• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Prokop Wielki

    Przeczytaj także...
    Sierotki, czes. sirotčí svaz, sirotci, východočeský husitský svaz, sirotčí bratrstvo – odłam taborytów, radykalnej grupy husytów. Grupa najbliższych współpracowników Jana Žižki, nazwana tak po jego śmierci, co symbolizowało więź między zmarłym a nimi. Nosili wyszywany kielich na szatach. Ich przywódcą w późniejszym okresie był Jan Kralovec.Wojny husyckie – wojny religijne toczone pomiędzy husytami a Luksemburgami w Królestwie Czech w latach 1419-1436. Były one prowadzone przez czeskich husytów (głównie taborytów i Sierotki) przeciwko krucjatom organizowanym przez cesarza Zygmunta Luksemburskiego przy poparciu papiestwa.
    Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.
    .mw-parser-output table.duchowny-ksiadz td.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup td.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha td.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal td.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez td.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil td.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important}.mw-parser-output table.duchowny-ksiadz tr.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup tr.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha tr.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal tr.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez tr.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil tr.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important} .mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
    Prokop Wielki i Jan z Rokycana na czele poselstwa husyckiego w Bazylei

    Prokop Wielki (także Prokop Goły, cz. Prokop Veliký, ur. ok. 1380 – zm. 30 maja 1434, pod Lipanami) – kaznodzieja husycki, polityk, po śmierci Jana Žižki wódz wojsk husyckich.

    Praga (czes. i słow. Praha, niem. Prag) – stolica i największe miasto Czech, położone w środkowej części kraju, nad Wełtawą. Jest miastem wydzielonym na prawach kraju, będąc jednocześnie stolicą kraju środkowoczeskiego.Śląsk (śl. Ślunsk, Ślůnsk, niem. Schlesien, dś. Schläsing, czes. Slezsko, łac. Silesia) – kraina historyczna położona w Europie Środkowej, na terenie Polski, Czech i Niemiec. Dzieli się na Dolny i Górny Śląsk. Historyczną stolicą Śląska jest Wrocław.

    Prokop przed rewolucją był księdzem, mówiono, że pochodzi z Pragi, z rodu staromiejskich patrycjuszy. Do husytów przystał zaraz po pierwszej defenestracji praskiej, ale przed rokiem 1425 był zaledwie jednym z wielu taboryckich kaznodziejów.

    Życiorys[ | edytuj kod]

    Český Brod, pomnik Prokopa Wielkiego

    Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Po śmierci ojca został adoptowany przez swego stryja, Jana de Aquis lub Jana z Cách - jednego z najbogatszych czeskich patrycjuszy i właściciela zamku Jenštejn, gdzie Prokop spędził dzieciństwo. Stryj zapewnił mu wykształcenie i umożliwił zagraniczne podróże: m.in. do Hiszpanii, Francji, Włoch oraz Jerozolimy. Ukończył studia uniwersyteckie i przyjął święcenia kapłańskie.

    Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.Taboryci – najbardziej radykalny odłam husytyzmu powstały po rozpadzie głównego nurtu na początku lat dwudziestych XV wieku. Nazwa pochodzi od miasta Tábor w południowych Czechach, gdzie znajdowała się najważniejsza twierdza tej organizacji. Przywódcami taborytów byli m.in: Jan Žižka, Prokop Wielki, Prokopek. Po śmierci pierwszego, Taboryci rozdzielili się na Tabor właściwy i Sierotki.

    Po wybuchu rewolucji husyckiej (tzw. I defenestracja) wyjechał z Janem Žižką do Pilzna, a następnie do Taboru. Początkowo związany z nurtem radykalnym (frakcja pikardów), od 1420 roku prezentował poglądy bardziej umiarkowane.

    Od 1426 był uważany za najważniejszego polityka taborytów i przywódcę duchowego ruchu. Współpracując z odłamem taborytów zwanym sierotkami oraz z praskimi utrakwistami, udało się objąć kontrolą husytów całe terytorium Czech. Sukcesy dyplomatyczne oraz udane wyprawy wojenne na terytorium Węgier, Austrii, Niemiec, Łużyc i Śląska zmusiły katolickie kraje Europy Zachodniej do dyskusji o programie husytów.

