Wilhelm Richard Wagner (ur. 22 maja 1813 w Lipsku, zm. 13 lutego 1883 w Wenecji) – niemiecki kompozytor, dyrygent i teoretyk muzyki okresu romantyzmu. Uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców dramatu muzycznego.
Walkiria (niem. Die Walküre) – druga, po stanowiącym wstęp Złocie Renu, część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga, w trzech aktach. Muzykę skomponował i libretto napisał Richard Wagner.A cappella (wł. w dosłownym tłumaczeniu: "jak w kaplicy", w dalszym – "w stylu kościelnym") – termin określający styl muzyczny polegający na wykonywaniu przez chór utworów wielogłosowych bez towarzyszenia instrumentów. Ów styl wykształcił się na gruncie muzyki kościelnej XVI wieku, a jego teoretyczne dookreślenie dokonało się na kanwie teorii muzyki w I połowie XVII wieku.
Był reformatorem muzyki operowej. Kontynuując artystyczne poszukiwania Glucka, tworzył dramaty muzyczne, z których najsłynniejsze to Lohengrin, Tristan i Izolda, misterium sceniczne Parsifal oraz tetralogia Pierścień Nibelunga. Wagner zasłynął też jako nowator w dziedzinie harmonii, wykorzystując maksymalnie możliwości tkwiące w systemie dur-moll, oraz w sztuce orkiestracji, m.in. konstruując i wykorzystując tubę wagnerowską.
Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.Siegfried Wagner ( ur. 6 czerwca 1869 w Lucernie (Szwajcaria), zm. 4 sierpnia 1930 w Bayreuth (Bawaria), niemiecki kompozytor dyrygent i reżyser. Syn Richarda Wagnera i Cosimy Wagner. Po matce był wnukiem wybitnego węgierskiego wirtuoza pianisty i kompozytora Franciszka Liszta. Uczeń Engelberta Humperdincka i J. Kniesego. Jako dyrygent występował w wielu krajach Europy. Od 1892 był asystentem, potem dyrygentem, reżyserem, od 1909 dyrektorem generalnym Festiwali Wagnerowskich w Bayreuth. Poślubił Winifred Wagner i miał 4 dzieci: Wieland (1917–1966), Friedlinde (1918–1991), Wolfganga (1919–2010), niemieckiego mistrza opery i Verena (ur. 1920)
Richard Wagner do dziś wzbudza kontrowersje głównie ze względu na swoje szowinistyczne i antysemickie pisma polemiczne. Szczegółowo omawia tę kwestię jego prawnuk, bardzo krytycznie oceniający rolę dzieła i poglądów Wagnera w ukształtowaniu nazistowskiej ideologii. Jako muzykolog zwraca uwagę na to, że skoro pradziadek komponował utwory do własnych librett, traktując je jako posłannictwo dziejowe, to nie można abstrahować od jego ideologii, traktując te dzieła jakby były muzyką instrumentalną, bez tekstu.
Johann Gottfried von Herder (ur. 25 sierpnia 1744 w Morągu, zm. 18 grudnia 1803 w Weimarze) – niemiecki filozof, pastor i pisarz, którego poglądy wpłynęły znacząco na późniejszy rozwój idei narodu (koncepcja Volk) oraz filozofii i historii kultury. Był jednym z klasyków weimarskich.Friedrich Wilhelm Nietzsche (ur. 15 października 1844 w Röcken w okolicach Naumburg (Saale), zm. 25 sierpnia 1900 w Weimarze) – filozof, filolog klasyczny, prozaik i poeta. Kategorią centralną filozofii Nietzschego jest filozofia życia, ujmowanie rzeczywistości, a więc także człowieka, jako życia. Prowadzi to do zanegowania istnienia ukrytego sensu i układu świata - esencji, rzeczywistość staje się wobec tego chaosem. Konsekwencję tego stanowi radykalna krytyka chrześcijaństwa oraz współczesnej autorowi zachodniej kultury, jako opartych na tym złudzeniu. Istotny jest także szacunek wobec wartości obecnych w antycznej kulturze greckiej, wraz z postulatem powrotu do niej.
Urodził się jako syn urzędnika policyjnego Carla Friedricha (według pogłosek jako syn aktora Ludwiga Geyera, Żyda z pochodzenia, który później ożenił się z matką Wagnera). Ukończywszy szkołę św. Tomasza w Lipsku, wstąpił na uniwersytet i pobierał u kantora Weinliga naukę kontrapunktu. W roku 1833 został dyrygentem chóru w Würzburgu, gdzie powstała pierwsza opera Die Feen (Boginki). Drugą operę, Zakaz miłości (Das Liebesverbot), na podstawie utworu Miarka za miarkę Szekspira, wykonano w Magdeburgu, gdzie Wagner był kapelmistrzem operowym. Wspomniane pierwsze dzieła muzyczne Wagnera nie zyskały jednak większego uznania.
