Puszcza Kurpiowska, Puszcza Zielona, dawniej Zagajnica – obszar lasów położonych w dorzeczu środkowej Narwi na Równinie Kurpiowskiej. Jej granice wyznaczają rzeki: Pisa (od wschodu), Narew (od południa) oraz Orzyc (na zachodzie). Północne krańce sięgają dawnej granicy Prus Wschodnich (dzisiejsza granica między województwem mazowieckim a warmińsko-mazurskim). Obecna nazwa pochodzi od zamieszkującej ją ludności: Kurpiów.
Żubr (Bison bonasus) – gatunek łożyskowca z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych. W 2012 roku światowe zasoby gatunku wynosiły około 4663 osobników, z czego 1552 z nich przebywa w hodowlach zamkniętych, a 3111 żyje w wolnych i w półwolnych stadach. Według danych z 2012 roku w Polsce żyło 1299 żubrów, z czego większość z nich w stadach wolnościowych (pięć populacji). Prawie połowa polskiej wolnej populacji skupiona jest w Puszczy Białowieskiej, ponadto dzikie żubry w Polsce spotkać można w Bieszczadach, Puszczy Knyszyńskiej, Puszczy Boreckiej oraz w rejonie Mirosławca i Drawska Pomorskiego w województwie zachodniopomorskim.<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
Od średniowiecza Puszcza Kurpiowska stanowiła własność książąt mazowieckich, a po inkorporacji Mazowsza królów polskich. W XVI wieku i XVII wieku jako królewszczyzna stanowiła rezerwat myśliwski, na terenie którego znajdowały się trzy dwory myśliwskie: Krusko, Rososza i Szkwa, z których korzystali władcy i ich dwory podczas organizowanych w Puszczy polowań na żubry, tury, łosie i niedźwiedzie. Lasy nie były karczowane ani kolonizowane, jedynie za pozwoleniem władców sezonowo osiedlali się tam bartnicy, rudnicy, smolarze, rybacy i myśliwi. Puszczę nazywano wówczas Zagajnicą, dodając określenia pochodzące od starostw, w których się znajdowała dana część puszczy: Puszcza-Zagajnica Łomżyńska, Puszcza-Zagajnica Nowogrodzka i Puszcza-Zagajnica Ostrołęcka (zwana też Szkwańską).
Dicrano-Pinion – syntakson w randze związku należący do klasy borów szpilkowych Vaccinio-Piceetea (zobacz też las iglasty). W zasadzie pokrywa się z tradycyjnym pojęciem borów sosnowych (choć zaliczane do niego są występujące na podobnych siedliskach lasy mieszane, a nawet liściaste).Mazowsze (łac. Mazovia) – kraina historyczna położona w środkowym biegu Wisły oraz dorzeczu jej dopływów w centralnej oraz północno-wschodniej Polsce, znajdująca się w większości w woj. mazowieckim; historyczną stolicą Mazowsza jest Płock, który jest także najstarszym miastem tego regionu (prawa miejskie w 1237); dzielnica historyczna Polski.
Na XVII wiek przypada początek stałego osadnictwa w Puszczy Zagajnicy, które nasili się zwłaszcza po najeździe szwedzkim. W wieku XVIII Puszczę Zieloną (jak z czasem zaczęto nazywać wszystkie trzy Puszcze-Zagajnice) oraz Puszczę Białą należącą do biskupów płockich zaczęto określać jedną szeroką nazwą: Puszcza Kurpiowska, a jej tereny i mieszkańców potocznie nazywano Kurpiami. W XX wieku terminy te uległy zawężeniu i Puszczę Kurpiowską zaczęto utożsamiać tylko z Puszczą Zieloną.
<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>,<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
Teren Puszczy Zielonej stanowią głównie rozległe często bagna oraz tereny piaszczyste, co zadecydowało o stosunkowo późnym pojawieniu się rolnictwa na tym obszarze. Większość bagien została kilkadziesiąt lat temu zmeliorowana. Do bagien kurpiowskich zaliczają się: Szeroka Biel, Karaska (bagno), Łokieć (bagno), Chruściel. Znajdujący się tu największy naturalny zbiornik Mazowsza, Jezioro Serafin, zostało osuszone. Dziś największym jeziorem zielonokurpiowskim jest Łacha.
Olsza, olcha (Alnus Mill.) – rodzaj drzew i krzewów z rodziny brzozowatych obejmujący ok. 25-37 gatunków, spośród których typowym jest Alnus glutinosa (L.) Gaertn.. Gatunki te spotykane są w strefie umiarkowanej i borealnej półkuli północnej. Olsze mają brodawki korzeniowe, w których żyją promieniowce z rodzaju Actinomycetes, mające zdolność asymilowania wolnego (atmosferycznego) azotu.Kurpie – grupa etnograficzna ludności polskiej, zamieszkująca tereny dwóch puszcz mazowieckich: Puszczy Zielonej (zwanej też: Puszczą Kurpiowską lub Zagajnicą) i Puszczy Białej, funkcjonująca również jako określenie regionu kurpiowskiego (inaczej: Kurpiowszczyzna). Granica oddzielająca obie puszcze dzieli region na Kurpie Zielone i Kurpie Białe.
