Powiat Randow

Przeczytaj także...
Dobra (potocznie Dobra Szczecińska, do 1945 niem. Daber) – wieś położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, siedziba władz gminy Dobra (Szczecińska). Leży na południowym skraju Puszczy Wkrzańskiej (Równina Wkrzańska) nad Małą Gunicą, ok. 7 km na zachód od Szczecina i 5 km od przejścia granicznego w Lubieszynie.Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – oficjalny tytuł państwa prusko-brandenburskiego po 1701, wraz z pozostałymi domenami dynastii Hohenzollernów w latach 1701-1918, od 1871 wchodzące w skład Cesarstwa Niemieckiego. Terytorium Królestwa Prus obejmowało dwie trzecie całego obszaru Cesarstwa Niemieckiego.
Powiat Ueckermünde (niem. Landkreis Ueckermünde, Kreis Ueckermünde; pol. powiat wkryujski) – dawny pruski/niemiecki powiat istniejący w latach 1818-1950. Stolica powiatu znajdowała się w Ueckermünde. Należał do rejencji szczecińskiej, w prowincji Pomorze. Teren dawnego powiatu leży obecnie w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie, w powiecie Vorpommern-Greifswald oraz Polsce, w województwie zachodniopomorskim.

Mapa powiatu Randow, 1905

Granica polsko-niemiecka przecina dawny powiat Randow (2009)

Powiat Randow (niem. Landkreis Randow, Kreis Randow) – prusko-niemiecka jednostka podziału terytorialnego w latach 1818–1939, powiat w prowincji Pomorze, w rejencji szczecińskiej. Należał do rejencji szczecińskiej, w prowincji Pomorze. Teren dawnego powiatu leży obecnie w Polsce, w województwie zachodniopomorskim i mieście Szczecin oraz w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie (powiat Vorpommern-Greifswald) i w kraju związkowym Brandenburgia (powiat Uckermark).

Konferencja poczdamska (17 lipca 1945 – 2 sierpnia 1945 w Poczdamie w pałacu Cecilienhof) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej, tzw. wielkiej trójki.Dąbie (niem. Vadam, Altdamm) – część Szczecina, do 1948 r. stanowiąca osobne miasto. Obecnie stanowi osiedle administracyjne, będące jednostką pomocniczą miasta.

Siedzibą powiatu był Szczecin, w którym znajdowała się landratura.

Spis treści

Historia i obszar[]

Powiat Randow został utworzony 1 stycznia 1818 po kongresie wiedeńskim, gdy została zarządzona reorganizacja podziału administracyjnego Królestwa Prus.

Powiat Randow na dzień 14 października 1939 r. obejmował:

Landratura (niem. Landratsamt) – urząd landrata, zarząd powiatowy, jeden z odpowiedników starostwa powiatowego w niemieckich systemach podziału administracyjnego, dawniej w Prusach, także na terenach Polski włączonych bezpośrednio do III Rzeszy.Enklawa Policka – potoczna nazwa obszaru utworzonego przez wojska radzieckie i poddanego ich zarządowi, na terenie dzisiejszej gminy i miasta Police oraz północnej części miasta Szczecin w obecnych granicach.

cztery miasta: Altdamm (Dąbie), Gartz (Oder), Penkun i Pölitz (Police)

99 gmin (m.in. Messenthin (Mścięcino), Warsow (Warszewo), Hohenholz, Podejuch (Podjuchy), Boblin (Bobolin), Grambow i Daber (Daber)

cztery majątki junkierskie.

Powiat Randow został zlikwidowany 15 października 1939 r. uchwałą. Na jej podstawie do obszarów miejskich Szczecina włączono 31 gmin powiatu (Wielkie Miasto Szczecin) a resztę obszaru podzielono między powiaty Ueckermünde, Greifenhagen i Naugard.

Randow, pol. Rędowa – rzeka w północno-wschodnich Niemczech w pobliżu granicy z Polską, na terenie krajów związkowych Brandenburgia oraz Meklemburgia-Pomorze Przednie (na odcinku 20 km rzeka graniczna).15 października jest 288. (w latach przestępnych 289.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 77 dni.

