PzKpfw I
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Deutsches Panzermuseum – muzeum wojskowe poświęcone broni pancernej, zlokalizowane w Munster w Dolnej Saksonii w Niemczech.Peseta – dawna waluta hiszpańska obowiązująca również w (wraz z frankiem francuskim) Andorze. Została zastąpiona przez euro w 2002 r. Dzieliła się na 100 centimos.
PzKpfw I (Panzerkampfwagen I) – niemiecki czołg lekki używany w okresie II wojny światowej. Podstawowymi wersjami (niem. Ausführung) były A i B. Był to pierwszy czołg seryjnie produkowany w III Rzeszy. W latach 1934–1939 zbudowano ogółem ok. 2000 egzemplarzy. Na bazie wielu z nich powstawały potem inne pojazdy wojskowe (m.in. samobieżne działa przeciwpancerne Panzerjäger I). Czołgi PzKpfw I zostały użyte między innymi w kampanii wrześniowej i kampanii francuskiej. Produkowano także w niewielkich ilościach odmienne wersje Ausf. C i Ausf. F, natomiast wersja PzKpfw I Ausf. D została porzucona w fazie prototypu.
PzKpfw I (MG) Ausf. A[ | edytuj kod]
Początki[ | edytuj kod]
W 1930 roku niemieckie Biuro Uzbrojenia (Waffenamt) zdecydowało podjąć prace nad konstrukcją lekkiego gąsienicowego pojazdu bojowego do zadań rozpoznawczych i transportu uzbrojenia, określonego kodowo, z uwagi na ograniczenia nałożone na armię niemiecką po I wojnie światowej przez traktat wersalski, jako Kleintraktor (mały traktor). W 1933 roku nazwę kodową projektu zmieniono na Landwirtschaftlicher Schlepper (LaS) (ciągnik rolniczy). Specyfikację pojazdu opracował wydział Biura Uzbrojenia zajmujący się pojazdami Wa.Prw.6. Szczegóły specyfikacji zakładały skonstruowanie pojazdu o parametrach:
Już w 1930 roku jako wykonawcę podwozia Kleintraktor wybrano zakłady Krupp AG z Essen. Według wskazówek Biura Uzbrojenia, przy konstruowaniu podwozia wzorowano się na brytyjskich pojazdach gąsienicowych Carden-Loyd (konstrukcji inż. Cardena i Loyda z zakładów Vickers), aczkolwiek projekt powstał bez bezpośredniego dostępu do brytyjskich konstrukcji, w 1931 roku. W dalszym rozwoju pomogło badanie brytyjskiego ciągnika Carden-Loyd Light Tractor (nr VAE 393), zakupionego za pośrednictwem niemieckiej firmy i dostarczonego w styczniu 1932 roku. Prototyp podwozia został wykonany 29 lipca 1932. Od brytyjskiego pierwowzoru podwozie różniło się między innymi dodaniem jednego koła jezdnego po każdej stronie (po 5 zamiast 4) i dodaniem zewnętrznej ramy wzmacniającej. Kolejnych pięć podwozi Kleintraktor dla testów wykonano latem 1933 roku. Osobno przebiegał rozwój nadwozia. Do konstrukcji nadbudówki i wieży zdecydowano się wykorzystać projekt firmy Daimler-Benz AG z Berlina – Marienfelde.
W 1933 roku zawarto kontrakt na produkcję pierwszych 150 podwozi bez nadbudówki (tzw. ohne Aufbau), oznaczonych jako 1.seria LaS (niem. 1.Serie/LaS) i znanych pod nazwą kodową Krupp-Traktor. Z tego, 135 pojazdów zbudował Krupp w Essen, a pozostałe 15 rozdzielono po 3 między 5 innych producentów, jako produkcję próbną. Pierwsze podwozia dostarczono w styczniu 1934. Planowano wyposażenie ich w nadwozia pancerne, lecz ostatecznie ich nie otrzymały i przekształcono je w pojazdy do szkolenia kierowców. W 1934 roku, po wypowiedzeniu przez Niemcy traktatu wersalskiego), rozpoczęto produkcję seryjną czołgu pod oficjalną już nazwą Panzerkampfwagen I (MG) Ausführung A (pol. dosłownie: pancerny wóz bojowy I, uzbrojony w karabiny maszynowe, wersja A). W tym samym roku przekazano pierwsze egzemplarze Oddziałom Szkolenia Motorowego (Kraftfahrlehrkommando) w Zossen i Ohrdruf. Ostatecznie w latach 1934 – 1936 wyprodukowano 1190 czołgów PzKpfw I Ausf. A, w trzech seriach (2.Serie/LaS – 863 czołgi, 3.Serie/LaS – 152 i 4.Serie/LaS – 175 czołgów), przez 5 producentów: Grusonwerk (Krupp), MAN, Rheinmetall, Henschel i Daimler-Benz. Płyty pancerne dostarczały zakłady Deutsche Edelstahlwerke. Na 1 października 1936 w armii niemieckiej było 1160 czołgów Ausf. A.
