Rijeka
Przeczytaj także...
Ratusz (niem. Rathaus, dosł. dom rady) – reprezentacyjny budynek użyteczności publicznej, zwykle tradycyjna siedziba samorządowych władz miejskich. Budowany był najczęściej na planie prostokąta i nadawano mu formę monumentalną.Kraje Korony Świętego Stefana to oficjalna nazwa węgierskiej części dualistycznych Austro-Węgier, używana po austriacko-węgierskim porozumieniu w 1867. Potoczna nazwa to Zalitawia. Nazwa wywodzi się od symbolu Królestwa Węgier, Korony Świętego Stefana według tradycji przesłanej w roku 1000 św. Stefanowi przez papieża Sylwestra II (obecnie przechowywanej w Budapeszcie, w budynku parlamentu).
Habsburgowie – dynastia niemiecka (von Habsburg). Założycielem dynastii był Guntram Bogaty (X wiek). Nazwa rodziny wywodzi się od pierwszej posiadłości rodu, zamku Habsburg (od staro-wysoko-niemieckiego hab lub haw – przejście, przeprawa przez rzekę; legendarna etymologia od niem. Habichtsburg – Jastrzębi Zamek) położonego w kantonie Aargau w Szwajcarii. Przedstawiciele dynastii panowali m.in. w krajach niemieckich i włoskich, Świętym Cesarstwie Rzymskim, Czechach, Hiszpanii, Portugalii, Burgundii, na Węgrzech (a co za tym idzie także w Chorwacji) i w Siedmiogrodzie, w Niderlandach, na Śląsku oraz hiszpańskich i portugalskich koloniach w Azji i obu Amerykach. Dynastia w linii męskiej wygasła w 1740. Ostatnia z rodu Maria Teresa Habsburg wraz z mężem cesarzem Franciszkiem I Lotaryńskim założyła nową dynastię Habsbursko-Lotaryńską.
Ratusz (niem. Rathaus, dosł. dom rady) – reprezentacyjny budynek użyteczności publicznej, zwykle tradycyjna siedziba samorządowych władz miejskich. Budowany był najczęściej na planie prostokąta i nadawano mu formę monumentalną.Kraje Korony Świętego Stefana to oficjalna nazwa węgierskiej części dualistycznych Austro-Węgier, używana po austriacko-węgierskim porozumieniu w 1867. Potoczna nazwa to Zalitawia. Nazwa wywodzi się od symbolu Królestwa Węgier, Korony Świętego Stefana według tradycji przesłanej w roku 1000 św. Stefanowi przez papieża Sylwestra II (obecnie przechowywanej w Budapeszcie, w budynku parlamentu).
Habsburgowie – dynastia niemiecka (von Habsburg). Założycielem dynastii był Guntram Bogaty (X wiek). Nazwa rodziny wywodzi się od pierwszej posiadłości rodu, zamku Habsburg (od staro-wysoko-niemieckiego hab lub haw – przejście, przeprawa przez rzekę; legendarna etymologia od niem. Habichtsburg – Jastrzębi Zamek) położonego w kantonie Aargau w Szwajcarii. Przedstawiciele dynastii panowali m.in. w krajach niemieckich i włoskich, Świętym Cesarstwie Rzymskim, Czechach, Hiszpanii, Portugalii, Burgundii, na Węgrzech (a co za tym idzie także w Chorwacji) i w Siedmiogrodzie, w Niderlandach, na Śląsku oraz hiszpańskich i portugalskich koloniach w Azji i obu Amerykach. Dynastia w linii męskiej wygasła w 1740. Ostatnia z rodu Maria Teresa Habsburg wraz z mężem cesarzem Franciszkiem I Lotaryńskim założyła nową dynastię Habsbursko-Lotaryńską.
Rijeka, wieża zegarowa
Rijeka (wł. Fiume, niem. St. Veit am Flaum, także Pflaum) – miasto w północno-zachodniej Chorwacji, stolica żupanii primorsko-gorskiej, siedziba miasta Rijeka. Leży nad Zatoką Rijecką Morza Adriatyckiego, na wzgórzach u podnóża masywu Risnjak. W 2011 roku liczyło 128 735 mieszkańców.
