Radziecka strefa okupacyjna w Niemczech

Radziecki sektor Berlina

Radziecka strefa okupacyjna w Niemczech (niem. Sowjetische Besatzungszone, SBZ; ros. Советская зона Германии) – obszar środkowych (w granicach przedwojennych) lub wschodnich (w granicach powojennych) Niemiec, okupowany przez ZSRR od końca II wojny światowej w 1945. 7 października 1949 utworzono na jego terenie Niemiecką Republikę Demokratyczną.

(Die) Volkskammer (Izba Ludowa) – izba niższa (1949–1958), a następnie jednoizbowy parlament Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD) (1958–1990). Do pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych 18 marca 1990 nie posiadał demokratycznej legitymacji i pełnił fasadową rolę wobec rządzącej Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności.Obozy w III Rzeszy – obozy i podobozy przeznaczone do przetrzymywania (w niektórych przypadkach także uśmiercania) ludzi kierowane przez SA, a później SS, policję lub Wehrmacht. Utworzone w latach 1933–1945 przez władze niemieckie. Obozy te, w liczbie przynajmniej 12 tysięcy, umiejscowione były na własnym terytorium III Rzeszy oraz na ziemiach państw okupowanych.

Spis treści

1 Historia

2 Zobacz też

3 Przypisy

4 Bibliografia

Historia

Radziecka strefa okupacyjna była jedną z czterech stref w Niemczech, które utworzono po zakończeniu II wojny światowej. Zgodnie z konferencją poczdamską Radziecka Administracja Wojskowa w Niemczech (SMAD) objęła kontrolę i odpowiedzialność nad wschodnią częścią Niemiec. Część terenów, które przypadły do radzieckiej strefy okupacyjnej zostało w czasie działań wojennych zajęte przez wojska amerykańskie, które wycofały się z nich dopiero po nastaniu pokoju.

Konferencja poczdamska (17 lipca 1945 – 2 sierpnia 1945 w Poczdamie w pałacu Cecilienhof) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej, tzw. wielkiej trójki.Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.

Radziecka administracja dopuściła utworzenie w swojej strefie okupacyjnej czterech partii politycznych, które utworzyły później Front Narodowy. W kwietniu 1946 wschodnioniemieckie struktury SPD i Komunistyczna Partia Niemiec utworzyły wspólnie SED.

Początkowo Józef Stalin miał nadzieję na objęcie swoim wpływem całości Niemiec. Jednakże 1 stycznia 1947 ze strefy amerykańskiej i brytyjskiej powstała Bizonia, a w maju 1949 roku dołączyła do niej francuska strefa okupacyjna tworząc Trizonię. W rezultacie cele Stalina okazały się nierealne. W lutym 1948 roku przedstawiciele Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Francji na konferencji w Londynie debatowali nad dalszą przyszłością ich stref okupacyjnych. Niezaproszenie na konferencję przedstawicieli Związku Radzieckiego oraz rozbieżne cele dotyczące przyszłości Niemiec doprowadziły do wycofania przedstawicieli ZSRR w marcu 1948 roku z Sojuszniczej Rady Kontroli, co zakończyło działalność tego organu.

III Rzesza Niemiecka (niem. Das Dritte Reich) – nieoficjalna nazwa państwa niemieckiego pod rządami NSDAP w latach 1933–1945. Oficjalnie państwo nosiło nazwę Rzesza Niemiecka (Deutsches Reich), od 1938 (po Anschlussie Austrii) używano także nazwy Rzesza Wielkoniemiecka (Großdeutsches Reich).Okręg (niem. Bezirk) - jednostka podziału administracyjnego najwyższego szczebla, powstała w 1952 r. po likwidacji na obszarze NRD landów. Ich liczba wynosiła 14. W 1961 r. decyzją Rady Państwa Berlin Wschodni został ustanowiony osobną jednostką, wydzieloną z okręgu - "Berlin, stolica NRD" (niem. Berlin, Hauptstadt der DDR).

Stosunki pomiędzy Związkiem Radzieckim a państwami zachodnimi pozostawały napięte. W czerwcu 1948 przeprowadzono reformę walutową, która objęła swoim zasięgiem zachodnie strefy okupacyjne oraz strefy państw zachodnich w samym Berlinie. W ten sposób na terenie Niemiec powstały dwa odrębne systemy gospodarcze: zachodni z nową marką niemiecką i wschodni. W odpowiedzi Związek Radziecki wprowadził blokadę Berlina Zachodniego starając się odciąć wszelkie drogi zaopatrzenia dla tej części miasta by na państwach zachodnich wymóc wycofanie się z podjętych działań. Ponieważ odtąd żywność i inne produkty dostarczano do Berlina drogą powietrzną blokada miasta nie przyniosła efektów. 1 lipca 1948 roku gubernatorzy każdej ze stref Trizonii podpisali dokumenty frankfurckie, które miały umożliwić zwołanie Zgromadzenia Konstytucyjnego Niemiec. 1 września 1948 roku w Bonn rozpoczęła obrady Rada Parlamentarna Niemiec a dnia 8 maja 1949 roku uchwalono konstytucję. W ten sposób 21 września 1949 roku powstała Republika Federalna Niemiec ze stolicą w Bonn.

Enklawa Policka – potoczna nazwa obszaru utworzonego przez wojska radzieckie i poddanego ich zarządowi, na terenie dzisiejszej gminy i miasta Police oraz północnej części miasta Szczecin w obecnych granicach.Okupacja aliancka Niemiec i Austrii – po zwycięstwie nad III Rzeszą, Alianci podzielili ją (teren dzisiejszych Niemiec i Austrii) na strefy okupacyjne 4 zwycięskich mocarstw. Istniały one w latach 1945–1949 w Niemczech i 1945–1955 w Austrii.

W odpowiedzi na te działania na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej w setną rocznicę wybuchu Wiosny Ludów w Niemczech, 18 marca 1948 zebrał się Kongres Ludowy, który wyłonił Radę Ludową. Rozpoczęto też akcję propagandową mającą na celu doprowadzić do referendum ludowego, w którym ludność strefy radzieckiej miała się wypowiedzieć czy jest za budowaniem „antyfaszystowskiej demokracji w jednolitej republice niemieckiej” co w praktyce oznaczało stworzenie satelickiego socjalistycznego państwa odrębnego od części zachodniej. Przygotowano projekt konstytucji nowego państwa, który Rada Ludowa przyjęła w głosowaniu 18 marca 1949 roku. Sama Rada przekształciła się w Tymczasową Izbę Ludową. Ona też 7 października ogłosiła powstanie Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Stolicą nowego państwa został Berlin.

II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.Niemiecka Republika Demokratyczna (oficjalny skrót NRD; niem. Deutsche Demokratische Republik, DDR) – dawne państwo położone w Europie Środkowej powstałe 7 października 1949 na terenie byłej radzieckiej strefy okupacyjnej (niem. Sowjetische Besatzungszone in Deutschland, SBZ). Likwidacja NRD nastąpiła 3 października 1990, gdy powstałe w jej miejsce landy przystąpiły do RFN tworząc jednolite Niemcy.

Administracja wojskowa ZSRR przejęła część obozów koncentracyjnych III Rzeszy na potrzeby własne.

W 1952 zlikwidowano w NRD landy, tworząc 14 okręgów (Bezirke) oraz miasto Berlin Wschodni.

Podstrony: 1 [2] [3]