Poligynia

Poligynia, poliginia (stgr. πολύς polys, liczny, i γυνή gyne, kobieta), wielożeństwo – jedna z form poligamii. U ludzi jest to związek jednego mężczyzny z więcej niż jedną kobietą w tym samym czasie (niekiedy kobiety te są blisko spokrewnione). W ujęciu zoologicznym termin ten oznacza związek osobnika płci męskiej z więcej niż jednym osobnikiem płci żeńskiej.

Symbol (z gr. σύμβολον) – semantyczny środek stylistyczny, który ma jedno znaczenie dosłowne i nieskończoną liczbę znaczeń ukrytych. Odpowiednik pojęcia postrzegany zmysłowo. Najbardziej ogólnie jest to zastąpienie jednego pojęcia innym, krótszym, bardziej wyrazistym lub najlepiej oddającym jego naturę, albo mniej abstrakcyjnym. Jest to znak odnoszący się do innego systemu znaczeń, niż do tego, do którego bezpośrednio się odnosi. Przykładowo symbol lwa oznacza nie tylko dany gatunek zwierzęcia, lecz często także siłę lub władzę. Symbole są pewnymi znakami umownymi, które w różnych kulturach mogą mieć różne znaczenia - to odróżnia symbol od jednoznacznej alegorii. Znaczenia szczególne to między innymi:Śudra ( dewanagari शूद्र, transliteracja śūdra, ang. Shudra ) – najniższa spośród czterech warn - statusów społecznych. Wyżej w hierarchii stoją wajśjowie, jeszcze wyżej kszatrijowie, a najwyżej bramini. Tradycyjnie nie przysługuje im odprawienie ceremonii upanajana. Przeznaczeniem śudrów jest służenie trzem wyższym klasom.

Istnieje hipoteza, że relacje poliginiczne były najbardziej rozpowszechnioną formą związków w prehistorii.

Wódz z etnicznej grupy Toga zamieszkującej Argentynę, Boliwię i Paragwaj (zob. rodzime kultury Ameryki) na zdjęciu z 1892 roku z trójką swoich żon.

Spis treści

1 Możliwe przyczyny i zalety poligynii

2 Trudności związane z poligynią

3 Typy małżeństw poligynicznych

4 Preferowane formy poligynii

5 Poligynia a haremy

5.1 Przykłady z historii

6 Poligynia w wybranych kulturach

6.1 Wielożeństwo u ludów afrykańskich

6.2 Wielożeństwo w dawnych Chinach

6.3 Wielożeństwo w hinduizmie

6.4 Wielożeństwo w judaizmie

6.5 Wielożeństwo w islamie

6.6 Wielożeństwo w starożytnej Grecji

6.7 Wielożeństwo wśród Germanów

6.8 Wielożeństwo wśród Słowian

6.9 Wielożeństwo a doktryna chrześcijańska

6.9.1 Wielożeństwo u mormonów

6.10 Wielożeństwo w Trzeciej Rzeszy

7 Zobacz też

8 Uwagi

9 Przypisy

Możliwe przyczyny i zalety poligynii

W porównaniu z monogamią poligynia posiada szereg zalet: ekonomicznych, społecznych i zdrowotnych.

Siostra – nazwa relacji rodzinnej dla innego dziecka wspólnych rodziców (siostra rodzona) lub tylko jednego wspólnego rodzica (siostra przyrodnia). Siostra jest krewną drugiego stopnia w linii bocznej płci żeńskiej i należy do rodzeństwa. Sensu stricto tzw. siostra przybrana (córka ojczyma lub macochy z ich poprzednich związków, będąca pasierbicą dla rodzonego ojca lub matki) nie jest krewną ani powinowatą.Narodowy socjalizm (niem. Nationalsozialismus), nazizm (skrót od Nationalsozialismus), czasem określany również jako hitleryzm (od nazwiska Adolfa Hitlera) – rasistowska, antykomunistyczna i antysemicka ideologia Niemieckiej Narodowosocjalistycznej Partii Robotników (NSDAP). Niemiecka skrajna odmiana faszyzmu, opierająca się na biologicznym rasizmie, w szczególności na antysemityzmie, czerpiąca z haseł zarówno nacjonalistycznych, jak i socjalnych, trudna do jednoznacznego uplasowania na klasycznej osi prawica-lewica. Ideologia państwowa w czasie sprawowania władzy w totalitarnych Niemczech przez NSDAP w latach 1933-1945.

