza z węglem, plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie, o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,10%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa). Węgiel w stali najczęściej występuje w postaci perlitu płytkowego. Niekiedy jednak, szczególnie przy większych zawartościach węgla, cementyt występuje w postaci kulkowej w otoczeniu ziaren ferrytu.
Kraina historyczna – region rozwijający się od setek lub tysięcy lat, obejmujący obszary powiązane wspólną historią i kulturą, niekiedy także więzami gospodarczymi. Bardzo często podział kraju na krainy historyczne staje się podstawą wydzielenia współczesnych jednostek podziału administracyjnego.
Hrabstwo Sabaudii (fr. Comté de Savoie, wł. Contea di Savoia) – hrabstwo wchodzące w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego powstałe, wraz z wolnymi komunami miejskimi Szwajcarii, po upadku burgundzkiego Królestwa Arelatu w XI wieku.