    Katolicyzm – doktryna Kościoła chrześcijańskiego – jedna z dwóch grup Kościołów, obok Kościoła prawosławnego, powstałych w wyniku rozłamu w Kościele chrześcijańskim w 1054 (tzw. schizmy wschodniej). Jedna z największych grup wyznań chrześcijańskich, obok prawosławia i protestantyzmu oraz ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół Kościół katolicki wraz z Kościołami wschodnimi pozostającymi z nim w pełnej jedności, wspólnoty tradycjonalistyczne, starokatolickie oraz część anglikańskich, liberalnych i niezależnych.Jenštejn – wieś i gmina w Czechach, w powiecie Praga Wschód, w kraju środkowoczeskim. Według danych z dnia 1 stycznia 2013 liczyła 1 070 mieszkańców.

    Od stycznia do kwietnia 1433 stał na czele delegacji husyckiej na sobór bazylejski. Na krótko odwołany z funkcji dowódcy wojsk husyckich, powrócił na stanowisko w 1434. Poległ w bratobójczej bitwie pod Lipanami, walcząc po stronie taborytów przeciwko zjednoczonym siłom liberalnych utrakwistów i katolików.

    Bitwa pod Lipanami – walna bitwa, która zakończyła okres wojen husyckich, w Czechach uważana za jedną z ważniejszych bitew w historii kraju.Defenestracja praska (łac. de fenestra "przez okno") – nazwa trzech wydarzeń z historii Czech. W każdym przypadku doszło do wyrzucenia osób przez okno w Pradze. Ten sposób uprawiania polityki nazywany jest żartobliwie more Bohemico.


    Dobry strateg, choć – jak sam twierdził – jako duchowny nigdy nie zabił człowieka własnymi rękami. Nie nosił broni, nie brał bezpośredniego udziału w walce, zajmował się jedynie dowodzeniem. Przydomek "Goły" pochodził od faktu, że w przeciwieństwie do innych kaznodziejów husyckich Prokop golił brodę.

    Husytyzm – ruch religijny i polityczny zapoczątkowany działalnością kaznodziejską, między innymi praskiego teologa Jana Husa.Jerozolima (hebr. ירושלים, trl. Yerushalayim, trb. Jeruszalajim; arab. القدس, trl. Al-Quds, trb. Al-Kuds oraz اورشليم trl. Ūrushalīm, trb. Uruszalim, łac. Hierosolyma, Aelia Capitolina – zobacz też: nazwy Jerozolimy) – największe miasto Izraela, stolica administracyjna Dystryktu Jerozolimy i stolica państwa Izraela (według izraelskiego prawa). Znajduje się tutaj oficjalna siedziba prezydenta, większość urzędów państwowych, sąd najwyższy, parlament i inne.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. George C. Kohn, Encyklopedia wojen Warszawa 1998, s.219.
    2. Josef Macek, Prokop Veliký, Praha: Naše vojsko, 1953.
    3. George C. Kohn, Encyklopedia wojen Warszawa 1998, s.219.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • George C. Kohn: Encyklopedia wojen. Warszawa: Wydawnictwo Da Capo, 1998, s. tak. ISBN 83-86829-57-5.
  • Josef Macek: Prokop Veliký. Praha: Naše vojsko, 1953, s. 216.
    • International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji. Český Brod (niem. Böhmisch Brod) – miasto w Czechach, w kraju środkowoczeskim. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 1 971 ha, a liczba jego mieszkańców 6 609 osób.




    Warto wiedzieć że... beta

    Europa – część świata (określana zwykle tradycyjnym, acz nieścisłym mianem kontynentu), leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej, stanowiąca wraz z Azją kontynent Eurazję.
    Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
    Josef Macek (ur. 1922, zm. 1991) – czeski historyk, mediewista. W latach 1964–1968 był posłem do Zgromadzenia Federalnego Czechosłowacji.
    WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
    Ksiądz – współcześnie duchowny chrześcijański. W Kościele katolickim oraz Cerkwi prawosławnej potoczne określenie prezbitera, czyli osoby której udzielone zostały stosowne święcenia kapłańskie, albo osoba, której w Kościołach protestanckich powierzono urząd kościelny poprzez ordynację.
    Tabor (czes. Tábor, niem. Tabor) – miasto w południowej części Czech, na Wyżynie Środkowoczeskiej, nad rzeką Lužnice (dopływ Wełtawy), w Kraju południowoczeskim.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.898 sek.