Rostock – miasto na prawach powiatu w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie w północno-wschodnich Niemczech. Miasto to położone jest nad rzeką Warnow, w odległości ok. 12 km od jej ujścia do Zatoki Meklemburskiej na Morzu Bałtyckim. Jest największym miastem zarówno pod względem powierzchni jak i liczby mieszkańców w Meklemburgii-Pomorzu Przednim. W czasach NRD Rostock był stolicą okręgu.Miasto Rijeka (chorw. Grad Rijeka) – jednostka administracyjna w Chorwacji, w żupanii primorsko-gorskiej. W 2011 roku liczyła 128 624 mieszkańców.
Ośrodek przemysłowy kraju i największy chorwacki port handlowy (m.in. dowóz ropy naftowej), rybacki i tranzytowy. Rozwinięty przemysł: stoczniowy, maszynowy, chemiczny, papierniczy, materiałów budowlanych, włókienniczy i spożywczy. Znajduje się tu rafineria ropy naftowej z rurociągiem naftowym do rafinerii w Sisaku oraz port lotniczy.
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.Wolne Miasto Rijeka lub Wolne Miasto Fiume (chorw.: Slobodna Država Rijeka, wł.: Stato libero di Fiume) – twór państwowy istniejący w latach 1920-1924 na pograniczu Włoch i Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców.
Ośrodek naukowy – szkoły wyższe (m.in. Uniwersytet w Rijece) i instytuty naukowo-badawcze oraz kulturalny – ośrodki turystyczne, muzea.
W 2020 roku Rijeka będzie Europejską Stolicą Kultury.
Demografia[ | edytuj kod]
Historia[ | edytuj kod]
Największe znaczenie i świetność miasto przeżywało w średniowieczu – dogodne położenie sprzyjało bogaceniu się na handlu, wysokie mury chroniły przed najeźdźcami. Rijeka należała początkowo do Chorwacji, następnie przeszła we władanie węgierskie, a w XV wieku pod rządy Habsburgów. W 1723 proklamowana „wolnym portem”. W XIX wieku rozwój gospodarczy; od 1870 jednostka administracyjna (podlegająca bezpośrednio pod jurysdykcje Budapesztu) wchodząca w skład Krajów Korony Świętego Stefana – węgierskiej części dualistycznych Austro-Węgier.
Austro-Węgry (t. Monarchia Austro-Węgierska; niem. Österreich-Ungarn, węg. Osztrák-Magyar Monarchia) – państwo związkowe w Europie Środkowej. Austro-Węgry były wielonarodową monarchią konstytucyjną i jednym z największych mocarstw w tamtym czasie. Państwo istniało 51 lat, od 1867 aż do rozpadu w 1918 roku i zakończenia I wojny światowej.Kawasaki (jap. 川崎市, Kawasaki-shi) - miasto w Japonii w prefekturze Kanagawa. Założone w 1924 roku. Należy do obszaru Wielkiego Tokio.
Początkowo po I wojnie światowej miasto stało się przedmiotem sporów pomiędzy Włochami a nowo powstałym Królestwem Serbów, Chorwatów i Słoweńców. W czasie negocjacji dotyczących przyszłości Rijeki miasto zajął włoski awanturnik Gabriele d’Annunzio (1919) i proklamował objęcie władzy na tym obszarze (Regencja Carnaro).
II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.Barok (z por. barocco – "perła o nieregularnym kształcie" lub z fr. baroque – "bogactwo ozdób") – główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej, którego trwanie datuje się na zakres czasowy od końca XVI wieku do XVIII wieku. Uznany za oficjalny styl Kościoła katolickiego czasów potrydenckich, stąd pojawiające się jeszcze w połowie XX wieku zamienne określenia: "sztuka jezuicka" czy "sztuka kontrreformacyjna". W odróżnieniu od humanizmu antropocentrycznego doby renesansu, barok reprezentował humanizm teocentryczny. W znaczeniu węższym, barok to jeden z nurtów literackich XVII wieku, koegzystujący z klasycyzmem i manieryzmem; od niego XX-wieczni literaturoznawcy wyprowadzili jednak nazwę dla całej epoki.
W 1920 Włochy oraz Królestwo SHS porozumiały się i powstało Wolne Miasto Rijeka (Fiume), jednak w 1924 uległo ono podziałowi – większość terytorium i samo miasto zostało przyłączone do Królestwa Włoch. Granica pomiędzy Rijeką a miejscowością Sušak biegła jak dawna granica pomiędzy terytorium Rijeki i Królestwem Chorwacji (autonomicznym regionem w węgierskiej części Austro-Węgier).
