Region - Francja
Przeczytaj także...
Bretania (fr. Bretagne, bret. Breizh, gal. Bertaèyn) – kraina historyczna i region w północno-zachodniej Francji, położony na Półwyspie Bretońskim, nad Oceanem Atlantyckim. Od wschodu graniczy z dwoma regionami: Normandią i Krajem Loary. Dzieli się na 4 departamenty: Côtes-d’Armor, Finistère, Ille-et-Vilaine i Morbihan. Obejmuje faliste i pagórkowate tereny Półwyspu Bretońskiego, z kulminacjami na wznoszących się w centrum wzgórzach d’Arrée (Toussaines, 384 m n.p.m.) i Noires (326 m n.p.m.). Wśród regionów francuskich wyróżnia się dużą odrębnością kulturową. Gmina francuska (komuna) – jednostka samorządu terytorialnego Francji. Wchodzi w skład departamentu i odpowiada zakresem działalności polskiej gminie.
Martynika (fr. Martinique) – departament zamorski Francji, zajmujący karaibską wyspę o tej samej nazwie, położoną w archipelagu Wysp Nawietrznych w Małych Antylach, między dwoma niezależnymi państwami Dominiką na północy i Saint Lucią na południu.
Bretania (fr. Bretagne, bret. Breizh, gal. Bertaèyn) – kraina historyczna i region w północno-zachodniej Francji, położony na Półwyspie Bretońskim, nad Oceanem Atlantyckim. Od wschodu graniczy z dwoma regionami: Normandią i Krajem Loary. Dzieli się na 4 departamenty: Côtes-d’Armor, Finistère, Ille-et-Vilaine i Morbihan. Obejmuje faliste i pagórkowate tereny Półwyspu Bretońskiego, z kulminacjami na wznoszących się w centrum wzgórzach d’Arrée (Toussaines, 384 m n.p.m.) i Noires (326 m n.p.m.). Wśród regionów francuskich wyróżnia się dużą odrębnością kulturową. Gmina francuska (komuna) – jednostka samorządu terytorialnego Francji. Wchodzi w skład departamentu i odpowiada zakresem działalności polskiej gminie.
Martynika (fr. Martinique) – departament zamorski Francji, zajmujący karaibską wyspę o tej samej nazwie, położoną w archipelagu Wysp Nawietrznych w Małych Antylach, między dwoma niezależnymi państwami Dominiką na północy i Saint Lucią na południu.
Trzynaście regionów Francji metropolitalnej od 1 stycznia 2016
Region – najwyższy szczebel podziału administracyjnego Francji.
W latach 60. i 70. XX wieku władze francuskie doszły do wniosku, że podział na departamenty jest niewystarczający. Planowanie strategiczne w tak małych jednostkach jest niemożliwe. Dlatego w roku 1972 powołano do życia 21 nowych regionów administracyjnych – régions de programme – które grupują od 2 do 8 departamentów (w 1975 roku został utworzony 22. region). W wyniku kolejnej reformy, która weszła w życie 1 stycznia 2016 roku liczbę regionów zmniejszono do 13.
Departament (fr. département) – jednostka podziału administracyjnego Francji, którego odpowiednikiem mógłby być powiat w Polsce, aczkolwiek rola departamentu w systemie administracyjnym jest o wiele bardziej znacząca. Na czele administracji departamentu stoi prefekt, reprezentant władzy centralnej, oraz rada generalna (conseil général) wybierana w głosowaniu powszechnym i bezpośrednim. Departamenty dzielą się na mniejsze okręgi arrondissement, na czele których stoją podprefekci. W latach 70. departamenty zostały połączone w większe zgrupowania – regiony – które obejmują od 2 do 8 departamentów.Majotta (fr. Mayotte, Département de Mayotte) – francuska wyspa położona w archipelagu Komorów na Oceanie Indyjskim na północny zachód od Madagaskaru. Posiada status departamentu zamorskiego Francji. Stolicą terytorium jest Mamoudzou.
Każdy region dzieli się dalej na departamenty, okręgi (arrondissement), kantony (canton) oraz gminy (commune).
Od 1982 roku, kiedy to uchwalono ustawę o decentralizacji, najważniejszym organem w regionie jest rada regionalna (conseil régional) wybierana co 6 lat. Liczba jej członków zależy od liczby ludności regionu i wynosi od 34 (Gujana Francuska) do 209 (Île-de-France). Na jej czele stoi przewodniczący regionu. Ponadto prefekt regionu koordynuje działania rządu w departamentach wchodzących w skład danego regionu. Ze względu na pewne odmienności Korsyka ma inny status niż pozostałe regiony. Na jej czele stoi zgromadzenie terytorialne.
