Konserwacja i restauracja zabytków

Konserwacja zabytków w pracowni Muzeum Narodowego w Warszawie

Konserwacja zabytkowego lustra w Muzeum Górnośląskim

Prace konserwatorskie na Akropolu ateńskim

Konserwacja i restauracja zabytków – badanie, inwentaryzacja i utrzymywanie obiektu zabytkowego w dobrym stanie technicznym przez jak najdłuższy czas. Dziedzina związana z historią sztuki, archeologią i muzealnictwem. Rzadko stosowanym określeniem jest konserwatorstwo.

Rewitalizacja (łac. re-+vita - dosłownie: przywrócenie do życia, ożywienie), ang. revitalization, urban renewal, urban redevelopment – zespół działań urbanistycznych i planistycznych, koordynowanych przez lokalną administrację państwową, których celem jest społeczne, architektoniczne, planistyczne i ekonomiczne korzystne przekształcenie miejskiej dzielnicy (lub innego wyodrębnionego obszaru miasta) będącej w stanie kryzysu wynikającego z czynników ekonomicznych i społecznych. Niektóre programy rewitalizacyjne nakierowane są na ożywienie zdegradowanych obszarów miast które utraciły swoją pierwotną funkcję, np. poprzemysłowych; celem wówczas jest znalezienie dla nich nowego zastosowania i doprowadzenie do stanu, w którym obszary zmieniają swoją funkcję.Inwentaryzacja - ogół czynności rachunkowych zmierzających do sporządzenia szczegółowego spisu z natury składników majątkowych i źródeł ich pochodzenia na określony dzień. Inwentaryzacja polega na ustaleniu za pomocą spisu faktycznego stanu wszystkich rzeczowych i pieniężnych składników majątkowych, jak też wyjaśnienie różnic pomiędzy stanem stwierdzonym podczas inwentaryzacji (rzeczywistym) a stanem wynikającym z ewidencji księgowej.

Dziedzina konserwacji i restauracji zabytków posługuje się szerokim wachlarzem zabiegów, z których najczęściej stosowane są: konserwacja (rozumiana jako jeden z zabiegów konserwatorskich), restauracja, rekonstrukcja, adaptacja, odbudowa, anastyloza, rewaloryzacja i rewitalizacja.

Spis treści

1 Konserwacja zabytków

2 Restauracja zabytków

2.1 Obiekty poddane restauracji (w Polsce)

2.1.1 Kraków

2.1.2 Poznań

2.1.3 Zamość

2.1.4 Łowicz

3 Zobacz też

4 Przypisy

5 Bibliografia

Konserwacja zabytków

Konserwacja zabytków kieruje się dwoma fundamentalnymi zasadami: zasadą minimalnej interwencji polegająca na zastosowaniu jak najskromniejszych środków, które mają wpływ na istniejącą tkankę zabytkową, zasadą odwracalności interwencji polegająca na tym, że zawsze winna istnieć możliwość zlikwidowania skutków zabiegu konserwatorskiego, gdyby zaistniała potrzeba powrotu do stanu sprzed interwencji.

Renesans w architekturze stanowił odzwierciedlenie poglądów filozoficznych odrodzenia, poszukujących wzorców w świecie antycznym. Renesans otworzył erę nowożytną w sztuce i trwał od schyłku średniowiecza do początków baroku. Ponieważ różnice czasowe rozkwitu renesansu w różnych krajach są ogromne (np. między Włochami i Europą Północną), nie jest możliwe ustalenie jednolitych dat, w których panował.Restauracja (architektura) – zespół działań zmierzających do przywrócenia uszkodzonej lub zmienionej budowli jej dawniejszej formy architektonicznej, wartości artystycznej i użytkowej. Prace restauratorskie przeprowadzane są na podstawie zachowanych materiałów archiwalnych w postaci planów, zdjęć itp. z użyciem oryginalnych detali i zachowaniem ocalałych fragmentów budowli.

W tym znaczeniu konserwacja zabytków polega na działaniu, którego celem jest zapewnienie zabytkowej tkance dzieł sztuki (obrazów, rzeźb, wyrobów rzemiosła, a także obiektów architektonicznych, całych zespołów urbanistycznych, zabytkowych parków, stanowisk archeologicznych itp.) możliwości jak najdłuższego istnienia w niezmienionym stanie.

Adaptacja (łac. adaptatio - przystosowanie) to przebudowa pomieszczeń lub budowli w celu spełniania innych niż dotąd funkcji użytkowych. Adaptacja może polegać także na przystosowaniu istniejącego obiektu do nowych wymagań, bez zmiany jego funkcji (np. stary budynek mieszkalny zostaje wyposażony w nowoczesne instalacje ogrzewania w miejsce dawniejszych pieców; wzmocnienie konstrukcji zabytkowego mostu w celu umożliwienia współczesnego ruchu komunikacyjnego itp.). Adaptacja zachowuje wszystkie walory stylowe istniejącej budowli.Mikroorganizm (gr. μικρός, mikrós – mały, ὀργανισμός, organismós – organizm), drobnoustrój, mikrob – organizm obserwowany dopiero pod mikroskopem. Pojęcie to nie jest zbyt precyzyjne, lecz z pewnością mikroorganizmami są bakterie, archeony, pierwotniaki i niektóre grzyby. Najprecyzyjniej grupa ta definiowana jest jako ogół organizmów jednokomórkowych, dlatego nie można terminu tego stosować do bardzo małych przedstawicieli różnych grup zwierząt, takich jak np. nicienie, wrotki, roztocza, niesporczaki, owady itd.

