Psychoza - film
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Księga Daniela [Dn lub Dan] – księga zaliczana do Pism (Ketuwim) Biblii hebrajskiej oraz ksiąg prorockich chrześcijańskiego Starego Testamentu. Jej autorstwo przypisuje się tradycyjnie Danielowi. Czas jej powstania datuje się obecnie na okres od połowy VI wieku po 164 rok przed Chrystusem. Księga została zredagowana częściowo w języku hebrajskim, a częściowo w aramejskim. Dwa ostatnie rozdziały tej księgi, według katolickiego i prawosławnego kanonu, zostały napisane w języku greckim i nie są uznawane za natchnione przez judaizm i protestantyzm. Treść księgi wiąże się z postacią proroka Daniela, żyjącego na dworze babilońskim i perskim na przełomie VII i VI wieku przed Chr. Składa się na nią osiem opowiadań o Danielu i cztery jego wizje.Strychnina, C21H22N2O2 – organiczny związek chemiczny, alkaloid występujący w nasionach kulczyby wroniego oka, posiadający silne właściwości toksyczne. Jest substancją o silnie gorzkim smaku, wyczuwalnym już przy stężeniu 1 ppm (roztwór wodny).
UWAGA: TA PODSTRONA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI PRZEZNACZONE TYLKO DLA OSÓB PEŁNOLETNICH
UWAGA: TA PODSTRONA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI PRZEZNACZONE TYLKO DLA OSÓB PEŁNOLETNICH
Psychoza (tytuł oryg. Psycho) – amerykański dreszczowiec psychologiczny z 1960 w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Josepha Stefano, opartego na powieści o tym samym tytule autorstwa Roberta Blocha z 1959. W rolach głównych wystąpili Anthony Perkins, Janet Leigh, John Gavin i Vera Miles. Akcja filmu skupia się na sekretarce biura nieruchomości, Marion Crane (Leigh), która, chcąc pomóc swojemu narzeczonemu Samowi (Gavin) w kłopotach finansowych, dokonuje w pracy defraudacji dużej sumy pieniędzy. Po długiej podróży samochodem zatrzymuje się w przydrożnym motelu kierowanym przez Normana Batesa (Perkins). Gdy kobieta zostaje brutalnie zasztyletowana, jej śladem rusza młodsza siostra Lila (Miles) wraz z Samem i prywatnym detektywem Miltonem Arbogastem (Martin Balsam).
Film Hitchcocka budził emocje jeszcze przed premierą. Kontrowersyjna tematyka spowodowała, że wytwórnia Paramount Pictures odmówiła produkcji, zajmując się jedynie dystrybucją. Psychoza została przyjęta z mieszanymi odczuciami; krytycy byli poirytowani faktem, że nie organizowano żadnych pokazów przedpremierowych z ich udziałem. Z uwagi na kampanię reklamową, która przeszła do historii jako jedna z najsprawniej zaplanowanych oraz przeprowadzonych, zainteresowanie filmem było na tyle duże, że kolejki do kin tworzyły się od wczesnych godzin porannych i nie znikały do ostatnich wieczornych pokazów. Na seansach niejednokrotnie interweniowała policja. Psychoza otrzymała cztery nominacje do nagrody Akademii Filmowej, w tym m.in. za najlepszą reżyserię. Globalny sukces kasowy spowodował, że przy budżecie wynoszącym nieco ponad 800 tys. dolarów dochód z Psychozy wyniósł 32 miliony dolarów, dzięki czemu stała się ona najbardziej kasowym projektem w karierze Hitchcocka. Po premierze film zyskał miano kultowego, a w 1992 został przeznaczony do konserwacji w National Film Registry.
