• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Ptolemeusz V Epifanes

    Przeczytaj także...
    Sosibios (data urodzenia nieznana – zm. w 203 r. p.n.e.) - dworzanin i minister władców Egiptu z dynastii Ptolemeuszy: Ptolemeusza IV Filopatora i Ptolemeusza V Epifanesa.Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
    Arsinoe III - córka Ptolemeusza III Euergetesa i Bereniki II, siostra i żona Ptolemeusza IV Filopatora, matka Ptolemeusza V Epifanesa.

    Ptolemeusz V Epifanes (ur. 210 p.n.e., zm. 180 p.n.e.) – piąty władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszy, panował w latach 204-180 p.n.e., syn Ptolemeusza IV Filopatora i Arsinoe III, mąż Kleopatry I, ojciec Ptolemeusza VI Filometora, Ptolemeusz VIII Euergetesa II Fyskona i Kleopatry II.

    Memfis – grecka nazwa jednego z najważniejszych miast starożytnego Egiptu, stolicy w epoce Starego Państwa (III-VI dynastia).Frank William Walbank (ur. 10 grudnia 1909 w Bingley, zm. 23 października 2008 w Cambridge) – brytyjski historyk starożytności, specjalizujący się w tematyce epoki hellenistycznej.

    W chwili śmierci ojca miał dopiero 6 lat, opiekunami jego i regentami zostali - po zamordowaniu matki Arsinoe III i sfałszowaniu testamentu królewskiego - Sosibios i Agatokles z Samos, a mały Ptolemeusz dostał się pod opiekę metresy Agatoklei i jej matki Oinante. Po śmierci Sosibiosa w 203 p.n.e. jedynym regentem pozostał Agatokles, który obalony został jeszcze w tym samym roku przez Tlepolemosa. Regencja tego ostatniego trwała do 201 p.n.e., kiedy władzę przejął kolejny regent Aristomenes. Za rządów regentów sytuacja w pozbawionym silnej i stabilnej władzy państwie stale pogarszała się.

    Syria (arab. سوريا / سورية, transk. Sūriyya), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (arab. الجمهورية العربية السورية, transk. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – arabskie państwo na Bliskim Wschodzie, graniczące z Turcją (822 km), Irakiem (605 km), Jordanią (375 km), Libanem (375 km) i Izraelem (76 km).Związek Achajski – związek państw greckich, który założono około 281 p.n.e. z inicjatywy czterech miast położonych w zachodniej części Achai - Dyme, Patraj, Tritaja, Faraj. W szczytowym okresie obejmował 10 miast. Związek nie posiadał stałej stolicy, zgromadzenia odbywały się przy sanktuarium Zeusa Amarios koło Ajgion.

    Trudna sytuacja wewnętrzna i zagraniczna Egiptu doprowadziła do wcześniejszej koronacji Ptolemeusza 26 marca 196 roku p.n.e. w Memfis. Młody władca stłumił powstanie w Likopolis, a następnie zakończył piątą wojnę syryjską pokojem w Lizymachii, w którym zrezygnował formalnie na rzecz Seleucydów z Celesyrii i Anatolii oraz zgodził się na zaślubiny z córką Antiocha III, Kleopatrą I.

    Grecja (gr. Ελλάδα Elláda, IPA: [e̞ˈlaða] lub Ελλάς Ellás, IPA: [e̞ˈlas]), Republika Grecka (Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, IPA: [e̞ˌliniˈci ðimo̞kraˈtiˌa]) – kraj położony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z czterema państwami: Albanią, Macedonią Północną i Bułgarią od północy oraz Turcją od wschodu. Ma dostęp do czterech mórz: Egejskiego i Kreteńskiego od wschodu, Jońskiego od zachodu oraz Śródziemnego od południa. Grecja ma dziesiątą pod względem długości linię brzegową na świecie, o długości 14880 km. Poza częścią kontynentalną, w skład Grecji wchodzi około 2500 wysp, w tym 165 zamieszkałych. Najważniejsze to Kreta, Dodekanez, Cyklady i Wyspy Jońskie. Najwyższym szczytem jest wysoki na 2918 m n.p.m. Mitikas w masywie Olimpu. International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.

    Następnie młody król zajął się porządkowaniem spraw wewnętrznych i w latach 187-186 p.n.e. stłumił rebelię Anchwennefera, odzyskując kontrolę nad Tebami Zachodnimi i Górnym Egiptem aż do Asuanu.

    Po stłumieniu rebelii i uporządkowaniu spraw wewnątrz kraju Ptolemeusz próbował odzyskać utracone na rzecz Seleucydów ziemie. W tym celu rozpoczął werbunek najemników w Grecji, usiłował odnowić Związek Achajski, oraz wyruszył z wyprawą morską do Syrii w 182 p.n.e.

    Nie zrealizował jednak swoich ambitnych zamiarów - został otruty przez własnych wodzów w 180 roku p.n.e.

