Relikt
Stanowisko archeologiczne - jest to każdy ślad materialnej działalności ludzkiej w przeszłości. Terminem tym określa się zwarty, oddzielony od innych podobnych wycinek przestrzeni w obrębie którego występują źródła archeologiczne wraz z otaczającym je kontekstem.Era mezozoiczna, mezozoik – era która rozpoczęła się od wielkiego wymierania pod koniec permu, a skończyła zagładą wielkich gadów, pod koniec kredy (patrz tabelka), znanego jako wymieranie kredowe. Era mezozoiczna trwała dwa razy krócej niż paleozoiczna, bo tylko 170 milionów lat. Dzieli się ją na trzy okresy: trias, jurę i kredę.
Pieniny Właściwe lub Pieniny Środkowe (często, choć nieprawidłowo określane są po prostu nazwą Pieniny) – część leżącego na terenie Polski pasma Pienin. Od strony wschodniej sąsiadują z Małymi Pieninami, od strony zachodniej z Pieninami Spiskimi. Pieniny Właściwe ciągną się od Czorsztyna i Niedzicy do przełomu Dunajca między Leśnicą a Krościenkiem. Ich najwyższym szczytem są Trzy Korony, a konkretnie jedna z turni szczytowych – Okrąglica (982 m n.p.m.). Długość pasma wynosi 12 km, szerokość 3,5–4 km, a powierzchnia całkowita 35 km². Większość tego obszaru jest objęta ochroną, wchodzi w skład Pienińskiego Parku Narodowego.
Relikt (łac. relictum pozostałość, przeżytek) – termin biogeograficzny używany na określenie współczesnych organizmów, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych, mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania.
Określenie „relikt” bywa również używane przenośnie w innych znaczeniach i stosowane w innych dziedzinach wiedzy, np. w historii na określenie pozostałości po jakimś okresie lub czasach, w językoznawstwie dla oznaczenia pozostałości po wcześniejszych historycznie elementach językowych.
Znaczenie[ | edytuj kod]
Bardzo często są to formy, które znaczne zmiany klimatyczne przetrwały w jakichś szczególnych warunkach lokalnych lub które podczas zlodowacenia przeniosły się w kierunku równika i mimo cofania się lodowca udało im się przetrwać w enklawach oddzielonych od obszaru obecnego występowania (relikt glacjalny). Reliktami kserotermicznymi nazywa się organizmy, które przybyły na jakiś obszar w okresie ocieplenia klimatu (np. pomiędzy zlodowaceniami), a następnie zostały oddzielone od naturalnego obszaru występowania. Relikty dzieli się też na relikty pierwotne (powstałe w wyniku naturalnych zmian środowiskowych) i relikty wtórne, powstające w wyniku rabunkowej gospodarki człowieka na Ziemi.
W systematyce mianem reliktu ewolucyjnego określa się „niedobitki” różnych form życia, pozostałe po wymarłych grupach systematycznych. Z tej grupy, dla przykładu można wymienić amerykańskiego widłoroga (pozostałość fauny trzeciorzędowej Ameryki Północnej) lub „postmezozoiczną” tuatarę z Nowej Zelandii.
Wyróżnia się także grupę tzw. reliktów dawnych upraw, czyli gatunków roślin, które były uprawiane przed wiekami. Występują one na grodziskach i innych stanowiskach archeologicznych.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Relictum
- Zbigniew Celka. 2011. Relics of cultivation in the vascular flora of medieval West Slavic settlements and castles. Biodiv. Res. Conserv. 22: 1-110.