Platforma - geologia
Przeczytaj także...
Płyta – fragment skorupy ziemskiej zbudowany ze starokrystalicznego podłoża pokrytego młodszymi, fanerozoicznymi skałami osadowymi, np. Płyta scytyjska, Płyta mołdawska, