• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Ruda darniowa

    Przeczytaj także...
    Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Absorpcja (łac. absorbere = wchłaniać) – termin z zakresu chemii fizycznej oznaczający proces wnikania jednej substancji (cząsteczek, atomów lub jonów) do innej substancji tworzącej dowolną fazę ciągłą (gazu, cieczy, ciała stałego itp.).
    Meklemburgia (niem. Mecklenburg - kalka obodrzyckiej nazwy Weligard, staroniem. mikile - wielki) – kraina historyczna położona pomiędzy rzekami Łabą a Reknicą, zajmuje płaskie i faliste tereny Pojezierza Meklemburskiego. Obecnie jest to zachodnia i największa część kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie (Mecklenburg-Vorpommern) w RFN.
    Ruda darniowa
    Kościół św. Wawrzyńca w Studzieńcu z kamienia polnego i rudy darniowej
    Dom z rudy darniowej w Bresegard bei Eldena (Meklemburgia, Niemcy)
    Ruda darniowa wykorzystana w budowie muru

    Ruda darniowa, rudawiec – wytrącenia uwodnionych tlenków żelaza, które wraz z domieszką koloidalnej krzemionki, frakcji ilastej czy fosforanów spajają okruchy mineralne i szczątki organiczne tworząc w profilu glebowym różnej wielkości czarnobrunatne bryły lub trudne do przebicia warstwy. Rudy darniowe tworzą się w obniżeniach terenu. Połączone jest to z wahaniami zwierciadła wody gruntowej, zasobnej w rozpuszczalne związki żelaza. Rudawiec może znacząco utrudniać rozwój systemu korzeniowego roślin i głęboką uprawę gleby.

    Dymarka – dawny piec hutniczy, w którym przez redukcję tlenkowych rud żelaza za pomocą węgla drzewnego otrzymywano żelazo w postaci gąbczastej, zawierającej żużel.Rudawiec, orsztyn – twarda, rdzawa i żelazista warstwa gleby, utrudniająca przesiąkanie wody i hamująca rozwój korzeni. Rudawce tworzą się w procesach eluwialno-iluwialnych, które największą aktywność wykazują w glebach bielicowych, murszowatych i niektórych czarnych ziemiach.

    Ze względu na eksploatację jako złoże oraz na melioracje (wyorywanie lub rozrywanie w celu likwidacji bariery dla wody oraz korzeni drzew i roślin uprawnych) warstwy rudawca współcześnie rzadko są ciągłe, a duże konkrecje mogą być rozproszone w profilu aż do powierzchni gleby.

    Gazownia – przedsiębiorstwo zajmujące się jedną lub kilkoma gałęziami przemysłu: odgazowywaniem węgla i wytwarzaniem z niego gazu koksowniczego, przesyłaniem gazu do odbiorców, zakład zasilający urządzenia w paliwo gazowe. W powszechnym znaczeniu pod terminem gazownia rozumie się zakład przesyłający gaz do odbiorców. W Polsce zajmuje się tym Polska Spółka Gazownictwa, spółka-córka PGNiGKoksownia – zakład przemysłowy, działający w branży energetycznej, produkujący w piecach koksowniczych koks oraz produkty uboczne suchej destylacji węgla, takie jak gaz koksowniczy, smoła czy benzol.

    Jako ruda żelaza wykorzystywana była do wytopu tego metalu od czasów prehistorycznych do XX w. (w Polsce do 1964 r.), głównie w piecach dymarkowych. Złoża rudy darniowej mają zdolność do odnawiania się w ciągu kilku lat.

    Z uwagi na swe właściwości absorpcyjne jest stosowana w koksowniach i gazowniach do oczyszczania gazu, głównie z siarkowodoru i cyjanowodoru.

    Stosowana również w budownictwie (do XX wieku) z racji swych właściwości wentylacyjnych i estetycznych (budynki z rudy darniowej pozostają suche, a sam budulec kontrastuje z jasną zaprawą). Ruda darniowa stanowiła też naturalny piorunochron średniowiecznych budynków. Kawałki rudy przeznaczone do celów budowlanych zwykle szlifowano z jednego boku, jednak nie formowano z nich równomiernych brył. Odpadki uzyskane z formowania wykorzystywano w fundamentach budynku.

