Rysperydon

Rysperydon, risperidon (INN Risperidonum) – organiczny związek chemiczny z wieloma grupami funkcyjnymi, pochodna benzoksazolu, lek przeciwpsychotyczny II generacji. Wykazuje działanie przeciwwytwórcze, antyautystyczne i aktywizujące; nie wykazuje działania cholinolitycznego.

Uniwersytet Alberty (ang. University of Alberta) to uniwersytet działający w kanadyjskim mieście Edmonton, w prowincji Alberta. Ma 3200 wykładowców i ponad 35 tys. studentów.Grupa funkcyjna (podstawnik) – szczególnie aktywna część cząsteczki, która jest odpowiedzialna za jej sposób reagowania w danej reakcji.

Został opracowany przez Janssen Pharmaceutica i wprowadzony do lecznictwa w 1994 roku.

Wskazania[ | edytuj kod]

Opakowanie jednego z preparatów leku

Rysperydon jest stosowany w leczeniu ostrych i przewlekłych psychoz schizofrenicznych oraz stanów psychotycznych z objawami pozytywnymi i negatywnymi. Lek zmniejsza również objawy depresyjne i lękowe związane ze schizofrenią.

Priapizm, ciągotka (łac. priapismus, z gr. πριαπισμός = wzwód) – objaw chorobowy polegający na występowaniu długotrwałego, bolesnego wzwodu członka, który nie jest związany z podnieceniem lub pobudzeniem seksualnym. Nazwa priapizm wywodzi się od starożytnego boga Priapa, którego wizerunki przedstawiały mężczyznę z członkiem w stanie erekcji.Zespół Tourette’a – wrodzone zaburzenie neurologiczne charakteryzujące się przede wszystkim występowaniem licznych tików ruchowych i werbalnych, opisane w 1885 przez francuskiego neurologa Georgesa Gillesa de la Tourette’a.

Lek stosowany jest również w leczeniu zaburzeń lękowych, obsesyjno-kompulsyjnych, zespołu Tourette’a, depresji lekoopornej, autyzmu oraz zaburzeń odżywiania (w tym przypadku stosowany jest pozarejestracyjnie).

Objawy uboczne[ | edytuj kod]

Częstymi objawami ubocznymi podczas stosowania rysperydonu są: bezsenność, pobudzenie, lęki oraz bóle głowy. Rzadko występującymi objawami są: senność, zmęczenie, zawroty głowy, zaparcia, nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, priapizm, akatyzja.

Pozarejestracyjne stosowanie leków(ang. off-label use) – praktyka przepisywania pacjentom leków na schorzenia inne niż przewidziane w procesie autoryzacji rynkowej. Sytuacja dotyczy często leków stosowanych w psychiatrii, onkologii i pediatrii. Przykładem zastosowania tej praktyki jest m. in zapisywanie leków z grupy SSRI (stosowanych głównie w leczeniu zaburzeń depresyjnych) w celu leczenia przedwczesnego wytrysku. Pozarejestracyjne stosowanie leków ma istotne implikacje ekonomiczne, etyczne i prawne.Schizofrenia (stgr. σχίζειν, schizein, "rozszczepić" i stgr. φρήν, φρεν-, phrēn, phren-, "umysł", rzadziej stosowana nazwa – choroba Bleulera, łac. Morbus Bleuleri, w skrócie MB, synonimy: zaburzenia schizofreniczne, psychoza schizofreniczna) – zaburzenie psychiczne (lub raczej grupa zaburzeń) zaliczane do grupy psychoz endogennych.

Preparaty[ | edytuj kod]

Rysperydon dostępny jest w postaci tabletek, roztworu doustnego oraz proszku do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań. W Polsce wszystkie preparaty zawierające rysperydon dostępne są wyłącznie na receptę.
Preparaty rysperydonu dopuszczone do obrotu w Polsce:

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, ZOK (błędnie zaburzenie obsesyjno-kompulsywne), inaczej nerwica natręctw, zespół anankastyczny; ang. obsessive-compulsive disorder, OCD) – zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń lękowych charakteryzujące się występowaniem u chorego natrętnych (obsesyjnych) myśli oraz/lub zachowań przymusowych (kompulsyjnych). W ICD-10 zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne klasyfikuje się jako F42; oznaczenie jako F42.0 oznacza ZOK z przewagą myśli obsesyjnych, a F42.1 z przewagą czynności natrętnych (rytuałów).Merck KGaA (Niemiecki Merck, Merck Darmstadt) założona w Niemczech firma farmaceutyczna i chemiczna z główną siedzibą zlokalizowaną w Darmstadt, uważana za najstarszą działającą firmę z tej branży.

Orizon – roztwór doustny, 1 mg/ml – Orion Corporation

Orizon – tabletki powlekane, ½/1/2/3/4 mg – Orion Corporation

Ranperidon – tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej, 1/2/3/4 mg – Ranbaxy (Poland) Sp. z o.o.

Rileptid (x) mg – tabletki powlekane, x = 1/2/3/4 mg – Egis Pharmaceuticals PLC

Risperidon Vipharm – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg/ml – Vipharm S.A.

Risperon – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg – Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne LEK-AM Sp. z o.o.

Rispolept (preparat oryginalny) – roztwór doustny, 1 mg/ml – Janssen-Cilag International N.V

Rispolept (preparat oryginalny) – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg – Janssen-Cilag International N.V

Rispolept Consta – proszek i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań o przedłużonym uwalnianiu, 25/37,5/50 mg – Janssen-Cilag International N.V

Ryspolit – roztwór doustny, 1 mg/ml – Zakłady Farmaceutyczne POLPHARMA S.A.

Ryspolit – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg – Zakłady Farmaceutyczne POLPHARMA S.A.

Torendo Q-Tab (x) mg – tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej, x = 1/2 mg – Krka d.d., Novo Mesto

Bibliografia[ | edytuj kod]

Stephen M. Stahl: Podstawy psychofarmakologii. Leki przyciwpsychotyczne i normotymiczne. Gdańsk: Via Medica, 2007. ISBN 978-83-60945-42-1.

Uwagi[ | edytuj kod]

Wymieniono jedynie preparaty z pozwoleniem bezterminowym

Przypisy[ | edytuj kod]

↑ przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Risperidone, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00734 (ang.).
Rejestr Produktów Leczniczych (pol.). [dostęp 2019-02-01].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Autyzm wczesnodziecięcy, autyzm głęboki, zespół Kannera – całościowe zaburzenie rozwoju, w którym istotną rolę odgrywa funkcjonowanie mózgu. Do typowych cech należą problemy z komunikacją uczuć i związkami społecznymi. Występują również kłopoty z integracją wrażeń zmysłowych. W typowych przypadkach pojawia się w pierwszych trzech latach życia. Ocenia się, że autyzm występuje u 5,6 na 10000 osób, przy czym jest trzy lub cztery razy częstszy u mężczyzn niż u kobiet.Międzynarodowa nazwa niezastrzeżona, INN (ang. international nonproprietary name) – niezastrzeżona (generyczna) nazwa środka farmaceutycznego zalecana w nazewnictwie przez Światową Organizację Zdrowia. Jest ona stosowana dla ułatwienia ze względu na bardzo dużą ilość nazw handlowych leków i środków farmaceutycznych.

[uwaga1-3] Wymieniono jedynie preparaty z pozwoleniem bezterminowym

[MSDS-1] rzeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[DB-2] Risperidone, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00734 (ang.).

[4] Rejestr Produktów Leczniczych (pol.). [dostęp 2019-02-01].