Rzeki Polski

Sieć hydrograficzna Polski

Wisła

Prosna, Kanał Bernardyński

Drwęca

Rzeki w Polsce to zbiór rzek płynących przez teren Polski, który, biorąc pod uwagę uwarunkowania hydrograficzne, leży w zlewisku trzech mórz:

Osława (niem. Oslawa, cz. Oslava, ukr. Ослава) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, lewy dopływ Sanu w zlewisku Morza Bałtyckiego. Długość – 55 km, powierzchnia zlewni – 503 km².Orawa (słow. Orava, węg. Árva) – rzeka w północnej Słowacji, w dorzeczu Dunaju. Długość – 60,3 km, powierzchnia dorzecza – 1.991,8 km², średni przepływ u ujścia – 34,4 m³/s.

Morza Bałtyckiego – 99,7%:

dorzecze Wisły – 55,7%;

dorzecze Odry – 33,9%;

rzeki pobrzeża bałtyckiego – 9,3%;

dorzecze Niemna – 0,8%;

Morza Czarnego – 0,2%:

dorzecze Dunaju (Orawa)

dorzecze Dniestru (Strwiąż);

Morza Północnego – 0,1%:

dorzecze Łaby (Izera).

Występuje asymetryczność dopływów Wisły i Odry. Ich lewe dorzecza są krótsze i mniej obfite w wodę w stosunku do dopływów prawych – Wisła – 27:73, Odra – 30:70. Jest to związane z nachyleniem powierzchni w kierunku północno-zachodnim oraz z rozwojem rzeźby terenu w trzeciorzędzie i czwartorzędzie.

Karpaty (51-54) (węg. Kárpátok; rum. Carpaţi; ukr. i serb. Карпати; czes. i słow. Karpaty) – łańcuch górski w środkowej Europie (jeden z największych w tej części świata), ciągnący się łukiem przez terytoria Austrii, Czech, Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Serbii i Rumunii. Najwyższy szczyt Gerlach ma wysokość 2655 m n.p.m.Izera (czes. Jizera, niem. Iser) – rzeka w Czechach, a w górnym biegu również w Polsce; prawy dopływ Łaby, dł. 164 km.

Ujście Wisły i Odry ma charakter deltowy, delta Odry ma charakter delty wstecznej.

Gęstość sieci rzecznej w Polsce jest dość znaczna, lecz nieregularna. O znacznej gęstości w Karpatach i Sudetach (duże opady na słabo przepuszczalne podłoże o urozmaiconej rzeźbie), czterokrotnie rzadsza na wyżynach (znaczne przechodzenie wody w podłoże oraz głęboko zalegające wody gruntowe). Na terenach nizinnych gęsta sieć rzek występuje w okolicach o słabo przepuszczalnym podłożu.

Dorzecze Odry – obszar, z którego do rzeki głównej Odry spływają wszystkie jej dopływy. Granicę pomiędzy dorzeczami nazywa się działem wód dorzeczy. Powierzchnia dorzecza Odry wynosi 118 861 km², z czego 106 056 km² obszaru Polski.Czermnica czes. Čermenský potok, niem. Tscherbeneyer Bach – potok górski w północno-wschodnich Czechach i południowo-zachodniej Polsce w Sudetach Środkowych, w Górach Stołowych, w woj. dolnośląskim.

Zasilanie rzek w Polsce jest śnieżno-deszczowe, z rzadszym zasileniem z dopływających wód podziemnych.

Występują dwa wysokie stany wód: na wiosnę, luty-kwiecień – w okresie zanikania pokrywy śnieżnej oraz latem, czerwiec-lipiec – podczas intensywnych opadów w górach. Stany wód najniższe mają miejsce wczesną jesienią. Na wybrzeżu Bałtyku wysokie stany wód spowodowane są spiętrzaniem wód morskich przez sztormy.

Wisła (łac. Vistula) – najdłuższa rzeka Polski, o długości 1047 km. Jest także najdłuższą rzeką uchodzącą do Morza Bałtyckiego.Prosna – rzeka w środkowej Polsce, w dorzeczu Odry, lewy dopływ Warty; długość: 216,8 km, powierzchnia dorzecza: 4 924,7 km², różnica wysokości między źródłem a ujściem: ~190 m.

Rzeki w Polsce zimą zamarzają. Na zachodzie Polski na około miesiąc, w centrum i na wschodzie na około 3 miesiące. Występuje zjawisko późniejszego zanikania pokrywy lodowej na północy niż na południu, co sprzyja powstawaniu powodzi zatorowych.

Występuje zmienność stanu wód w rzekach. Najmniejsza amplituda wahań stanów wody mają rzeki pojezierzy, a największe większe rzeki górskie, np. Dunajec 9–10 m.

Niektóre z większych rzek Polski wymienione w porządku hydrograficznym w kolejności od ujścia do źródeł. Litery P lub L oznaczają dopływ prawy lub lewy.

Łaba (czes. Labe, niem. Elbe) – rzeka w Czechach i Niemczech o długości 1165 km (370 km w Czechach) i powierzchni dorzecza 144 055 km² (w Czechach 51 394 km²).Dniestr (ukr. Дністер, rum. Nistru, w starożytności gr. Tyras lub Nester), rzeka płynąca przez Ukrainę i Mołdawię (a w praktyce będąc granicą mołdawsko-naddniestrzańską). Rzeka należy do zlewiska Morza Czarnego. Długość - 1352 km, powierzchnia zlewni - ok. 68 tys. km².