Fabuła[ | edytuj kod]
Film rozpoczyna się ujęciem panoramy Phoenix w stanie Arizona. W jednym z miejscowych hoteli, korzystając z przerwy na lunch, Marion Crane (Janet Leigh) spotyka się potajemnie ze swoim chłopakiem Samem Loomisem (John Gavin). Kobieta wyznaje mu, że nie chce więcej przebywać z nim w takich miejscach. Marzy o spotkaniach w domowych warunkach, gdzie mogliby wspólnie zjeść kolację w miłej atmosferze. Loomis prosi ją o cierpliwość. Tłumaczy, że nie może zrezygnować z pracy w Fairvale w Kalifornii, ponieważ spłaca długi zmarłego ojca i alimenty dla byłej żony. Marion chciałaby wziąć ślub z Samem, lecz zdaje sobie sprawę, że w najbliższym czasie nie będzie to możliwe. Obydwoje czule się żegnają, po czym kobieta wraca do biura nieruchomości, gdzie pracuje jako sekretarka. Dowiaduje się od swojej koleżanki Caroline (Patricia Hitchcock), że jej szef George Lowery (Vaughn Taylor) jest na spotkaniu z potentatem naftowym Tomem Cassidym (Frank Albertson). Po krótkiej chwili obaj mężczyźni powracają do biura. Lowery prosi Marion o przygotowanie aktu notarialnego. Cassidy, będąc pod wpływem alkoholu, pokazuje kobiecie zdjęcie swojej córki i opowiada, jak radzi sobie z nieszczęściem. Przechwala się kupnem dla niej domu za 40 tys. dolarów. Szef Marion jest zaniepokojony taką ilością pieniędzy. Mówi Marion, aby złożyła je w sejfie w banku, a on w poniedziałek wypisze czek. Tłumacząc się bólem głowy, kobieta dostaje zgodę od Lowery’ego na wcześniejszy powrót do domu. Chowa gotówkę do torebki i po krótkiej rozmowie z Caroline wychodzi z firmy. Zamiast do banku Marion udaje się do domu, rozpoczynając pakowanie. Decyduje się na ucieczkę do Fairvale, by pomóc Samowi w kłopotach finansowych. Jadąc samochodem, zatrzymuje się na światłach. Na pasach spotyka swojego szefa, który przez chwilę podejrzliwie na nią patrzy.
Po długiej i wyczerpującej podróży Marion zatrzymuje się na poboczu i zasypia ze zmęczenia w samochodzie. Nazajutrz budzi ją policjant patrolujący autostradę (Mort Mills). Zaskoczenie i zdezorientowanie kobiety wzbudza w nim podejrzenie. Po krótkiej rozmowie i okazaniu dokumentu Marion odjeżdża. Nerwowo spogląda w lusterko, obserwując jadącego za nią policjanta. Mając obawy, że zostanie rozpoznana, decyduje się sprzedać samochód i kupić inny w Bakersfield. W trakcie rozmowy ze sprzedawcą (John Anderson) orientuje się, że w dalszym ciągu jest obserwowana przez policjanta. Idzie do toalety, gdzie wyjmuje z torebki 700 dolarów. Sprzedawca nakłania kobietę, aby wypróbowała zakup, lecz Marion nalega na szybkie sfinalizowanie transakcji. Gdy nowy samochód jest przygotowany do jazdy, Marion wsiada i rusza, ale zatrzymuje ją mechanik. Okazuje się, że w pośpiechu zapomniała przełożyć walizkę z ubraniami. Całe zdarzenie obserwują stojący z tyłu policjant i właściciel komisu.

Wieczorna ulewa zmusza Marion do zatrzymania się w przydrożnym motelu Batesa, oddalonego o kilkanaście kilometrów od Fairvale. Kobieta wchodzi do biura, lecz nikogo w nim nie zastaje. W strugach padającego deszczu spogląda na stojący na wzgórzu dom, dostrzegając w oknie kobiecą sylwetkę. Po chwili zjawia się właściciel Norman Bates (Anthony Perkins). Marion podaje fałszywe dane osobowe. Mężczyzna pokazuje jej pokój, gdzie na ścianach wiszą obrazki z ptakami, po czym zaprasza Marion na kolację do swojego domu. Chwilę później kobieta wyjmuje z walizki skradzione pieniądze i owija je w gazetę. W tym samym czasie słyszy podniesiony kobiecy głos krytykujący Batesa za próbę sprowadzenia nieznajomej do domu na kolację. Skonsternowany przynosi posiłek Marion do motelu, tłumacząc, że jego matka „nie jest dziś sobą”. Kobieta zaprasza go, aby wspólnie zjedli w pokoju, lecz Bates proponuje jej udanie się na tył biura, gdzie ma swój prywatny salonik. Marion rozmawia z nieśmiałym mężczyzną, który opowiada o swoim hobby – wypychaniu ptaków – i samotności. Na pytanie Marion o przyjaciół stwierdza, że „najlepszym przyjacielem chłopca jest matka”. Uważa, że wszyscy ludzie są zamknięci we własnych pułapkach, z których nie ma wyjścia. Wyznaje, że jego matka jest chora, odkąd zmarł ojciec, a potem – jej kochanek. Marion sugeruje, aby umieścił ją w specjalistycznym zakładzie, dzięki czemu będzie mógł prowadzić własne życie. Rozdrażniony Bates stwierdza, że jego matka nie stanowi zagrożenia i musi się nią opiekować. Jego zdaniem „wszyscy są czasami trochę szaleni”. Uświadomiwszy sobie swój czyn, Marion postanawia wrócić do Phoenix, by naprawić błąd, który popełniła. Żegna się z Batesem i wraca do pokoju.
