Rafineria ropy naftowej – podstawowy zakład przemysłu petrochemicznego wytwarzający paliwa, oleje, smary, asfalty oraz inne surowce wytwarzane z ropy naftowej.
Na skalę przemysłową rektyfikacja ropy naftowej odbywa się w rafineriach, w kolumnach rektyfikacyjnych. Każdy z otrzymanych produktów rozdziela się dalej (np. mazut na wazelinę i parafinę) lub poddaje się innym przemianom chemicznym (np. dostosowanie benzyny jako paliwa do silników spalinowych).
Toluen (metylobenzen), C6H5CH3 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów aromatycznych, stosowany często jako rozpuszczalnik organiczny. Odkrywcą toluenu jest polski chemik Filip Walter.Parafina (z łac. parum affinis – "niskie powinowactwo") – mieszanina stałych alkanów (powyżej 20 atomów węgla w cząsteczce), wydzielana m.in. z ciężkich frakcji o temperaturze wrzenia ponad 350 °C ropy naftowej lub z frakcji smół wytlewnych z węgla brunatnego. Zależnie od stopnia rafinacji jasnożółta do białej, ma postać krystalicznego wosku (tłusta w dotyku), nierozpuszczalna w wodzie i etanolu, lecz rozpuszczalna w wielu innych rozpuszczalnikach organicznych (np. w terpentynie, eterze).
Procesy rafineryjne można podzielić na dwie kategorie:
Procesy zachowawcze – niepowodujące zmian chemicznych surowca, niewpływające na wydajność produktu, a wpływające na ich jakość:
destylacja – wykorzystywana do rozdziału ropy naftowej na frakcje,
absorpcja – wykorzystywana do usuwania gazów C4-C5,
krystalizacja – wykorzystywana do odparafinowania,
ekstrakcja – wykorzystywana między innymi do oddzielania węglowodorów, aromatycznych za pomocą mieszaniny ABT (aceton – benzen – toluen),
adsorpcja – wykorzystywana do oczyszczania gazów i cieczy.
Procesy destrukcyjne – zmieniające skład chemiczny surowca i wpływające na wydajność produktów:
Benzyna – (łac. benzoe → nazwa żywicy jednego z drzew egzotycznych) jeden z głównych rodzajów paliwa stosowanego do napędu samochodów, samolotów i niektórych innych urządzeń posiadających silnik spalinowy. Stosowana także jako rozpuszczalnik.Rektyfikacja (destylacja frakcyjna/frakcjonowana/frakcjonująca) – z fizycznego punktu widzenia destylacja kaskadowa (wielopoziomowa), w której każdy stopień procesu jest zasilany produktem (destylatem) poprzedniego; z punktu widzenia inżynierii procesowej rektyfikacja jest procesem jednostkowym, w którym mieszanina ciekła jest rozdzielana na frakcje o różnej (zwykle zbliżonej) lotności.
kraking termiczny i katalityczny – zamiana ciężkich frakcji w frakcje lżejsze,
koksowanie – rozkład surowca pod wpływem temperatury,
piroliza,
reforming – polega na aromatyzacji węglowodorów naftenowych; produktem reformingu są benzyny o wysokich liczbach oktanowych,
izomeryzacja – otrzymywanie węglowodorów o rozgałęzionych łańcuchach, a przez to zwiększenie liczby oktanowej surowca,
uwodornienie – hydrorafinacja, hydrotreating i hydrokraking.
Przy rafineriach istnieją też zazwyczaj oddziały produkujące polimery: polietylen, polipropylen i polistyren. Ubocznymi produktami rafinerii są także rozpuszczalniki organiczne takie jak: eter naftowy, toluen i aceton.
Liczba oktanowa – liczba określająca odporność na niekontrolowany samozapłon paliwa silnikowego do silników z zapłonem iskrowym, który może powodować jego spalanie stukowe (detonacyjne). Dokładna wartość liczby oktanowej jest równa procentom objętościowym zawartości izooktanu w takiej mieszaninie izooktanu i n-heptanu, która wywołuje identyczną liczbę stuków w silniku testowym jak analizowane paliwo.Ropa naftowa (olej skalny, czarne złoto) – ciekła kopalina, złożona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych (bituminów), z niewielkimi domieszkami azotu, tlenu, siarki i zanieczyszczeń. Ma podstawowe znaczenie dla gospodarki światowej jako surowiec przemysłu chemicznego, a przede wszystkim jako jeden z najważniejszych surowców energetycznych.
agrorafineria

Warto wiedzieć że... beta
Kraking, krakowanie – (ang. cracking – pękanie) proces technologiczny stosowany w celu przerobu ciężkich frakcji ropy naftowej na benzynę i oleje.
Zakład – terytorialnie wyodrębniona, zorganizowana część przedsiębiorstwa, prowadząca działalność techniczno-produkcyjną.
Smar – substancja zmniejszająca tarcie między powierzchniami przedmiotów, które stykając się ze sobą tymi powierzchniami, poruszają się względem siebie. Smar działa na zasadzie wniknięcia w szczelinę pomiędzy tymi powierzchniami i utworzenia tam warstwy poślizgowej poprzez całkowite odseparowanie od siebie tych powierzchni.
Reforming (reforming katalityczny, reformowanie benzyny) to wysokotemperaturowe ogrzewanie lekkich frakcji ropy naftowej lub produktów krakingu pod zwiększonym ciśnieniem w celu otrzymania paliw o dużej liczbie oktanowej.
Asfalt – materiał (lepka ciecz lub skała) pochodzenia naturalnego (asfalt naturalny) lub otrzymywany jako jedna z frakcji przerobu ropy naftowej (asfalt ponaftowy), o konsystencji stałej lub półstałej o barwie od ciemnobrązowej do czarnej. Jest on układem koloidalnym o dużej trwałości, składającym się z dwóch faz: rozproszonej (asfalteny) i rozpraszającej (oleje). Jest stosowany do budowy nawierzchni dróg, do produkcji papy oraz jako materiał izolacyjny (lepik asfaltowy) a także składnik farb. Jest to mieszanina wielkocząsteczkowych węglowodorów łańcuchowych, cyklicznych oraz związków heterocyklicznych. O jakości asfaltu decyduje jego temperatura mięknienia, ciągliwość, stopień penetracji, łamliwość. Należy do tak zwanych bitumin.
Adsorpcja – proces wiązania się cząsteczek, atomów lub jonów na powierzchni lub granicy faz fizycznych, powodujący lokalne zmiany stężenia. Adsorpcji nie należy mylić z absorpcją, która jest procesem wnikania do wnętrza fazy. Adsorpcję, absorpcję i wymianę jonową przyjęło się wspólnie nazywać procesami sorpcji.
Wazelina – substancja mazista, dość rzadka, bezwonna, niskotopliwa, niewysychająca, koloru od białego poprzez żółty do brązowego - we wszystkich wypadkach dość prześwitująca. Jest mieszaniną węglowodorów parafinowych (alkanów) z pogranicza stałego i ciekłego stanu skupienia w normalnych warunkach otoczenia (temperatura topnienia 35–45 °C) – głównie są to dokozan (C22H46) i trikozan (C23H48). W innych wersjach może wykazywać wyższą temperaturę topnienia (36–60 °C) i zawierać głównie nasycone węglowodory zawierające >25 atomów węgla.