Order Maksymiliana (niem. Maximiliansorden), Bawarski Order Maksymiliana za Wiedzę i Sztukę (Bayerische Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst) – bawarski jednoklasowy order przyznawany za zasługi w dziedzinie nauki i sztuki.
Drezno (niem. Dresden, górnołuż. Drježdźany, czes. Drážďany, dawniej Drezdno) – miasto we wschodnich Niemczech na Pogórzu Zachodniosudeckim, położone nad Łabą, stolica kraju związkowego Saksonia. Aglomeracja drezdeńska liczy ok. 1,036 mln mieszkańców (2004).
Początkowo myślał o karierze literackiej, pilnie studiując zwłaszcza dzieła dawnej literatury niemieckiej, zawierające wątki mityczne i legendarne.
Od roku 1836 był dyrektorem teatru w Królewcu (gdzie w kościele na Tragheim 24 listopada 1836 poślubił swoją pierwszą żonę, aktorkę Minnę Planer), a po jego bankructwie w roku 1837 został dyrektorem teatru w Rydze. Liczne długi zmusiły go do ucieczki przed wierzycielami za granicę – od 1839 przebywał w Paryżu, gdzie cierpiał nędzę. Zbliżył się tam do najważniejszych kompozytorów swoich czasów: Giacoma Meyerbeera, Berlioza, a zwłaszcza Liszta, z którym się zaprzyjaźnił. Ukończył wówczas operę według własnego libretta Holender tułacz, którą wystawiono w Dreźnie wraz z inną operą – Rienzi; obydwie przyniosły Wagnerowi spory sukces i w 1843 mianowano go dyrygentem opery królewskiej w Dreźnie.
Kaliningrad (ros. Калининград, do 4 czerwca 1946 Królewiec (do XVI w. także Królówgród), ros. Кёнигсберг, niem. Königsberg, łac. Regiomontium, prus. Kunnegsgarbs, lit. Karaliaučius) – stolica obwodu kaliningradzkiego – eksklawy Federacji Rosyjskiej, u ujścia Pregoły do Bałtyku, w historycznej krainie Sambii. Liczba ludności Kaliningradu w 2006 wynosiła 434,9 tys.Biblioteka Narodowa Korei – biblioteka narodowa Korei Południowej znajdująca się w Seulu. Powstała w 1945 roku. Jej zbiory liczą ponad 11 milionów woluminów (2018), w tym ponad milion zagranicznych książek.
Na stanowisku tym zasłynął jako znakomity interpretator dzieł Ludwiga van Beethovena, wystawił także następną swą operę Tannhäuser. W Dreźnie rozpoczął pracę nad Lohengrinem, Śpiewakami norymberskimi i szkicował Pierścień Nibelunga.
W okresie Wiosny Ludów stanął po stronie rewolucji (wcześniej, po upadku powstania listopadowego napisał uwerturę Polonia), a po stłumieniu powstania majowego w Dreźnie wyemigrował do Zurychu. Poświęcił się tam przede wszystkim formułowaniu teoretycznych podstaw swojej wizji dramatu muzycznego (opera i dramat) oraz pracy nad Pierścieniem Nibelunga. Głęboko przeżył nieszczęśliwą miłość do Matyldy Wesendonck, co ujawniło się w dramacie muzycznym Tristan i Izolda oraz w cyklu pieśni Wesendonck-Lieder.
Wegetarianizm – rodzaj praktyki (w sensie świadomej i celowej działalności człowieka), charakteryzującej się wyłączeniem z diety mięsa (w tym ryb i owoców morza); może również wiązać się z unikaniem innych produktów pochodzących z uboju zwierząt np. smalcu . Wegetarianizm może być wybrany z pobudek moralnych, zdrowotnych, ekologicznych, bądź ekonomicznych. W języku potocznym przyjmuje się, że wegetarianizm to zbiór kilku diet, które w różnym stopniu ograniczają spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego.Parsifal (albo Parzifal, Perceval) – misterium sceniczne w trzech aktach, do którego muzykę skomponował i libretto napisał Ryszard Wagner. Utwór ten nazywany też bywa operą lub dramatem muzycznym.
W 1861, na wieść o ogłoszeniu amnestii, powrócił do Niemiec, gdzie cieszył się już znaczną sławą. Dzięki protekcji króla bawarskiego Ludwika II mógł ponownie cieszyć się swobodą twórczą: król spłacił jego długi oraz sfinansował wystawienie w Monachium Tristana i Izoldy.
W 1865 r. został oskarżony o trwonienie funduszy państwowych. Osiadł w Tribschen koło Lucerny (tam ukończył Śpiewaków norymberskich). Pobyt w Monachium zaznaczył się także skandalem towarzyskim: Wagner rozpoczął romans z żoną wpływowego dyrygenta Hansa von Bülowa, Cosimą, córką Liszta, a jego owocem był syn Siegfried Wagner, urodzony w roku 1869. W 1868 r. wystawił Śpiewaków norymberskich, w 1869 r. Złoto Renu, a w 1870 r. Walkirię. W 1870 r. Cosima została drugą żoną Wagnera.