Gdy kobieta przygotowuje się do kąpieli, właściciel motelu obserwuje ją przez ukrytą dziurę w ścianie. Następnie Bates udaje się do domu na wzgórzu, gdzie siada przy stole i bije się z myślami. W międzyczasie Marion sporządza notatkę z obliczeniami, ile skradzionych pieniędzy wydała, po czym drze ją na części i spuszcza w toalecie. Kiedy bierze prysznic, w łazience ukazuje się sylwetka tajemniczej kobiety. Odsłania ona zasłonkę i wielokrotnie dźga nożem zdezorientowaną Marion, która po kilku chwilach osuwa się na podłogę. Przerażony Bates krzyczy do matki, że ta ma krew na sobie, po czym wybiega z domu do motelu, gdzie zastaje w łazience zwłoki Marion leżące na posadzce. Zamyka wszystkie okna i drzwi, a następnie owija jej ciało w zasłonę prysznicową i sprząta łazienkę ze śladów krwi. Chowa zwłoki kobiety do bagażnika samochodu, podobnie jak walizkę z rzeczami osobistymi i gazetą, nie mając świadomości, że są w niej owinięte pieniądze. Samochód należący do Marion zatapia w pobliskim bagnie.
Kilka dni później Sam pisze list do dziewczyny. Do sklepu, w którym pracuje, przybywa zdenerwowana Lila Crane (Vera Miles), młodsza siostra Marion. Rozmowę dwójki przerywa Milton Arbogast (Martin Balsam), prywatny detektyw. Lila uświadamia Sama, że Marion nie wpłaciła 40 tys. dolarów do banku i nikt jej od kilku dni nie widział. Arbogast przyznaje, że ostatnią osobą, która widziała dziewczynę, gdy wyjeżdżała z miasta, był jej szef. Chłopak Marion nie wierzy w winę swojej dziewczyny. Arbogast rozpoczyna śledztwo. Objeżdża okoliczne motele w celu uzyskania jakichkolwiek informacji. Gdy dociera do motelu Batesa, mężczyzna zaprzecza, jakoby kiedykolwiek widział Marion. Przeglądając księgę gości detektyw zauważa podobny charakter pisma. Domyśla się, że dziewczyna wpisała fałszywe dane osobowe. Bates przyznaje, że Marion była w jego motelu, lecz następnego dnia wyjechała wczesnym rankiem. Zaczyna się denerwować i mieszać w zeznaniach. Arbogast staje się coraz bardziej podejrzliwy. Przygląda się stojącemu na wzgórzu domowi, w oknie którego zauważa sylwetkę kobiety. Bates tłumaczy, że to jego matka, będąca kaleką. Odmawia detektywowi możliwości porozmawiania z nią. Arbogast wraca do miasta, skąd telefonuje do Lili, informując ją o motelu Batesa i swoich podejrzeniach. Decyduje się na powrót do motelu. Po przybyciu na miejsce odwiedza salonik Batesa, w którym obserwuje wypchane ptaki i otwarty sejf. Zauważając, że właściciela nie ma w pobliżu, udaje się do domu na wzgórzu. Wchodząc po schodach na piętro, Arbogast zostaje brutalnie zasztyletowany przez tajemniczą kobietę, która wybiega z pokoju z nożem w ręku.
