Prawo spadkowe
Przeczytaj także...
Spadek – ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci i przechodzących na jego następców prawnych (spadkobierców) w drodze dziedziczenia. Za elementy spadku są uznawane także stany faktyczne wpływające na sytuację prawną osoby, tj. np. posiadanie rzeczy, ekspektatywy nabycia praw.Dziedziczenie ustawowe – dziedziczenie według przepisów prawa spadkowego, mające miejsce gdy spadkodawca nie sporządził testamentu lub testament jest nieważny albo gdy osoby powołane do dziedziczenia nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. Dziedziczenie ustawowe może odnosić się do całego spadku albo do jego części. Reguły dziedziczenia ustawowego opierają się na stosunku pokrewieństwa, małżeństwa lub przysposobienia.
Dział spadku - pojęcie prawne oznaczające określenie wartości majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podziale pomiędzy poszczególnych spadkobierców.
Spadek – ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci i przechodzących na jego następców prawnych (spadkobierców) w drodze dziedziczenia. Za elementy spadku są uznawane także stany faktyczne wpływające na sytuację prawną osoby, tj. np. posiadanie rzeczy, ekspektatywy nabycia praw.Dziedziczenie ustawowe – dziedziczenie według przepisów prawa spadkowego, mające miejsce gdy spadkodawca nie sporządził testamentu lub testament jest nieważny albo gdy osoby powołane do dziedziczenia nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. Dziedziczenie ustawowe może odnosić się do całego spadku albo do jego części. Reguły dziedziczenia ustawowego opierają się na stosunku pokrewieństwa, małżeństwa lub przysposobienia.
Dział spadku - pojęcie prawne oznaczające określenie wartości majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podziale pomiędzy poszczególnych spadkobierców.
Prawo spadkowe – gałąź prawa cywilnego regulująca przejście praw i obowiązków majątkowych po śmierci ich właściciela. Majątkowe prawa i obowiązki zmarłego z reguły przechodzą na inny podmiot (w szczególności na spadkobierców), a nie wygasają (przykładem uprawnienia wygasającego najpóźniej w chwili śmierci osoby fizycznej jest zgodnie z art. 299 kodeksu cywilnego służebność osobista). Ze względu na przedmiot regulacji przepisy prawa spadkowego mają charakter bezwzględnie obowiązujący (ius cogens).
Ius cogens (łac., dopełniacz: iuris cogentis, stąd niekiedy używane pol. „norma kogentna” lub „norma kogentalna”) – norma prawna bezwzględnie wiążąca.Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.
W Polsce kwestie związane z prawem spadkowym reguluje księga czwarta kodeksu cywilnego zatytułowana Spadki.
Podstawowe pojęcia związane z prawem spadkowym to:
W prawie spadkowym istotne znaczenie mają terminy wyznaczone przepisami prawa spadkowego, na przykład termin dla przyjęcia bądź odrzucenie spadku określony w art. 1015 § 1 kodeksu cywilnego. Spadkobiercy wyznaczony został 6-miesięczny termin do złożenia oświadczenia w przedmiocie przyjęcia (w tym także przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza) albo odrzucenia spadku. Czas ten zaczyna biec od daty, w której spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, czyli o dziedziczeniu w ramach dziedziczenia ustawowego lub dziedziczenia testamentowego.
Spadkodawca (testator) - to wyłącznie osoba fizyczna, po której spadek z chwilą jej śmierci przechodzi na spadkobierców. Natomiast w razie ustania bytu osoby prawnej los jej majątku normują przepisy odnoszące się do tej osoby prawnej.Prawo cywilne (łac. ius civile) – gałąź prawa obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między podmiotami prawa prywatnego, stanowiąca zarazem trzon prawa prywatnego.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Prawo spadkowe - postępowanie spadkowe - porady prawne.
- Art. 922–1088 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. — Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740)
Warto wiedzieć że... beta
Kodeks cywilny (skrót k.c. lub w języku prawniczym kc) – usystematyzowany według określonych reguł (nawiązujących do systematyki pandektowej) zbiór przepisów prawnych z zakresu prawa cywilnego obejmujący przynajmniej podstawowy zestaw instytucji z tej dziedziny.
Służebność osobista – obciążenie nieruchomości na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej. Zakres służebności osobistej i sposób jej wykonania oznacza się w braku innych danych, według osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych. Jest to prawo terminowe i wygasa najpóźniej z chwilą śmierci uprawnionego. Służebność osobista nie może wchodzić do masy spadkowej, jednakże osoba mająca służebność mieszkaniową może umówić się z właścicielem, iż po jego śmierci służebność będzie przysługiwać jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi. Służebność osobista jest niezbywalna. Nie można przenosić uprawnienia do ich wykonywania. Nie można jej nabyć poprzez zasiedzenie. Jeżeli uprawniony z tytułu służebności dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swojego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może zażądać zmiany służebności na rentę.
Zachowek - forma ochrony interesów osób najbliższych spadkodawcy, którym przysługuje roszczenie względem spadkobierców powołanych do dziedziczenia o zapłatę określonej sumy pieniężnej zwanej zachowkiem. Obowiązek ten powstaje w chwili śmierci spadkodawcy i należy do długów spadkowych. Ratio legis polega tu na wyjściu z założenia, że każdy człowiek w razie śmierci ma moralny obowiązek pozostawienia choćby części majątku swym najbliższym, a może się zdarzyć, że spadkodawca sporządzając testament pominie takie osoby. Zachowek zabezpiecza interesy osób najbliższych pominiętych przez spadkodawcę w testamencie.
Podatek od spadków i darowizn – podatek pobierany na podstawie Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r. Nr 45, poz. 207 z późn. zm. – tj: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.). Podatek od spadków i darowizn jest podatkiem bezpośrednim, od przyrostu masy majątku, osobistym i samorządowym (gminnym).
Własność – najszersze, podstawowe prawo rzeczowe, pozwalające właścicielowi korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób (w jego ramach właściciel korzysta z maksimum uprawnień względem rzeczy). Oznaką korzystania z rzeczy są uprawnienia do posiadania, używania, pobierania pożytków i innych dochodów z rzeczy (pożytki rzeczy – naturalne, np. płody, jabłka z sadu i cywilne, np. czynsz z tytułu dzierżawy lub najmu, odsetki od pożyczki albo leasingu itp.) oraz dysponowania faktycznego rzeczą (przetwarzanie rzeczy, zużycie, a nawet zniszczenie). Z kolei przez rozporządzanie rozumie się uprawnienia do wyzbycia się własności (np. przeniesienie, zrzeczenie, czy rozrządzenie na wypadek śmierci) i do obciążenia rzeczy poprzez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, np. zastaw, hipoteka lub poprzez dokonanie czynności – zobowiązań dotyczących rzeczy o skutkach obligacyjnych tj. oddanie w dzierżawę, najem, pożyczkę, leasing. Uprawnienia te nie stanowią granic prawa własności, które zakreśla obowiązujące ustawodawstwo.
Testament –(z łac. Testamentum) co oznacza przymierze. Rozrządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci. W Polsce kwestie związane ze sporządzaniem testamentów reguluje przede wszystkim Kodeks cywilny.
Polecenie - instytucja prawa spadkowego wyrażona zostało w art. 982 k.c. Ma na celu nałożenie na spadkobiercę lub na zapisobiercę obowiązku pewnego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem np. zobowiązania go do zorganizowania wystawnego pogrzebu.