    Wody gruntowe – wody podziemne, zalegające na większych głębokościach niż wody zaskórne. Nie podlegają bezpośrednim wpływom czynników atmosferycznych, są przefiltrowane i z tego względu nadają się do użytkowania dla celów spożywczych. Wody te nie podlegają zmianom temperatury w ciągu doby, cechuje je równowaga termiczna. Temperatura ich zmienia się w zależności od pór roku. Występują poniżej wyraźnej i trwale utrzymującej się strefy napowietrzenia.Kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Studzieńcu - kościół filialny parafii pw. św. Antoniego w Nowej Soli, w Studzieńcu, dekanat Nowa Sól, diecezja zielonogórsko-gorzowska.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Renata Bednarek: Konkrecje. W: Renata Bednarek, Helena Dziadowiec, Urszula Pokojska, Zbigniew Prusinkiewicz. 2005. Badania ekologiczno-gleboznawcze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 81. ​ISBN 83-01-14216-2​
    2. Systematyka gleb Polski. 2019. Wyd. 6. Wrocław-Warszawa. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy, Klasyfikacji i Kartografii Gleb, s. 48-49. ​ISBN 978-83-7717-322-0​
    3. ↑ Tadeusz Ratajczak, Grzegorz Rzepa. 2011. Polskie rudy darniowe. Kraków, AGH. ​ISBN 978-83-7464-391-7​
    4. ↑ Mirosław Rutkowski, Żelazne łąki, „Wiedza i Życie”, 5/2001 [dostęp 2020-01-08].
    5. ↑ darniowa ruda, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-01-08].

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • Orsztyn


    • Profil glebowy – pionowy przekrój, odsłaniający morfologię (budowę) danej gleby, a w szczególności rodzaj, miąższość i wzajemny układ poziomów genetycznych.Melioracja – zabiegi mające na celu trwałe polepszenie rolniczych zdolności produkcyjnych gleb, wykonywane za pomocą zabiegów melioracyjnych.



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Siarkowodór, sulfan, H2S – nieorganiczny związek chemiczny; w warunkach normalnych jest to bezbarwny, palny gaz, którego silny, charakterystyczny zapach zgniłych jaj jest wyczuwalny w bardzo niewielkich stężeniach. Próg wyczuwalności siarkowodoru w powietrzu to od 0.0007 do 0,2 mg/m³. Powyżej 4 mg/m³ zapach jest odczuwany jako bardzo silny, jednak przy jeszcze wyższych stężeniach, przekraczających 300 mg/m³ staje się niewyczuwalny z powodu natychmiastowego porażenia nerwu węchowego. Siarkowodór jest silnie trujący. Jako stężenie niebezpieczne dla zdrowia przyjmuje się 6 mg/m³. Stężenie 100 mg/m³ powoduje uszkodzenie wzroku, natomiast przy stężeniu powyżej 1 g/m³ śmierć może nastąpić już w wyniku zaczerpnięcia jednego oddechu. Niebezpieczeństwo zatrucia siarkowodorem zachodzi m.in. podczas prac związanych z opróżnianiem szamba, wierceniem i kopaniem studni, wchodzeniem do studni, studzienek kanalizacyjnych lub niewentylowanych korytarzy podziemnych.
    Średniowiecze – epoka w historii europejskiej, obejmująca okres między starożytnością a renesansem. Granice czasowe średniowiecza nie są ściśle ustalone. Za początek epoki przyjmuje się okres, w którym cesarstwo zachodniorzymskie chyliło się ku upadkowi. Zwolennicy ścisłej datacji – w zależności od szkoły – za dokładne daty początku średniowiecza podają lata 378, 395 bądź 476. Za koniec epoki uważa się upowszechnienie idei humanistycznych i rozpoczęcie epoki renesansu. Najczęściej w tym przypadku wymieniane są daty ok. 1450 roku oraz lata 1453, 1492, a nawet 1517.
    Bresegard bei Eldena - gmina w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie, w powiecie Ludwigslust-Parchim, wchodząca w skład Związku Gmin Ludwigslust-Land. "bei Eldena" znaczy "koło Eldeny", obowiązuje od 1995 dla odróżnienia od Bresegard bei Picher.
    Ditlenek krzemu (nazwa Stocka: tlenek krzemu(IV); krzemionka), SiO2 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym krzem występuje na IV stopniu utlenienia.
    Studzieniec – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Kożuchów. Wieś typu łańcuchówka ciągnąca się wzdłuż strumienia Mirotka.
    Instalacja odgromowa (z ang. LPS — Lightning Protection System, pop. piorunochron) — instalacja chroniąca obiekty przed porażeniami wynikłymi z wyładowań piorunowych. Stosowana najczęściej w budownictwie mieszkalnym.
    Cyjanowodór – nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z wodoru, węgla i azotu. Jest silnie toksyczny (dawka śmiertelna wynosi ok. 50-60 mg). W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna, łatwo parująca ciecz o intensywnym zapachu gorzkich migdałów, który może być jednak niewyczuwalny przez niektóre osoby. Z wodą tworzy stosunkowo słaby kwas cyjanowodorowy (pKa 9,2), którego sole noszą nazwę cyjanków.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.02 sek.