Powszechna Wystawa Krajowa
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.Górny Śląsk (łac. Silesia Superior, śl. Gůrny Ślůnsk, czes. Horní Slezsko, śl-niem. Oberschläsing, niem. Oberschlesien) – kraina historyczna położona na terenie Polski i Czech w dorzeczu górnej Odry oraz początkowego biegu Wisły, południowo-wschodnia część Śląska.
Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu (PeWuKa) (ang. Polish General Exhibition) – impreza wystawiennicza, trwająca w dniach 16 maja – 30 września 1929 (138 dni) w Poznaniu, w Polsce. Zorganizowano ją z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości, aby zaprezentować dorobek odrodzonego państwa.
Przygotowania[ | edytuj kod]
Pierwsza oficjalna enuncjacja na temat wystawy padła z ust prezydenta Cyryla Ratajskiego 27 stycznia 1926, na posiedzeniu Rady Miejskiej. Chodziło wówczas o uzyskanie 160 tysięcy złotych na budowę nowoczesnego Salonu Samochodowego w ramach terenów targowych. Jednym z wytoczonych przez Ratajskiego argumentów miała być jego przydatność na Wszechpolską Wystawę planowaną na 1928 rok. 17 listopada 1926 Rada zaaprobowała pomysł organizacji wystawy i udzieliła Magistratowi pełnomocnictw do dalszych rozmów z rządem i organizacjami gospodarczymi. Wystawę tego rodzaju planowano urządzić w warszawskim Parku Skaryszewskim w 1935, jednak budżet stolicy nie był przygotowany na tego rodzaju wydatki. „W Poznaniu – mieście o prawie 100% ludności polskiej, Wystawę byłoby łatwiej urządzić, gdyż mamy już pokaźny kompleks budynków targowych”, zapisano w protokole z posiedzenia w sprawie organizacji z 2 lipca 1926. Lwów posiadał co prawda kompleks wystawienniczy, ale na przeszkodzie stanął niski potencjał gospodarczy miasta (50% budżetu Poznania) oraz fakt, że w większości zamieszkały był przez ludność niepolską (55% Żydów).
6 stycznia 1927 minister przemysłu i handlu przekazał Ratajskiemu pismo (dekret) akceptujące projekt urządzenia PWK w Poznaniu w 1929 (była to odpowiedź na wniosek z 22 listopada 1926). Pierwsze posiedzenie Komitetu Organizacyjnego odbyło się 24 stycznia 1927 w Ratuszu (przewodniczącym został Ratajski). W zebraniu udział wziął wojewoda Adolf Bniński. W skład Komitetu wchodziły Komisje: Organizacyjno-Prawna, Finansowa, Techniczno-Budowlana i Propagandowa.
Podczas pobytu prezydenta Ignacego Mościckiego w Poznaniu (luty 1927) Ratajski zabiegał o objęcie wystawy protektoratem prezydenckim. Mościcki wyraził zgodę na taki protektorat, jednak ceną tego była deklaracja Ratajskiego o nie naciskanie na subwencje państwowe dla projektu. 1 marca 1927, po otwarciu Międzynarodowych Targów Poznańskich, odbyło się w Sali Odrodzenia Ratusza konstytucyjne zebranie Towarzystwa Powszechna Wystawa Krajowa w 1929 r. Obecni byli m.in. ministrowie Eugeniusz Kwiatkowski i August Zaleski, jak również wojewoda Bniński. Pomimo powyższego jeszcze w 1927, związany z obozem piłsudczykowskim, „Głos Prawdy” otwarcie sprzeciwiał się organizacji wystawy w Poznaniu, sugerując Warszawę.
Poznań, w ramach przygotowań do PeWuKi, podjął szeroko zakrojoną akcję modernizacji infrastruktury miejskiej. Od 1927 i potem rozpoczęto m.in. remont Alei Szelągowskiej, ulicy Dąbrowskiego w kierunku Ławicy, placu Świętokrzyskiego, ul. Półwiejskiej, plantowanie Alei Marcinkowskiego celem poprowadzenia tramwajów na Wildę, realizację podziemnych toalet, rozbieranie parkanu szpitalnego przy ul. Szkolnej i regulację tej ulicy, budowę domu miejskiego przy Grochowych Łąkach, sierocińca na ul. Szamarzewskiego, Domu Rzemieślniczego, sypanie Drogi Debińskiej, budowę nowej elektrowni, stadionu miejskiego, stacji pomp, dziecińca na Bociance, spalarni śmieci na Wilczaku, czy też kanalizacji na Górczynie i Łazarzu. Owa „budowa wielkiego Poznania” zaowocowała też pomysłem wykreowania „dzielnic tematycznych”, np. Dębina miała być dzielnicą sportową, zachodnie Jeżyce ogrodniczo-botaniczną, a okolice ul. Szamarzewskiego Dzielnicą Miejskiej Opieki Społecznej. Planowano też uruchomienie regularnej linii komunikacji wodnej do Szczecina, w związku z czym rozpoczęto pewne prace w porcie rzecznym. W miejscu obecnego placu Waryńskiego powstać miał wielopawilonowy Szpital Miejski (11 hektarów). 21 listopada 1927 rozstrzygnięto projekt Centralnego Cmentarza Miejskiego na Junikowie.
W 1927 Leon Mikołajczak przedstawił pierwszy preliminarz wystawy, zamykający się kwotą 11,5 miliona złotych. 20 października 1927 ukonstytuowała się dyrekcja wystawy: Stanisław Wachowiak (dyrektor naczelny), Mieczysław Krzyżankiewicz (sekretarz generalny), Leon Szczurkiewicz (dyrektor administracyjny), Leon Mikołajczak (dyrektor finansowy), Edmund Piechocki (dyrektor ds. przemysłu, komunikacji i imprez wystawowych). Powołano też już wcześniej własny organ prasowy – Echo Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 r. (od 12 października 1927).
22 października 1927 ogłoszono konkurs na oficjalny plakat imprezy. Pierwszą nagrodę zdobył Wojciech Jastrzębowski, a drugą Edmund John (obaj z Warszawy).
Władze[ | edytuj kod]
We władzach PWK zasiadali: Cyryl Ratajski (prezes rady głównej), Stanisław Wachowiak (prezes zarządu i naczelny dyrektor), Seweryn Samulski (prezes), Stanisław Rybiński (radca), Roger Sławski (architekt naczelny), Wiktor Szulczewski (prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej), Leon Szczurkiewicz (dyrektor administracyjny), Waszko, Tadeusz Konopiński (dyrektor działu rolniczego), Leon Mikołajczak (dyrektor działu finansowego), Edmund Piechocki (dyrektor działu przemysłowego), Jerzy Mueler (naczelny kierownik budowy).
Protektorat nad PeWuKą objął Ignacy Mościcki, a na czele Komitetu Honorowego stanął Józef Piłsudski.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]