Lublana (słoweń. Ljubljana [ʎuˈbʎà:na], wł. Lubiana, niem. Laibach) – stolica i największe miasto Słowenii, położone nad rzeką Ljubljanicą; jugosłowiańskie miasto-bohater.
Gabriele Michele Raffaele Ugo D’Annunzio (ur. 12 marca 1863 w Pescarze, zm. 1 marca 1938 w Gardone Riviera) – włoski poeta, dramaturg i prozaik. Znany zwłaszcza dzięki bestsellerowej powieści z 1894 Triumf śmierci.
Po II wojnie światowej w 1947 miasto zostało przyłączone do Jugosławii.
Zabytki[ | edytuj kod]
Miasta partnerskie[ | edytuj kod]
Ludzie urodzeni w Rijece[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ POPISANE OSOBE, KUĆANSTVA I STAMBENE JEDINICE, PRVI REZULTATI POPISA 2011. (chorw.). [dostęp 2012-05-16].
- Rijeka će biti Europska prijestolnica kulture 2020. (chorw.). hrt.hr, 2016-03-29. [dostęp 2016-08-02].
- Rijeka to be European Capital of Culture in Croatia in 2020 (ang.). ec.europa.eu, 2016-03-29. [dostęp 2016-08-02].
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Park Narodowy Risnjak (chor. Nacionalni Park Risnjak) – park narodowy w Chorwacji, położony 15 km od wybrzeża Kvarneru, na północ od Rijeki. Utworzony 15 września 1953 r., powierzchnia 30 km².International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji
obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.
Warto wiedzieć że... beta
Jałta ukr. Ялта, ros. Ялта, tat. Yalta, orm. Յալտա – miasto na Ukrainie w południowej części Półwyspu Krymskiego, na brzegu Morza Czarnego. Liczy 77,1 tys. mieszkańców (2004). Z Jałty do Symferopola prowadzi najdłuższa w Europie linia trolejbusowa długości około 86 km.
Neuss (lim. Nüss; do 1968 Neuß) - miasto w zachodnich Niemczech w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf, w powiecie Rhein-Kreis Neuss, leżące na lewym brzegu Renu, niedaleko Düsseldorfu. Neuss jest największym miastem powiatu, znane przede wszystkim ze swojej rzymskiej przeszłości, portu nad Renem i obywatelskiego festynu strzeleckiego. W 1983 roku liczba mieszkańców przekroczyła 100 tys. i Neuss stało się tzw. wielkim miastem (Großstadt). Obecnie liczy 151 388 mieszkańców (2010). W 1984 roku miasto świętowało 2 000. rocznicę powstania.
Historia architektury – nauka opisująca estetyczny i techniczny rozwój architektury a także budownictwa od początków ludzkiej działalności budowlanej do chwili obecnej. Historia architektury zajmuje się także związkami architektury z rozwojem techniki, czynnikami klimatycznymi, ekonomicznymi, socjologicznymi oraz polityczno-ideologicznymi i religijnymi.
Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (skr. „Królestwo SHS”; serb.-chorw. Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, Краљевина Срба, Хрвата и Словенаца) – państwo europejskie powstałe 1 grudnia 1918 po zakończeniu I wojny światowej i po rozpadzie Austro-Węgier. W obiegu nieoficjalnym nazywane „Jugosławią” – krajem południowych Słowian. W 1929 formalnie przemianowane na Jugosławię.
Budapeszt (węg. Budapest; przymiotnik: budapeszteński) – stolica i największe miasto Węgier, położone w północnej części kraju, nad Dunajem. Formalnie stworzony został w latach 1872-73 z trzech połączonych ze sobą miast: Budy i Óbudy na prawym brzegu Dunaju (geograficznie – Średniogórze Zadunajskie) oraz Pesztu – na lewym (geograficznie – Średniogórze Północnowęgierskie i Wielka Nizina Węgierska).
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Przemysł – dział produkcji materialnej, w którym wydobywanie zasobów przyrody i dostosowanie ich do potrzeb ludzi odbywa się na dużą skalę, na zasadzie podziału pracy i za pomocą maszyn.