Konstrukcja[ | edytuj kod]
Czołg PzKpfw I A miał długość 4,20 m, szerokość 2,06 m i wysokość (ze złożoną anteną) 1,72 m. Masa bojowa czołgu wynosiła 5400 kg. Załogę stanowiło 2 żołnierzy: dowódca/strzelec i kierowca. W pojeździe zamontowano także radiostację krótkiego zasięgu FuG2 – w pojazdach liniowych znajdowały się jednakże tylko odbiorniki.
Podwozie[ | edytuj kod]
W pojeździe zastosowano trakcję gąsienicową. Gąsienice o rozstawie 1,67 m (w osiach) i szerokości 0,28 m stykały się z nawierzchnią na długości 2,47 m, co dawało nacisk jednostkowy 0,39 kg/cm². Pojazd miał z każdej strony po jednym kole napędowym, pięć kół jezdnych, z tego ostatnie pełniące także funkcję koła napinającego, i trzy koła podtrzymujące. Koło napędowe o 20 zębach umieszczone było z przodu, a umieszczone za nim pierwsze z kół jezdnych posiadało zawieszenie sprężynowe. Pozostałe cztery zblokowane były parami w dwóch zespołach, z których każdy był zawieszony centralnie na osi i resorowany dwoma resorami piórowymi.
Napęd[ | edytuj kod]
PzKpfw I A został wyposażony w silnik M 305 firmy Krupp AG. Była to 4-cylindrowa, benzynowa jednostka typu bokser o pojemności 3,46 l, z gaźnikiem Solex (choć kilka egzemplarzy wyposażono eksperymentalnie w silniki wysokoprężne Krupp M 601, które uzyskując moc zaledwie 45 KM przy 2200 obr./min nie spełniły wymagań). Chłodzona była powietrzem (za pomocą małego wentylatora) i uzyskiwała moc 57 KM przy 2500 obr./min. Do przeniesienia napędu wykorzystano suche sprzęgło tarczowe i skrzynię biegów typu ZF Aphon FG 35. Miała ona 5 biegów do przodu i jeden wsteczny. Maksymalne prędkości zalecane dla poszczególnych biegów wynosiły: dla 1.: 5 km/h, 2.: 11 km/h, 3.: 20 km/h, 4.: 32 km/h i 5.: 42 km/h. Dwa zbiorniki paliwa o łącznej pojemności 144 l były umieszczone w narożnikach przedziału kierowcy. Podwójny wydech został wyprowadzony przez boki kadłuba do dwóch tłumików znajdujących się na tylnej części osłon gąsienic po obu stronach kadłuba. Napęd pozwalał na uzyskanie prędkości 37 km/h.
Sterowanie[ | edytuj kod]
Sterowanie czołgiem odbywało się za pomocą hamulca i sprzęgła. Kierowca używał w tym celu dwóch dźwigni, po jednej dla każdej gąsienicy. Pojazd nie był wyposażony w hamulec postojowy, jego funkcję pełniły specjalne blokady przy dźwigniach sterowych. Kierowca miał także do dyspozycji obrotomierz, prędkościomierz i wskaźnik temperatury oleju.
Opancerzenie[ | edytuj kod]
Opancerzenie PzKpfw I A składało się w większości ze spawanych walcowanych homogenicznych płyt stalowych o grubości do 13 mm. Cieńsze płyty zastosowano na górnych powierzchniach, a spód kadłuba miał grubość 6 mm. Pancerz miał twardość 530 w skali Brinella. W założeniu miało to chronić (i chroniło) przed ogniem z małokalibrowej broni ręcznej, jednak testy przeprowadzone przez aliantów na zdobytym egzemplarzu pokazały, że intensywny ogień ciągły mógł zablokować wieżę i jarzmo, a wlot powietrza był wrażliwy na atak granatami. Także doświadczenia bojowe z Hiszpanii wykazały, że otwory obserwacyjne wczesnych serii są wrażliwe na intensywny ostrzał.