Lila i Sam czekają na wieści od detektywa. Zniecierpliwiona kobieta postanawia udać się na miejsce, lecz mężczyzna każe jej zaczekać, a sam jedzie do motelu. W tym czasie Bates zatapia w bagnie samochód należący do Arbogasta. Chłopak Marion wraca do sklepu, informując Lilę, że w motelu nikogo nie ma poza starszą kobietą, która nie chce otworzyć drzwi. Podejrzewa, że detektyw podjął trop i ruszył śladem Marion. Lila nie daje temu wiary. Obydwoje udają się do zastępcy szeryfa Ala Chambersa (John McIntire) i jego żony (Lurene Tuttle). Przedstawiciel prawa uważa początkowo, że Arbogast ruszył w pościg za Marion i skradzionymi pieniędzmi. Dzwoni do motelu Batesa. Norman informuje go, że detektyw rzeczywiście był u niego, po czym odjechał. Lila wyznaje szeryfowi, że Arbogast chciał porozmawiać z matką Batesa, lecz Chambers uświadamia ich, że kobieta przed dziesięciu laty otruła swojego kochanka, gdy dowiedziała się, że ten jest żonaty, a następnie popełniła samobójstwo zażywając strychninę. Ich ciała w łóżku odnalazł Norman. Żona Chambersa przyznaje, że sama osobiście pomagała mężczyźnie wybierać suknię do trumny dla jego matki. Po telefonie od szeryfa Bates idzie na piętro do pokoju matki z informacją, że musi ją znieść na dół. Kobiecy głos wyśmiewa prośby mężczyzny. Mimo sprzeciwu Norman znosi ciało kobiety do piwnicy, w obawie, że ktoś może ją odnaleźć.
Nazajutrz, po rozmowie z Chambersem i jego żoną, Lila i Sam, by znaleźć dowody, decydują się pojechać do motelu, udając małżeństwo. Podejrzewając, że motywem domniemanego zabójstwa mogły być pieniądze, podejmują decyzję o przeszukaniu pokoju, w którym zatrzymała się Marion. Lila odnajduje w muszli klozetowej skrawek papieru należący do zmarłej siostry. Kiedy Sam odwraca uwagę Batesa rozmową, kobieta udaje się do domu na wzgórzu, chcąc porozmawiać z matką mężczyzny. Lokalizuje jej sypialnię, w której panuje idealny porządek. Dostrzega na łóżku świeży odcisk ciała. W drugim z pokoi zwraca uwagę na dziecięce zabawki i gramofon, w którym znajduje się płyta winylowa z III symfonią Beethovena. W międzyczasie pytania zadawane przez Sama coraz bardziej irytują Batesa. Gdy Loomis insynuuje mężczyźnie, że to on ukradł pieniądze, Bates domyśla się, że kobieta przebywa w jego domu. Wpada w panikę i po krótkiej szarpaninie ogłusza Sama, po czym biegnie do domu. Lila zauważa go przez szybę i postanawia ukryć się w piwnicy, w której odnajduje siedzącą tyłem starszą kobietę. Gdy ją obraca, okazuje się, że to zmumifikowane zwłoki zmarłej przed dziesięciu laty pani Bates. Lila krzyczy z przerażenia, a po chwili do piwnicy z nożem w ręku zbiega przebrany za matkę Bates. W ostatniej chwili obezwładnia go Sam.
W jednej z ostatnich scen szeryf Chambers czeka z Lilą i Samem w budynku sądu, gdzie Bates jest badany przez psychiatrę. Doktor Richmond (Simon Oakland) uważa, że mężczyzna cierpi na rozdwojenie osobowości, a kontrolę nad nim przejęła dominująca osobowość matki. Psychiatra wyznaje, że to Bates, który po śmierci ojca cierpiał na zaburzenia psychiczne, stał za zabójstwem swojej matki i jej kochanka. Bezpośrednim motywem morderstwa było odrzucenie mężczyzny przez matkę na rzecz kochanka. Chcąc wzmocnić przeświadczenie, że kobieta żyje, Bates wykradł jej zwłoki, które następnie zakonserwował, po czym zaczął ubierać się i mówić jak ona. Morderstwa popełniał, gdy budziła się w nim chorobliwie zazdrosna osobowość matki. Pod koniec filmu, kiedy Bates siedzi w pokoju przesłuchań, na jego dłoni pojawia się mucha. Kobiecy głos jego osobowości mówi, że ma nadzieję, iż jest obserwowana. Wszyscy wtedy dowiedzą się, że nie skrzywdziłaby nawet muchy.
Obsada[ | edytuj kod]
Opracowano na podstawie materiału źródłowego:
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]