Konserwację taką przeprowadza się po dokładnym zinwentaryzowaniu obiektu, przeprowadzeniu badań archiwalnych, historycznych i techniczno-naukowych mających na celu ustalenie stanu dzieła, wieku i wartości zabytkowej poszczególnych elementów obiektu, zakresu prac, określenia, niezbędnych dla osiągnięcia celu projektu, zabiegów konserwatorskich.

Akropol ateński (nw.gr. Ακρόπολη Αθηνών, od akropolis = górne miasto) to położone w Atenach wapienne wzgórze o wysokości względnej 90 m (157 m n.p.m.). Był ufortyfikowanym wzgórzem, na którym już w czasach mykeńskich zbudowano cytadelę. W okresie późniejszym Akropol stał się miejscem kultu. Świątynie zbudowane w okresie archaicznym zostały zniszczone podczas wojen perskich. Podczas odbudowy zainicjowanej przez Peryklesa powstał tu kompleks świątyń: Partenon, Erechtejon, Apteros, sanktuarium Artemidy Brauronia i Propyleje. Zniszczone rzeźby, elementy starszych budowli zostały użyte przy poszerzaniu tarasu w kierunku południowym (odnaleziono je podczas prac archeologicznych rozpoczętych w latach siedemdziesiątych XVIII wieku, w tzw. "gruzowisku perskim"). Perykles odbudowę Akropolu powierzył Fidiaszowi. W pracach uczestniczyli także inni wielcy architekci greccy: Iktinos, Mnesikles i Kallikrates.Rewaloryzacja - działanie konserwatorskie mające na celu przywrócenie wartości użytkowych i ekspozycję dziedzictwa kulturowego zarówno zabytków architektury jaki i zespołów urbanistycznych.

Badania pozwalające na wykonanie restauracji, a nawet rekonstrukcji brakujących elementów przy jednoczesnym usunięciu późniejszych, czasem mniej wartościowych, naleciałości mogą stanowić istotną część interwencji konserwatorskiej.

Podstawowym celem konserwacji jest jak najskuteczniejsze zwolnienie procesu degradacji oryginalnych elementów zabytku.

Konserwacja w większości przypadków polega na:

Konserwacja zabytków – rozumiana jest ogólnie jako dziedzina związana z historią sztuki, archeologią i muzealnictwem, albo w sensie węższym, bardziej technicznym, jako jako jeden z zabiegów konserwatorskich.Zabytek – w języku potocznym jest to każdy wytwór działalności człowieka, będący świadectwem minionej epoki (pamiątką przeszłości), posiadający wartość historyczną, artystyczną, naukową lub emocjonalną, przy czym kryterium czasu powstania, choć najważniejsze, nie przesądza o zdefiniowaniu zabytku. Nauki humanistyczne, a w szczególności historia sztuki nie stworzyły jednej, uniwersalnej definicji zabytku przydatnej wszystkim naukom.

zabiegach chemicznych, m.in. przywracających równowagę kwasową obiektu, usuwających szkodliwe mikroorganizmy, przywracających pierwotny wygląd zabytku i wzmacniających jego strukturę.

działaniach fizycznych, m.in. usuwających mikroorganizmy (np. promieniami rentgena), wzmacniających strukturę obiektu (np. nasycanie roztworami żywic), osuszających lub nawilżających obiekt.

Konserwacja ma zawsze charakter zachowawczy, bez uzupełniania brakujących fragmentów zabytku. W przypadku konieczności uzupełnienia brakującej tkanki zabytkowej, zabieg konserwatorski poszerza się o rekonstrukcje, a całość interwencji nabiera charakteru restauracji obiektu.

Ratusz w Zamościu – manierystyczno-barokowy, główny budynek na zamojskim Starym Mieście. Znajduje się w północnej pierzei Rynku Wielkiego, po stronie zachodniej, jest nieco wysunięty do środka rynku. Posiada 52-metrową wieżę zegarową oraz szerokie, wachlarzowe schody.Promieniowanie rentgenowskie (promieniowanie rtg, promieniowanie X, promienie X) – rodzaj promieniowania elektromagnetycznego, które jest generowane podczas wyhamowywania elektronów. Długość fali mieści się w zakresie od 10 pm do 10 nm. Zakres promieniowania rentgenowskiego znajduje się pomiędzy nadfioletem i promieniowaniem gamma.

W zabiegach restauratorskich dopuszcza się rekonstrukcje – pod warunkiem, iż po interwencji istnieje możliwość stosunkowo łatwej identyfikacji elementów dodanych do zabytkowej tkanki. W wielu przypadkach konserwacja zabytków zaleca uzupełnianie brakującej tkanki zabytkowej współczesną formą zharmonizowaną z charakterem zabytku w wymiarze estetycznym i materiałowym.

Synagoga w Zamościu – synagoga znajdująca się na Starym Mieście w Zamościu przy ulicy Ludwika Zamenhofa 9, dawniej zwanej ulicą Żydowską. Jest najlepiej zachowaną późnorenesansową synagogą w Polsce.Żywice polimerowe – żywice otrzymywane, podobnie jak polimery liniowe w wyniku reakcji polimeryzacji odpowiednich wyjściowych związków chemicznych zwanych monomerami.

Podstrony: 1 [2] [3]