Lipsk (niem. Leipzig; górnołuż. Lipsk; czes. Lipsko; łac. Lipsia) – miasto na prawach powiatu, najliczniejszy ośrodek Saksonii i drugi, po Berlinie, Niemiec wschodnich. Miasto należy do aglomeracji Lipsk-Halle, która liczy ok. 996 100 mieszkańców (2009).Arthur Schopenhauer (ur. 22 lutego 1788 w Gdańsku, zm. 21 września 1860 we Frankfurcie nad Menem) – filozof niemiecki, przedstawiciel pesymizmu w filozofii.
Nadal cieszył się poparciem króla Ludwika, miał też liczne grono ustosunkowanych przyjaciół, którzy umożliwili mu w 1872 r. przenosiny do Bayreuth. Tam też rozpoczął budowę wielkiego teatru operowego, pozwalającego na realizację jego wizji muzycznych i dramaturgicznych.
Upojony triumfami rozpoczął zajadłe polemiki z przeciwnikami. W książce Das Judenthum in der Musik (Lipsk 1869) odmawia Żydom wszelkiego uzdolnienia artystycznego, skutkiem czego, zdaniem Wagnera, nie mogą oni oceniać jego utworów.
Zygfryd (Siegfried) – trzecia część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga napisanego przez Ryszarda Wagnera. Zygfryd został napisany w 1871 roku, składa się z trzech aktów.Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa (lit. Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka) – litewska biblioteka narodowa założona w 1919 roku w Kownie, przeniesiona w 1963 roku i działająca do dziś w Wilnie.
Ostatnie lata spędził na pisaniu rozpraw teoretyczno-filozoficznych (na ich treść miała wpływ filozofia Schopenhauera i dyskusje z Nietzschem, z którym w tym czasie się zaprzyjaźnił) oraz kolejnego dzieła operowego: Parsifala.
Wagner był aktywnym wegetarianinem – dążył do powszechnej rezygnacji ze spożycia mięsa oraz doświadczeń na zwierzętach.
III Rzesza Niemiecka (niem. Das Dritte Reich) – nieoficjalna nazwa państwa niemieckiego pod rządami NSDAP w latach 1933–1945. Oficjalnie państwo nosiło nazwę Rzesza Niemiecka (Deutsches Reich), od 1938 (po Anschlussie Austrii) używano także nazwy Rzesza Wielkoniemiecka (Großdeutsches Reich).Das Liebesverbot oder die Novitzin von Palermo (Zakaz miłości albo nowicjuszka z Palermo - opera komiczna w dwóch aktach Ryszarda Wagnera inspirowana szekspirowską komedią Miarka za miarkę.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Jean-Jacques Rousseau (ur. 28 czerwca 1712 w Genewie, zm. 2 lipca 1778 w Ermenonville) – genewski pisarz tworzący w języku francuskim, filozof i pedagog, autor koncepcji swobodnego wychowania.
Romantyzm w muzyce zaczął się rodzić już za życia Beethovena, w okresie po rewolucji francuskiej, kiedy to w całej Europie zaczęły zachodzić zmiany o przełomowym znaczeniu. Najwyższym celem romantyków było połączenie religii, nauki i życia w jedną wyższą, wspólną jakość, jaką była sztuka. Najkrócej można powiedzieć, że romantyzm zrodziła potrzeba i pragnienie wolności. Ta idea pozostała żywa we wszystkich następnych pokoleniach twórców, aż do dnia dzisiejszego. W latach osiemdziesiątych XIX w. zaczął się jednak odwrót od romantyzmu, czego efektem była muzyka modernistyczna.
Ludwig Andreas Feuerbach (ur. 28 lipca 1804 w Landshut, zm. 13 września 1872 w Rechenbergu, obecnie Norymberga) – niemiecki filozof.
Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska 1830-1831 – polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło w nocy z 29 listopada na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń).
Libretto (wł. książeczka) – tekst stanowiący podstawę dzieł sceniczno-muzycznych, takich jak opera, operetka, kantata, musical czy balet.
Leitmotiv; lejtmotyw, motyw powracający (niem. Leitmotiv – motyw wiodący, przewodni) – termin zastosowany po raz pierwszy przez Ryszarda Wagnera dla określenia przewijającego się w utworze muzycznym i istotnego dla jego treści motywu. Później stosowany także w odniesieniu do dzieł literackich i filmowych.
Homofonia - rodzaj faktury, w której melodii, znajdującej się zazwyczaj w najwyższym głosie, towarzyszy akompaniament. Muzyka powstała na fakturze homofonicznej nosi nazwę muzyki homofonicznej.