Poligynia jest spotykana znacznie częściej niż poliandria. Ma to biologiczne uzasadnienie, ponieważ możliwości reprodukcyjne mężczyzn są wyższe niż kobiet i taki układ zapewnia dużą wydajność reprodukcyjną rodziny. Poligynia daje praktykującym ją mężczyznom przewagę reprodukcyjną nad mężczyznami pozostającymi w monogamii, mogą oni mieć więcej dzieci – skuteczniej rozsiewają więc swoje geny w populacji. Co więcej także kobiety mające dzieci z mężczyznami o skłonnościach poligamicznych mogą zwiększyć swój sukces reprodukcyjny jeśli będą miały synów o podobnych skłonnościach co ich ojcowie (czyli ich synowie będą mieli wiele żon). Tłumaczy to dlaczego poligynia niejako w sposób naturalny rozprzestrzenia się w populacji szybciej niż inne strategie rozrodcze (i co się z tym wiąże inne struktury małżeńskie). Należy tu też dodać, że poligyniczne małżeństwa zdarzają się często kiedy kobieta nie może urodzić dziecka – wówczas do rodziny wchodzi druga żona.

Wśród niektórych ludów Czarnej Afryki poligynię można uzasadnić trudnymi warunkami przyrodniczymi – brak pożywienia skłania kobiety do dłuższego, nawet dwuletniego karmienia piersią, niepożądane są więc w tym czasie stosunki seksualne, gdyż ciąża prowadzi do ustania laktacji. Poligynia pozwala mężczyznom współżyć w tym czasie z innymi kobietami. Istotnie poligynia może mieć pozytywny wpływ na zdrowie matki i dziecka. Przykładowo, w okresie połogu, współżony mogą zwykle polegać na sobie przy wykonywaniu najbardziej obciążających prac w gospodarstwie domowym. Przez tworzenie sposobności do towarzystwa seksualnego pośród pozostałych osób związanych małżeństwem, poligynia wspiera także powszechne niegdyś oczekiwanie, że kobieta pozostanie seksualnie nieaktywna przez dwa albo więcej lat licząc od początku ostatnich miesięcy ciąży (albo od czasu porodu). Praktyka ta pozwala matce na odpowiednie przerwy pomiędzy kolejnymi porodami i dojście do siebie po stresie fizjologicznym i emocjonalnym związanym z ciążą, laktacją i opieką nad małym dzieckiem. Kobiety będące współżonami zastępują się wzajemnie w opiece nad dziećmi i sama taka perspektywa jest jednym z istotnych czynników motywujących kobietę do zostania jedną z wielu żon. Dla dzieci istotne jest bogate środowisko międzydziecęce i rówieśnicze tworzone przez rodzeństwo w rodzinie poligynicznej.

Poligynię uzasadniają również czynniki demograficzne. Mimo względnej równowagi płci w społeczeństwach często występuje labilność (chwiejność) liczebnej równowagi płci. Wielożeństwo może być rozwiązaniem tam gdzie poziom śmiertelności mężczyzn stale przewyższa poziom śmiertelności kobiet i gdzie pojawia się problem deficytu mężczyzn (i jednoczesnej nadwyżki kobiet). W szczególności może to mieć miejsce w przypadku prowadzenia wyniszczających wojen z sąsiadami, niebezpiecznych polowań lub połowów na morzu (szczególnie w klimatach wyjątkowo ostrych). Jednak niemalże w każdej społeczności ludzkiej występuje niewielka liczebna przewaga kobiet, zwykle do wieku reprodukcyjnego dożywa więcej dziewcząt niż chłopców, mężczyźni niezmiennie częściej niż kobiety angażują się w takie poczynania, które prowadzą do ich przedwczesnej śmierci, statystycznie żyją krócej niż kobiety. Warto też zauważyć, że poligynia powoduje związanie większej liczby kobiet prowadząc do nadmiaru mężczyzn stanu wolnego dlatego poligynia bywa równoważona w danej społeczności równolegle praktykowaną poliandrią.

