Przyrost naturalny
Trzeci Świat – powstałe w okresie zimnej wojny określenie grupy państw nienależących do bloku zachodniego – w którym dominował kapitalizm, ani bloku wschodniego – gdzie dominował ustrój socjalistyczny.Zatoka Perska (per. خليج فارس – Chalidż-e Fars, arab. الخليج العربي – Al-Chalidż al-Arabi) – zatoka Morza Arabskiego, wcinająca się między Półwysep Arabski a wybrzeże Iranu. Tradycyjnie nazywana jest zatoką, ale ze względu na jej powierzchnię (233 000 km²) można by ją uznać także za morze śródlądowe. Z Morzem Arabskim połączona jest poprzez Cieśninę Ormuz i Zatokę Omańską.
Blok wschodni (blok socjalistyczny, państwa socjalistyczne, kraje demokracji ludowej, kraje komunistyczne, potocznie demoludy) – zespół państw, które wprowadziły bądź starały się wprowadzić zmiany życia społecznego i gospodarczego zgodne z ideologią komunizmu, na który składały się: dyktatura proletariatu, gospodarka planowa oraz idee sprawiedliwości społecznej. Blok ten był wyróżniany od zakończenia II wojny światowej do początku lat 90. XX wieku.
Przyrost naturalny – różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów. Wartość dodatnia oznacza liczbę urodzeń przewyższającą liczbę zgonów, ujemna - odwrotnie. Jeśli mamy do czynienia z wartością ujemną, mówimy o ubytku naturalnym. Przyrost naturalny różni się od przyrostu rzeczywistego o saldo migracji. Przyrost naturalny obliczymy wzorem: Pn=U-Z. Występujące we wzorze wartości zazwyczaj podawane są jako wartości względne, tzn. przeliczane na 1000 mieszkańców i wtedy określane są jako: stopa albo współczynnik przyrostu naturalnego, rodność i umieralność.
Współczynnik przyrostu naturalnego obliczamy według wzoru: liczba urodzin minus liczba zgonów dzielona przez liczbę mieszkańców miejsca, dla którego robimy obliczenia (np. kraj) i mnożymy razy 1000‰ uzyskując wynik w promilach. Mając współczynniki urodzeń i zgonów możemy to samo uzyskać odejmując współczynnik zgonów (czyli liczbę zgonów na 1000 mieszkańców) od współczynnika urodzeń (czyli liczby żywych urodzeń na 1000 mieszkańców). Wzór:
gdzie:
Uważa się często, iż wielkość przyrostu naturalnego zależy od stopnia rozwoju gospodarczego, tzn. im wyższy poziom rozwoju państwa, tym niższy przyrost naturalny. Jakkolwiek często występuje podobna tendencja, to jednak trudno traktować to jako zasadę, gdyż istnieje od niej wiele wyjątków – niektóre relatywnie ubogie kraje byłego obozu socjalistycznego (m.in. Białoruś, Ukraina itd.), mają niższy wskaźnik przyrostu naturalnego niż bogatsze państwa Europy Zachodniej; z kolei zamożne kraje arabskie naftowe znad Zatoki Perskiej mają wysoki przyrost naturalny.
W krajach słabo rozwiniętych, należących do tzw. Trzeciego Świata, często mamy do czynienia z tak wysokim wskaźnikiem przyrostu naturalnego (> 20‰), iż mówi się o tzw. eksplozji demograficznej; niekiedy sytuacja taka występuje też w krajach bogatych (np. Arabia Saudyjska).
Przyrost naturalny w Polsce w roku 2012 wyniósł 1,5 tys., co przy populacji 38 533 tys. daje stopę przyrostu naturalnego w wysokości 0,04‰.
Stopa przyrostu naturalnego na świecie w roku 2012 wyniosła 1,15%.