    Anatolia (tureckie Anadolu) – kraina, należąca do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.Ptolemeusze (albo Lagidzi) – dynastia pochodzenia macedońskiego panująca w starożytnym Egipcie w latach 304–30 p.n.e., w południowej Syrii, Libanie i Palestynie w latach 301–200 p.n.e., na Cyprze do 58 p.n.e. i w latach 48–30 p.n.e. oraz w Cyrenajce do 96 p.n.e.. Przejściowo do państwa Ptolemeuszy należały także południowe i południowo-zachodnie wybrzeża Azji Mniejszej i wyspy Morza Egejskiego. Nazwa dynastii pochodzi od imienia założyciela i kolejnych królów dynastii, zaś nazwa alternatywna, Lagidzi, od ojca Ptolemeusza I – Lagosa.

    Za jego rządów został sporządzony Dekret Kapłanów Memfis, którego najsłynniejsza kopia znajduje się na Kamieniu z Rosetty. Jego treść jest świadectwem ustępstw (wsparcie finansowe, obniżenie podatków) rządu na rzecz kapłaństwa, którego poparcie było potrzebne do utrzymania się przy władzy.

    Kamień z Rosetty – zabytek piśmiennictwa staroegipskiego, którego odkrycie stało się przełomem na drodze do odczytania egipskich hieroglifów.Teby Zachodnie (miasto umarłych) – obszar na lewym brzegu Nilu, ciągnący się od jego brzegów, poprzez Gurna, gdzie znajduje się Świątynia Milionów Lat Seti I, rozciągający się na północnym zachodzie przez Deir el-Bahari do Doliny Królów, na południowym zachodzie do Doliny Królowych oraz na południu do Medinet Habu i Świątyni Milionów Lat Amenhotepa III, z której jedyną pozostałością są Kolosy Memnona i Ramesseum w centrum.

    Tytulatura[ | edytuj kod]

  • gr. - basileus Ptolemaios V Theos Epiphanes - król Ptolemeusz Bóg Objawiony
  • egip. - Ptulmis Anchdżetmeriptah - Ptolemeusz żyjący wiecznie ukochany przez Ptaha
  • Juaenneczeruimeruiit Setepenptah Userkare Sechemanchenamon - Spadkobierca Ukochanych Bogów Wybrany przez Ptaha potężny siła duszy Re Wszechmocne wcielenie Amona

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Walbank 1984 ↓, s. 482, 488.
    2. Hermann A. Schlögl "Starożytny Egipt", PWN, wyd. I, Warszawa 2009, str. 296-297
    3. Pełen tekst inskrypcji na Kamieniu z Rosetty po polsku.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • F.W. Walbank: The Cambridge ancient history, Volume 7, Part 1: The Hellenistic World. Wyd. 2. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1984. ISBN 0-521-23445-X. (ang.)

    • Zobacz też[ | edytuj kod]

  • Faraonowie
  • Ptolemeusze
    • WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.Antioch III Wielki (ur. około 242, zm. 187 p.n.e.) – hellenistyczny władca (w latach: 223-187 p.n.e.) największego państwa powstałego na gruzach imperium Aleksandra Wielkiego – państwa Seleucydów (Seleukidów) rozciągającego się na Bliskim Wschodzie.




    Warto wiedzieć że... beta

    Ptolemeusz IV Filopator - - (urodził się w 246 lub 238 p.n.e., zmarł w 204 p.n.e., czwarty władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszy, syn Ptolemeusza III Euergetesa i Bereniki II. Poślubił swoją siostrę Arsinoe III, mieli syna Ptolemeusza V Epifanesa.
    Egipt ptolemejski (stgr. Πτολεμαϊκὴ βασιλεία Ptolemaike Basileia, Królestwo Ptolemeuszów) – okres w historii starożytnego Egiptu rozpoczynający się wraz ze śmiercią Aleksandra Macedońskiego w 323 p.n.e. i podziałem jego imperium przez diadochów, a zakończony wkroczeniem legionów rzymskich Oktawiana Augusta do Egiptu i samobójczą śmiercią ostatniej królowej Kleopatry VII i Marka Antoniusza.
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
    Biblioteka Narodowa Francji (fr. Bibliothèque nationale de France, BnF) – francuska biblioteka narodowa, znajdująca się w Paryżu. Przewidziana jest jako repozytorium dla wszystkich materiałów bibliotecznych, wydawanych we Francji. Obecnym dyrektorem Biblioteki jest Bruno Racine.
    Agathokles z Samos – faworyt i minister Ptolemeusza IV, koregent Egiptu (wraz z Sosibiosem) w latach 204-203 p.n.e., samodzielny regent w 203 p.n.e.
    Anchwennefer (Ankh-wen-Nefer) – syn Horunnefera. Objął rządy po śmierci ojca w 199 r. p.n.e. Panował w Górnym Egipcie. W 186 r. p.n.e. jego wojska zostały pokonane przez generała Komenosa w bitwie pod Syene (obecnie Asuan). Anchwennefer został wzięty do niewoli i stracony w Aleksandrii z rozkazu Ptolemeusza V.
    Kleopatra II - gr. - córka Ptolemeusza V Epifanesa i Kleopatry I, siostra i żona Ptolemeusza VI Filometora, matka Ptolemeusza Eupatora, Ptolemeusza VII Neosa Filopatora, Kleopatry Thei i Kleopatry III. Władała Egiptem w latach od 173 p.n.e. do 115 p.n.e.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.014 sek.