• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Pomnik Iwana Paskiewicza w Warszawie

    Przeczytaj także...
    Petersburg (forma zalecana), Sankt Petersburg (egzonim wariantowy) (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg, potocznie Петербург, Pietierburg; dawniej Piotrogród, ros. Петроград, Leningrad, ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską na terytorium zawierającym m.in. ponad 40 wysp. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 4 600 276.Traktat ryski (lub inaczej pokój ryski), Traktat pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą, podpisany w Rydze dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U. Nr 49, poz. 300) – traktat pokojowy zawarty przez Polskę i RFSRR oraz USRR, ratyfikowany przez Naczelnika Państwa 16 kwietnia 1921; obowiązywał od 30 kwietnia 1921, tj. wymiany dokumentów ratyfikacyjnych przez strony. Podpisanie traktatu miało miejsce 18 marca 1921 o godz. 20.30 w pałacu Czarnogłowców w Rydze.
    Namiestnik – urząd w Królestwie Polskim (kongresowym) utworzony na mocy konstytucji z 27 listopada 1815 roku. W świetle tego aktu namiestnik był oficjalnym przedstawicielem króla polskiego (cesarza Rosji) na terenie Królestwa Polskiego. Mógł być mianowany spośród nobliwych obywateli Cesarstwa Rosyjskiego i Królestwa Polskiego, jednakże z wyjątkiem osób naturalizowanych.
    Demontaż monumentu w 1917
    Płyta z pomnika Iwana Paskiewicza w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

    Pomnik Iwana Paskiewicza – nieistniejący pomnik namiestnika Królestwa Polskiego Iwana Paskiewicza, znajdujący się w latach 1870–1917 na dziedzińcu dzisiejszego Pałacu Prezydenckiego przy ul. Krakowskie Przedmieście 46/48 w Warszawie.

    Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie – muzeum w Warszawie, prezentujące zbiory poświęcone historii wojskowości oraz historii Polski, zlokalizowane przy Al. Jerozolimskich 3.Królestwo Polskie (ros. Царство Польское, Carstwo Polskoje), potocznie Królestwo Kongresowe, Kongresówka – kadłubowe państwo polskie istniejące w latach 1815-1832, a później do 1918 r. jako część składowa Imperium Rosyjskiego. Zostało utworzone decyzją kongresu wiedeńskiego. Wbrew obiegowym opiniom Królestwo Polskie było państwem suwerennym i niepodległym (do 1832 r.), posiadającym własną konstytucję, Sejm, wojsko, monetę i szkolnictwo z Uniwersytetem Warszawskim, a czynności urzędowe odbywały się w języku polskim. Polskę łączyły z Rosją - osoba Monarchy (każdorazowy Imperator Rosji był jednocześnie Królem Polski i pod takim tytułem występował w Królestwie) oraz polityka zagraniczna, należąca do prerogatyw królewskich. Koroną królestwa była Polska Korona Cesarska. 26 lutego 1832 roku król Mikołaj I Romanow zniósł konstytucję Królestwa zastępując ją Statutem Organicznym, który likwidował Sejm i samodzielną armię, znosił unię międzypaństwową i włączał Królestwo do cesarstwa na zasadzie autonomii administracyjnej, przywrócił urząd namiestnika sprawującego władzę cywilną i wojskową.

    Historia[ | edytuj kod]

    Autorem pierwszego projektu monumentu był profesor Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu rzeźbiarz Mikołaj Pimienow, a po jego śmierci (1864) prace dokończył Aleksander von Bock. Posąg feldmarszałka został odlany w petersburskich zakładach Nikolsa i Plinkego w marcu 1870.

    Pałac Prezydencki w Warszawie (również Koniecpolskich, Radziwiłłów, Lubomirskich, Namiestnikowski, Rady Ministrów) – zabytkowy pałac w Śródmieściu Warszawy przy ul. Krakowskie Przedmieście 46/48. Od 1994 oficjalna siedziba Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.Aleksander II Nikołajewicz, ros. Александр II Николаевич (ur. 29 kwietnia 1818 w Moskwie, zm. 13 marca 1881 w Petersburgu) – cesarz Wszechrusi, król Polski i wielki książę Finlandii oraz wielki książę Litwy w latach 1855-1881, syn Mikołaja I (1825-1855) z dynastii Romanowów i Charlotty Hohenzollern (1798-1860), księżniczki pruskiej, która po przejściu na prawosławie przyjęła imię Aleksandra Fiodorowna.

    Pełnopostaciowy pomnik był utrzymany w stylu akademickiego klasycyzmu, i niezależnie od jego politycznej wymowy nie był pozbawiony wartości artystycznych. Przedstawiał Iwana Paskiewicza w mundurze, z odkrytą głową i płaszczem na ramionach. Na granitowym cokole ustawiono piedestał z brązu z czterema płaskorzeźbami, które przedstawiały:

    Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska 1830-1831 – polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło w nocy z 29 listopada na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń).Twierdza Modlin – twierdza położona na Mazowszu u zbiegu Wisły i Narwi, około 30 km na północny zachód od Warszawy. Składa się z cytadeli położonej na prawym brzegu Narwi, umocnionych przedmości: kazuńskiego i nowodworskiego oraz z dwóch pierścieni fortów. Jest jedną z największych i najlepiej zachowanych twierdz w Polsce.
  • zdobycie Erywania w 1827 przez wojska Paskiewicza
  • szturm Woli 6 września 1831
  • wjazd Aleksandra II do Warszawy 25 sierpnia 1840
  • herb Iwana Paskiewicza

    • Napis na cokole, wykonany z pozłacanych liter w języku rosyjskim, brzmiał: Generałowi – feldmarszałkowi księciu warszawskiemu hrabiemu Paskiewiczowi-Erywańskiemu.