U schyłku XX wieku lasy stanowiły ok. 33% Puszczy Kurpiowskiej. Większość (95%) obszarów leśnych obejmuje bór sosnowy, nielicznie występuje olsza, świerk, dąb i brzoza. Nieliczne naturalne drzewostany świerkowo-sosnowe i olszowe objęto ochroną. W Puszczy Kurpiowskiej najdłużej na Mazowszu przetrwały żubry i niedźwiedzie. Obecnie żyją tu m. in. wilki.
Województwo mazowieckie – jednostka podziału administracyjnego Polski, największe pod względem powierzchni i ludności województwo, znajdujące się w środkowej i wschodniej części Polski. Obejmuje obszar o powierzchni 35 558,47 km². Według danych z 2011 r. miało 5,29 mln mieszkańców. Siedzibą władz województwa jest Warszawa. Województwo zostało utworzone 1 stycznia 1999 r.Niedźwiedź brunatny (Ursus arctos) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny niedźwiedziowatych. Zamieszkuje Azję, Europę Północną i Amerykę Północną. Niezagrożony wyginięciem.
Puszcza Zielona znana jest jako miejsce występowania bursztynu. Jego wydobycie było niegdyś ważnym zajęciem miejscowej ludności; odgrywa on też rolę w miejscowej kulturze ludowej.
Na terenie puszczy znajdują się rezerwaty:
„Czarnia”
„Kaniston”
Ciemny Kąt
„Łokieć”
„Olsy Płoszyckie”
„Torfowisko Serafin”
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Myszeniecka puszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 840 .
Świerk (Picea A. Dietr.) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny sosnowatych (Pinaceae), który obejmuje około 35 gatunków. Występuje na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. Gatunkiem typowym jest Picea rubra A. Dietrich.Potop szwedzki – najazd Szwecji na Rzeczpospolitą w 1655 w czasie II wojny północnej (1655–1660). Formalnie zakończył go pokój w Oliwie zawarty w 1660. Wojna ta prowadzona była nie tylko przez Szwecję, w czasie wojny zmieniały się zarówno sojusze, jak i siły obu stron. Była ona kontynuacją wcześniejszych wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą, miała także swoje korzenie w sporze o tron Szwecji zapoczątkowanym jeszcze przez króla Zygmunta III Wazę. Potop szwedzki pokazał słabość organizacyjną Rzeczypospolitej, a najeźdźca skuteczność swoich działań uzyskał m.in. poprzez kolaborację i przekupstwo po stronie Rzeczypospolitej. I choć ostatecznie Szwedzi zostali wyparci, to jednak poniesione straty i koszty ustępstw pokojowych były wysokie, a niektóre zniszczenia materialne, szczególnie szwedzka grabież dóbr kultury polskiej, są widoczne współcześnie.
Warto wiedzieć że... beta
Rezerwat przyrody Czarnia – leśny rezerwat przyrody położony na terenie gminy Czarnia, w powiecie ostrołęckim (województwo mazowieckie). Leży na gruntach będących w zarządzie Nadleśnictwa Myszyniec.
<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
Prusy Wschodnie (niem. Ostpreußen) – część Królestwa Pruskiego, a potem zjednoczonych w XIX w. Niemiec (do 1945 r.). Prowincja Prusy Wschodnie powstała w 1772 r. z części ziem Polski (Warmii) oraz Prus Książęcych (z wyłączeniem Kwidzyna). Stolicą prowincji był Królewiec. W maju 1939 roku prowincja miała powierzchnię 36 991,71 km² i liczyła 2 488 122 mieszkańców.
Diecezja płocka - jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii warszawskiej ustanowiona w 1075, zreorganizowana 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae Populus (utraciła 39 parafii na rzecz diecezji łomżyńskiej, diecezji łowickiej i warszawsko-praskiej).
Szkwa (Skwa, Rozoga) - niewielka rzeka w północno-wschodniej Polsce, prawy dopływ Narwi o długości 103 km i powierzchni dorzecza 482 km².
Rezerwat leśny Ciemny Kąt – rezerwat przyrody o powierzchni ok. 126 ha utworzony w 1984 roku na terenie Puszczy Kurpiowskiej. Zajmuje zachodnią część uroczyska Czaki Przyborowiec na terenach należących do nadleśnictwa Nowogród w gminie Turośl (powiat kolneński, województwo podlaskie). Obszar Rezerwatu na północy stanowią bagna: Leman i Rybnica a na południu zmeliorowane torfowiska wokół kanału Turośl.
Wilk, wilk szary (Canis lupus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych (Canidae), zamieszkującego lasy, równiny, tereny bagienne oraz góry Eurazji i Ameryki Północnej. Potrzebuje, jako gatunek o skłonnościach terytorialnych, dużych przestrzeni. Zwykle terytorium zajmowane przez watahę to 100-300 km², ale wielkość ta zależy od dostępności pokarmu i terenu. Może występować współużytkowanie części terenu przez dwie konkurujące watahy. Wilk jest wytrwałym wędrowcem, jest w stanie w dobę pokonać dystans kilkudziesięciu kilometrów. W poszukiwaniu partnerki samiec potrafi w ciągu 2 tygodni przebyć ponad 600 km.
