Ptolemeusz IX Soter II Lathyros
Synaj (arab. شبه جزيرة سيناء Shibh Jazīrat Sīnā, hebr. סיני Sinai) – półwysep w kształcie trójkąta, otoczony Morzem Śródziemnym od północy, Zatoką Sueską i kanałem Sueskim od zachodu, Morzem Czerwonym od południa i Zatoką Akaba od wschodu. Półwysep Synaj leży w Azji Zachodniej i jest częścią Egiptu, którego większa część leży w Afryce Północnej. Administracyjnie podzielony jest na dwie prowincje gubernatorskie (muhafazy): Synaj Północny i Synaj Południowy.Ptolemeusz VIII Euergetes II - (ur. ok. 182 p.n.e., zm. 28 lipca 116 p.n.e., władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszów, nieoficjalnie zwany Physkon (Tłusty Brzuch/Brzuchacz/Tłuścioch) lub Kakargetes (Złoczyńca) lub Philologos (miłujacy naukę). Był synem Ptolemeusza V i Kleopatry I, bratem Ptolemeusza VI i Kleopatry II, oraz mężem Kleopatry II i Kleopatry III. Miał trzech synów z prawego łoża: Ptolemeusza Memfitesa (ze związku z Kleopatrą II) oraz Ptolemeusza IX i Ptolemeusza X Aleksandra (ze związku z Kleopatrą III) oraz trzy córki - Kleopatrę Tryfajnę I, Kleopatrę IV i Kleopatrę Selene I (wszystkie z drugiego związku). Nieślubnym synem Ptolemeusza był Ptolemeusz Apion, późniejszy król Cyrenajki.
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
Ptolemeusz IX Soter II (ur. 140 p.n.e., zm. 80 p.n.e.) – władca z dynastii Ptolemeuszów, nieoficjalnie nazywany Lathyros (Cieciorka), panował w Egipcie w latach 116-107 p.n.e. oraz 88-80 p.n.e. Był synem Ptolemeusza VIII i Kleopatry III, mężem Kleopatry IV i Kleopatry Selene, ojcem Ptolemeusza XII, Ptolemeusza z Cypru i Kleopatry Berenike III.
Początkowo współwładał wraz z matką i Kleopatrą III. Po śmierci matki rządził nadal wspólnie z Kleopatrą II. W pierwszym okresie swoich rządów prowadził szczególnie aktywną politykę religijną, m.in. samemu pełniąc najwyższy urząd kapłański w kraju - kapłana Aleksandra Wielkiego. Po wymuszonym przez Kleopatrę III rozwodzie z Kleopatrą IV poślubił swoją młodszą siostrę Kleopatrę V Selene. W 107 p.n.e. musiał uciekać z kraju przed Kleopatrą III, która osadziła na tronie swojego syna Ptolemeusza X.
Udał się na Cypr, gdzie do 88 p.n.e. sprawował władzę królewską, jednocześnie zachowując zwierzchnictwo nad Cyrenajką (do ok. 100 p.n.e.). W 103 p.n.e. mieszając się w walki dynastyczne Seleucydów, Ptolemeusz IX wylądował w Palestynie i pokonał żydowskiego króla i kapłana Aleksandra Janneusza. Następnie próbował wtargnąć do Egiptu przez Półwysep Synaj, lecz został powstrzymany przez wojska Ptolemeusza X Aleksandra pod Peluzjon. W tej sytuacji był zmuszony wrócić na Cypr, gdzie wyczekiwał nowej okazji do odzyskania tronu.
Nadarzyła się ona w 88 roku p.n.e., gdy niezadowoleni z rządów Ptolemeusza X aleksandryjczycy pozbawili go godności królewskiej i wypędzili z Egiptu. Po objęciu tronu Ptolemeusz IX dzielił formalnie władzę ze swoją córką, a zarazem wdową po Ptolemeuszu X, który zginął podczas próby zdobycia Cypru, Kleopatrą Berenike III. Faktycznie jednak rządził sam.
Nowo koronowany władca szybko stłumił powstanie w Tebach trwające od 91 roku p.n.e. W polityce zagranicznej w ostatnich latach swojego panowania starał się trzymać na uboczu w pierwszej wojnie pomiędzy Mitrydatesem VI Eupatorem a Rzymem. Postawa ta wynikała ze świadomości co do potęgi Rzymu z jednej strony, i z przebywania synów Ptolemeusza IX w rękach Mitrydatesa z drugiej.
Lata panowania[ | edytuj kod]
Tytulatura[ | edytuj kod]