    Erywań (orm.: Երևան [jɛɾɛˈvɑn])) – stolica i największe miasto Armenii. Jeden z głównych ośrodków przemysłowych, naukowych i kulturalnych Zakaukazia.Pałac Rumiancewów i Paskiewiczów w Homlu (ros. Дворец Румянцевых-Паскевичей) – zabytek architektury z XVIII–XIX wieku i główna atrakcja turystyczna Homla.

    Koszty budowy pomnika zostały pokryte z budżetu Królestwa Polskiego. Lokalizację wybrał sam car Aleksander II, który również zadecydował o wielu szczegółach 12-metrowego monumentu. Stanął on w miejscu pierwotnie przeznaczonym dla pomnika księcia Józefa Poniatowskiego (po upadku powstania listopadowego trafił on do Twierdzy Modlin, skąd w 1842 został wywieziony do rezydencji Paskiewiczów w Homlu). Wybór lokalizacji miał dla społeczeństwa polskiego oczywistą wymowę.

    Iwan Fiodorowicz Paskiewicz, ros. Иван Фёдорович Паскевич,(ur. 19 maja 1782 w Połtawie, zm. 1 lutego 1856 w Warszawie) – rosyjski generał-adiutant 1825, hrabia erywański od 1828, generał-feldmarszałek 1829, kniaź warszawski od 1832, w latach 1832–1856 namiestnik Królestwa Polskiego.Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie – monument znajdujący się w warszawskim Śródmieściu przy ul. Krakowskie Przedmieście, na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego.

    Monument został uroczyście odsłonięty 3 lipca 1870 w obecności cara Aleksandra II.

    Przeciwnikiem wystawienia w Warszawie pomnika Paskiewiczowi był jego syn, książę Teodor Paskiewicz. Na uroczystości – chociaż pełnił funkcję przybocznego adiutanta cara – pojawił się demonstracyjnie w zwykłym mundurze, a następnego dnia poprosił o dymisję.

    Na początku sierpnia 1915, w obliczu nacierających wojsk niemieckich, Rosjanie ewakuowali się z Warszawy, która została zajęta przez Niemców. 19 października 1917 pomnik, uważany za jeden z symboli rosyjskiego panowania na ziemiach polskich, został za zgodą niemieckich władz okupacyjnych zdemontowany. Istniał plan wymiany monumentu na pomnik Józefa Poniatowskiego, jednak władze radzieckie nie były tym zainteresowane (pomnik Poniatowskiego został ostatecznie zwrócony Polsce w 1922 na mocy traktatu ryskiego).

    Plac marsz. Józefa Piłsudskiego − plac znajdujący się się w Śródmieściu Warszawy, pomiędzy Ogrodem Saskim a ulicami Moliera, Królewską i Ossolińskich.Warszawa; miasto stołeczne Warszawa, w skrócie m.st. Warszawa – stolica i największe miasto Polski, położone w środkowo-wschodniej części kraju, na Nizinie Środkowomazowieckiej, na Mazowszu, nad Wisłą. Od 2002 r. miasto stołeczne Warszawa jest gminą miejską mającą status miasta na prawach powiatu.

    Fragmenty monumentu Paskiewicza trafiły do magazynu miejskiego przy ul. Karowej i na początku lat 20. zostały przetopione. Na dawnym miejscu przed pałacem pozostawiono jednak cokół pomnika wykonany z ciemnoszarego granitu finlandzkiego. Cokół został usunięty w 1922 i wykorzystany do budowy pomnika Józefa Poniatowskiego odsłoniętego na placu Saskim w 1923.

    Krakowskie Przedmieście – jedna z najbardziej reprezentacyjnych ulic w Warszawie, stanowiąca północny odcinek Traktu Królewskiego, biegnący od Zamku Królewskiego na południe w kierunku Łazienek. Administracyjnie znajduje się w dzielnicy Śródmieście.Obrona Warszawy (także Szturm Warszawy) – obrona Warszawy przed wojskami rosyjskimi w czasie powstania listopadowego w dniach 6-7 września 1831 roku zakończona zajęciem miasta przez Rosjan i kapitulacją obrońców.

    Jedynym zachowanym fragmentem pomnika Iwana Paskiewicza jest jedna z czterech brązowych płyt umieszczonych na cokole, na której przedstawiono scenę szturmu Woli w 1831. Płyta od 1920 znajduje się w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. ↑ Piotr Paszkiewicz: Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815–1915. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 171. ISBN 83-900047-7-1.
    2. ↑ Piotr Paszkiewicz: Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815–1915. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 170. ISBN 83-900047-7-1.
    3. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 7 - Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001, s. 234. ISBN 83-88372-14-9.
    4. Kurier Warszawski, „Kurier Warszawski” (nr 289 (wyd. wieczorne)), 19 października 1917, str. 2.
    5. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 7 – Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001, s. 251. ISBN 83-88372-14-9.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 83-01-08836-2.
  • Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1990, s. 167-168. ISBN 83-7005-211-8.
  • Zbigniew Bania, Tadeusz Jaroszewski: Pałac Rady Ministrów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980. ISBN 83-01-01323-0.




    • Reklama

    Czas generowania strony: 0.711 sek.