Normandia (fr. Normandie, nd. Normaundie; Ziemia Ludzi Północy) – region administracyjny w północnej Francji, nad kanałem La Manche. Jego powierzchnia pokrywa się mniej więcej z krainą historyczną o tej samej nazwie. Region został utworzony na mocy ustawy z dnia 27 stycznia 2014 roku, która weszła w życie 1 stycznia 2016 roku. Powstał z połączenie dwóch wcześniej istniejących regionów – Górnej i Dolnej Normandii. Stolicą nowo-powstałego regionu jest Rouen.Zestawienie przedstawia podział administracyjny Francji na regiony i departamenty, dwa najwyższe szczeble administracji. Podział na regiony wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2016 w ramach reformy administracyjnej Francji (nie zmieniono zasięgu terytorialnego departamentów).
Lista regionów[ | edytuj kod]
Podział europejskiej części Francji obowiązujący od 1 stycznia 2016[ | edytuj kod]
- Nowa Akwitania (przejściowa nazwa Akwitania-Limousin-Poitou-Charentes)
- Grand Est (przejściowa nazwa Alzacja-Szampania-Ardeny-Lotaryngia)
- Bretania
- Burgundia-Franche-Comté
- Île-de-France
- Korsyka
- Kraj Loary
- Oksytania (przejściowa nazwa Langwedocja-Roussillon-Midi-Pireneje)
- Hauts-de-France (przejściowa nazwa Nord-Pas-de-Calais-Pikardia)
- Normandia
- Owernia-Rodan-Alpy
- Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże
- Region Centralny-Dolina Loary
Podział obowiązujący do 31 grudnia 2015[ | edytuj kod]
(zobacz numery na mapie z boku)
Podstawy współczesnego podziału administracyjnego Francji ukształtowały się w okresie rewolucji francuskiej. Zniesiono wówczas podział na prowincje i wprowadzono departamenty. W tym samym czasie pojawiły się także francuskie gminy, nieco później kantony i arrondissements. Najwyższy stopień tego podziału - regiony - wprowadzono dopiero w 2. połowie XX wieku. Jednocześnie od końca XIX wieku podejmowano nieudane próby ograniczenia nadmiernej liczby gmin. Ostatecznie nacisk kładzie się teraz bardziej na współpracę gmin, która przyjmuję formę związków międzygminnych bądź terytoriów zwanych pays.Gwadelupa (fr. Guadeloupe) – departament zamorski Francji w Ameryce Środkowej, położony na kilku większych i kilkudziesięciu mniejszych wyspach w Małych Antylach m.in.:
Departamenty (regiony) zamorskie[ | edytuj kod]
Pięć departamentów zamorskich (départements d’outre mer, DOM) ma również status regionu:
Zobacz też[ | edytuj kod]
Warto wiedzieć że... beta
Kraj Loary (fr. Pays de la Loire) – region administracyjny w zachodniej Francji, w którego skład wchodzi 5 departamentów:
Nowa Akwitania (fr. Nouvelle-Aquitaine) – region administracyjny Francji, ustanowiony z dniem 1 stycznia 2016 pod tymczasową nazwą Akwitania-Limousin-Poitou-Charentes, odzwierciedlającą nazwy łączonych regionów Akwitania, Limousin i Poitou-Charentes.
Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże (fr. Provence-Alpes-Côte d’Azur, skrót PACA) – region administracyjny, położony w południowej Francji na wybrzeżu Morza Śródziemnego, przy granicy z Włochami. Graniczy z dwoma regionami: Rodan-Alpy od północy i Langwedocja-Roussillon od zachodu. W skład regionu wchodzi 6 departamentów.
Gujana Francuska (franc. Guyane) – francuskie terytorium zależne o statusie departamentu zamorskiego, położone w północno-wschodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Atlantyckim, graniczące na zachodzie z Surinamem, a na południu i południowym wschodzie z Brazylią. Ze względu na swoją zależność Gujana posiada podwójną symbolizację: oficjalną - francuską i narodową (flagę i herb). Gujana Francuska, jako integralna część Francji, należy do Unii Europejskiej.
Okręg – jednostka podziału administracyjnego w wielu państwach, gdzie w zależności od języka nosi różne lokalne nazwy (np. arrondissement po francusku, Kreis po niemiecku, apskritis po litewsku, judeţ po rumuńsku, rreth po albańsku, okres po czesku i słowacku, округ (okrug) po rosyjsku, округ (okrug) po serbsku, körzet po węgiersku, comarca po hiszpańsku, buirg po irlandzku, sýsla po islandzku).
Reunion (fr. La Réunion) – wyspa na Oceanie Indyjskim, położona około 700 km na wschód od Madagaskaru i 200 km na południowy zachód od Mauritiusu.
Poniższa tabela przedstawia podział administracyjny Francji na regiony i departamenty, dwa najwyższe szczeble administracji, obowiązujący do 31 grudnia 2015.