Uzbrojenie[ | edytuj kod]
Czołg PzKpfw I A uzbrojony był w dwa karabiny maszynowe MG 13 kalibru 7,92 mm, od początku 1936 roku stosowane w skróconej wersji MG 13k. Umieszczone były obok siebie we wspólnym jarzmie w obrotowej wieży i naprowadzane na cel były wspólnie, jednak możliwe było niezależne prowadzenie ognia z każdego z nich. Pomiędzy lufami znajdował się teleskopowy celownik optyczny TZF2 o 2,5-krotnym powiększeniu. Kąt ostrzału w pionie wynosił od -12° do +18° (w poziomie 360°). Małe sprzęgło w mechanizmie obrotu jarzma pozwalało na stabilizowanie ustawionego kąta ostrzału, a samo jarzmo można było blokować dodatkowo w położeniu horyzontalnym. Amunicja umieszczona była w magazynkach o pojemności 25 sztuk, te zaś w 6 pojemnikach (jeden z 8 magazynkami w wieży, pozostałe w kadłubie). Całkowity zapas amunicji wynosił 2250 nabojów. Wykorzystywano karabinowe naboje przeciwpancerne SmK, a do zwalczania celów lekko opancerzonych – specjalne naboje SmK(H), skuteczne do odległości ok. 150 metrów.
PzKpfw I (MG) Ausf. B[ | edytuj kod]
Początki[ | edytuj kod]
Wersja PzKpfw I Ausf. B powstała w wyniku potrzeby zwiększenia osiągów pojazdu, w szczególności jego sprawności w warunkach terenowych, przez zastosowanie silnika Maybach o większej mocy. Produkowany był w zakładach Henschel, MAN, Daimler-Benz, Krupp-Gruson w latach 1936 – 1937. W latach 1936-1937 wybudowano ok. 399 egzemplarzy czołgu wersji B, w dwóch seriach (5a.Serie/LaS – 253 i 6a.Serie/LaS – 146). Pierwsze pojazdy tej wersji zbudowano w lipcu-sierpniu 1936.
Oprócz czołgów budowanych jako czołgi liniowe, dalsze 184 podwozia zbudowano na potrzeby czołgów dowodzenia kl.Pz.Bef.Wg.I, a 295 podwozi dla szkolenia kierowców (Schulfahrzeuge). Dalszych 147 pojazdów zbudowano do 1938 roku jako szkolne podwozia, lecz z opancerzonym kadłubem (Umsetz-Fahrzeuge). Część z nich została następnie przebudowana na czołgi bojowe przez montaż nadbudówek z wieżą, nowo wyprodukowanych lub demontowanych z czołgów Ausf.A przeznaczanych do szkolenia (produkcja nadbudówek trwała do 1940 roku).
Konstrukcja[ | edytuj kod]
Nowy silnik i układ chłodzenia mieścił się w istniejącej komorze silnika, lecz przy okazji zmiany napędu zdecydowano przedłużyć tył pojazdu o 40 cm i zmodyfikować zawieszenie, stosując osobne koła napinające. Miało to na celu zapewnienie stabilniejszej jazdy i zmniejszenie częstości spadania gąsienic. Ogólna sylwetka i większość elementów konstrukcyjnych (uzbrojenie, opancerzenie i sterowanie) odpowiadała tym z wersji PzKpfw I Ausf. A.
Podwozie[ | edytuj kod]
Podwozie czołgu PzKpfw I Ausf. B było modyfikacją poprzedniej wersji. Dodano po jednym kole jezdnym i podtrzymującym z każdej strony. Ostatnie koło (napinające) umieszczono wyżej, tak aby nie dotykało nawierzchni, co z kolei ułatwiło regulowanie napięcia gąsienic. W takim wypadku nie było też potrzebne jego amortyzowania.
Napęd[ | edytuj kod]
W tej wersji zastosowano silnik Maybach NL 38 Tr. Była to 6-cylindrowa, benzynowa jednostka chłodzona wodą. Posiadała większą moc (100 KM), jednak była także mniej ekonomiczna, co w połączeniu z takim samym zapasem paliwa (144 l) minimalnie zmniejszyło zasięg czołgu, nieznacznie wzrosła również osiągana prędkość.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]