Poligynię można też wyjaśnić w oparciu o czynniki ekonomiczne. Bardzo często liczba żon jest związana ze statusem społecznym lub materialnym mężczyzny. Poligynia faktycznie występuje częściej tam, gdzie można zgromadzić majątek wystarczający do utrzymania kilku żon. Występuje więc częściej w społecznościach pasterskich i agrarnych niż w społecznościach wędrownych łowców-zbieraczy gdzie gromadzenie zasobów na zapas nie jest w ogólności możliwe. W przypadku społeczeństw zbieracko-łowieckich najczęściej spotyka się bigynię (związek mężczyzny z dwiema kobietami) lub trigynię (związek mężczyzny z trzema kobietami) gdyż w warunkach takiej gospodarki trudno utrzymać więcej kobiet i liczniejsze potomstwo. W przypadku społeczeństw z gospodarką opartą na hodowli i rolnictwie spotyka się liczniejsze poligynie. Skłonność do poligynii rośnie kiedy nierówności ekonomiczne pomiędzy mężczyznami wzrastają, gdyż kobiety wówczas mają tendencję do wybierania na mężów tych mężczyzn, którzy z racji posiadanych zasobów mają już żonę lub kilka żon. Zinstytucjonalizowana monogamia, choć często uważana za triumf egalitaryzmu i "zwycięstwo" płci żeńskiej, nie ma egalitarnych skutków w odniesieniu do kobiet – poligynia sprawiedliwiej rozdzieliłaby między nie atuty mężczyzn. Zakaz poligynii w istocie bardziej broni interesu mężczyzn niż kobiet. Gdyby wiele kobiet zdecydowało by się zostać żonami bogatych mężczyzn wówczas dla wielu biednych mężczyzn zabrakło by partnerek co zmusiło by ich do życia w celibacie. Ogólna zasada brzmi, że poligynię ogranicza sytuacja, w której mężczyźni mają niski, ale jednakowy status ekonomiczny.

Poligynia może wydawać się niekorzystna dla kobiet, szczególnie dla pierwszej żony (lub dotychczasowych żon) wówczas gdy obok nich pojawia się kolejna. Jednak żony w takim układzie nie tylko dzielą bogactwo męża ale nawiązują między sobą przyjaźnie i współdzielą między siebie obowiązki dlatego dla wielu kobiet taka relacja jest do przyjęcia. W większości kultur kobiety przyczyniają się znacząco do dobrobytu gospodarstwa domowego i jednocześnie mogą korzystać też z wkładu pracy pozostałych małżonek. Prawdopodobieństwo występowania poligynii na danym terenie wzrasta też gdy rosną zyski ekonomiczne z pracy kobiet wykonywanej w domostwie (a maleje gdy rosną możliwości zarobkowania kobiet poza domostwem). Społecznie, współżony i ich dzieci mogą zyskać większy status i prestiż jako osoby przynależące do dużego (i stąd w istocie dostatniego) gospodarstwa domowego. W społeczeństwach, które nie oferują żadnych instytucjonalnych ról dla kobiet niezamężnych, status współżony może być bardziej preferowany niż status kobiety wolnej.

Kazimierz Mikołaj Imieliński (ur. 6 grudnia 1929 w Dąbrowie Górniczej, zm. 16 lipca 2010) – polski lekarz seksuolog, seksuolog kliniczny, profesor nauk medycznych, wieloletni kierownik Zakładu Seksuologii i Patologii Więzi Międzyludzkich Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie, założyciel Polskiej Akademii Medycyny, Akademii Wiedzy Seksualnej.Aztekowie, Mexikowie – najsilniejszy w prekolumbijskim Meksyku naród indiański, posługujący się językiem nahuatl z rodziny uto-azteckiej. W momencie konkwisty przewodzili najsilniejszej federacji państw na obszarze Mezoameryki.

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]