Prawda

Wydanie z 16 marca 1917: „Prawda” informuje o deklaracji niepodległości Polski

Prawda (ros. Правда) – nazwa gazety codziennej, będącej oficjalnym organem prasowym Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i jej poprzedniczek.

Historia[ | edytuj kod]

W latach 1908-1912 w Wiedniu wychodziła socjaldemokratyczna gazeta „Prawda” kierowana przez Lwa Trockiego należącego wtedy do frakcji mienszewików (tzw. wiedeńska „Prawda”). W roku 1912 na szóstej konferencji SDPRR(b) odbywającej się w Pradze powołano z inicjatywy Lenina do istnienia gazetę o tej samej nazwie jako organ frakcji bolszewików. Pierwszy numer leninowskiej „Prawdy” wyszedł 22 kwietnia (5 maja) 1912 roku. Gazeta była przemycana na teren Imperium Rosyjskiego, a jej nakład sięgał 40-60 tysięcy egzemplarzy.

Petersburg (forma zalecana), Sankt Petersburg (egzonim wariantowy) (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg, potocznie Петербург, Pietierburg; dawniej Piotrogród, ros. Петроград, Leningrad, ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską na terytorium zawierającym m.in. ponad 40 wysp. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 4 600 276.Pucz moskiewski, Pucz sierpniowy lub Pucz Janajewa to nieudana próba przejęcia władzy w ZSRR przez "twardogłowych" liderów KPZR w sierpniu 1991.

Po rewolucji lutowej Prawda była wydawana w Piotrogrodzie, jako organ KC i komitetu piotrogrodzkiego SDPRR(b). Jej nakład sięgał wtedy 85-90 tys. egzemplarzy. W marcu 1917 roku z zsyłki wrócili Józef Stalin i Lew Kamieniew, którzy przejęli redakcję Prawdy. Pierwszy porewolucyjny numer ukazał się w niedzielę, 5 marca 1917 roku. Na winiecie pojawiło się wówczas hasło, które towarzyszyło gazecie przez kolejne lata: „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się”.

Bolszewicy (ros. большевики) – określenie grupy członków Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, która na II Zjeździe tej partii w 1903 roku, uznała się za większościową frakcję w partii, a swoich przeciwników określiła mienszewikami.Praga (czes. i słow. Praha, niem. Prag) – stolica i największe miasto Czech, położone w środkowej części kraju, nad Wełtawą. Jest miastem wydzielonym na prawach kraju, będąc jednocześnie stolicą kraju środkowoczeskiego.

Po przejęciu władzy przez bolszewików w wyniku tzw. rewolucji październikowej siedziba gazety została przeniesiona do Moskwy, gdzie wychodziła odtąd jako organ KC partii. Przez cały okres władzy komunistycznej w Rosji i ZSRR była najważniejszym dziennikiem kraju (obok rządowego dziennika Izwiestija) i głównym narzędziem propagandy komunistycznej. Jej nakład sięgał 10,6 miliona egzemplarzy (w 1975) W roku 1991 gazeta decyzją Borysa Jelcyna wobec puczu Janajewa przestała być organem KPZR. Obecnie jej nakład wynosi ok. 100 tys. egz.

Rewolucja październikowa w Rosji (według terminologii sowieckiej Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa) – określenie, stosowane na:Lew Dawidowicz Trocki, właśc. Лейба Давидович Бронштейн, Lejba Dawidowicz Bronsztejn (ur. 7 listopada [26 października st.st.] 1879 w Janówce w guberni chersońskiej, zm. 21 sierpnia 1940 w Meksyku) – rewolucjonista rosyjski, jeden z twórców i przywódców RFSRR i ZSRR. Przewodniczący Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego w Piotrogrodzie w czasie rewolucji październikowej, członek Biura Politycznego RKP(b) i WKP(b), komisarz ludowy spraw zagranicznych RFSRR, następnie komisarz ludowy wojny i marynarki wojennej w rządzie RFSRR i ZSRR (do 1925). Konkurent Józefa Stalina do objęcia władzy po śmierci Włodzimierza Lenina. L. Trocki został zamordowany z polecenia J. Stalina, Sekretarza Generalnego WKP(b).

Człon nazwy „prawda” nosiły też inne dzienniki partyjne w ZSRR, np. Komsomolskaja Prawda, dzienniki lokalne. Część z nich pozostała przy tej nazwie do dziś.