W 1945 roku Polsce po Konferencji poczdamskiej przypadła wschodnia i środkowa (część ziem dopiero po likwidacji tzw. Enklawy polickiej) strona dawnego powiatu Randow. W roku 1946 Polską część dawnego powiatu Randow przyłączono do powiatu szczecińskiego w nowo utworzonym woj. szczecińskim.

Gartz (Oder) – miasto w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Uckermark, siedziba urzędu Gartz (Oder) nad Odrą Zachodnią, przy granicy z Polską. Liczba mieszkańców wynosi około 2,5 tys. Nazwa miasta wywodzi się od lechickiego słowa "gard" <* GORD czyli "gród obronny".Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.

Obecnie dawne terytorium powiatu obejmują niemieckie powiaty Vorpommern-Greifswald i Uckermark oraz polski powiat policki i miasto Szczecin.

Nazwa[]

Nazwa powiatu wzięła się od rzeki Randow (pol. Rędowa), na której była wyznaczona jego zachodnia granica.

Przypisy

Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 102-103. ISBN 83-914853-5-8. (pol.)
Dz. U. z 1945 r. Nr 33, poz. 196
Dz. U. z 1946 r. Nr 28, poz. 177

Bibliografia[]

Provinz Pommern 1845, s.1 (de)

Provinz Pommern 1849, Neuster Zeitungs Atlas, J. Meyer, 1855, s. 1. (de)

Preussische Provinz Pommern 1:600000, Geographisches Institut, Heinrich Kiepert, Weimar 1856 s. 1 (de)

Karte der historischen preussischen Provinz Pommern 1905 1:600000, Deutsches Verlaghaus Bong & Co, Berlin 1905, s.1 (de)

Zobacz też[]

Randow

Bobolin (niem. Boblin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Kołbaskowo, położona w odległości 10 km na zachód od Szczecina.Powiat szczeciński – powiat istniejący do roku 1975 na terenie obecnego powiatu polickiego (woj. zachodniopomorskie). Jego ośrodkiem administracyjnym był Szczecin. Powiat szczeciński wchodził w skład województwa szczecińskiego i miał identyczne granice jak dzisiejszy powiat policki.

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Police (do 1945 niem. Pölitz) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, siedziba powiatu polickiego i gminy miejsko-wiejskiej Police, miasto satelickie Szczecina, położone nad Łarpią i Odrą-Domiążą na Równinie Wkrzańskiej. Port morski na lewym brzegu ujściowego odcinka Odry. Police otacza Puszcza Wkrzańska.

Warszewo (do 1945 niem. Warsow) – część miasta i osiedle administracyjne Szczecina, będące jednostką pomocniczą miasta, część miasta położona w rejonie Północ. Warszewo jest położone na Wzgórzach Warszewskich na wysokości 110 m n.p.m. – częściowo na Płaskowzgórzu Warszewskim, o 85 metrów wyżej niż Śródmieście. Administracyjnie do Warszewa należą także sąsiednie osiedla: na południu – Stoki oraz Odolany i na północy – Podbórz. Północno-wschodnia część Warszewa jest niezabudowana. W północnej części osiedla – Puszcza Wkrzańska.

Granica polsko-niemiecka − granica międzypaństwowa pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec.

Prowincja Pomorze (niem. Provinz Pommern) – prowincja państwa pruskiego, a potem zjednoczonych w XIX w. Niemiec (do 1945 r.). Stolicą prowincji był Szczecin, a przejściowo w okresie 1808-1814 Stargard. W 1939 roku prowincja miała powierzchnię 38 401 km² i liczyła 2 405 021 mieszkańców.

Powiat policki – powiat w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Police.

Meklemburgia-Pomorze Przednie (niem. Mecklenburg-Vorpommern) – kraj związkowy we wschodnich Niemczech. Najwyższym prawem krajowym jest Konstytucja Kraju Związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie z 23 maja 1993 r.

Powiat Vorpommern-Greifswald (niem. Landkreis Vorpommern-Greifswald, pol. powiat Pomorze Przednie-Greifswald) - niemiecki powiat leżący w południowo-wschodniej części landu Meklemburgia-Pomorze Przednie. Został utworzony na mocy reformy administracyjnej Meklemburgii-Pomorza Przedniego 4 września 2011 r. z dotychczasowych powiatów Ostvorpommern, Uecker-Randow, miasta na prawach powiatu Greifswald i związków gmin Jarmen-Tutow i Peenetal/Loitz z powiatu Demmin.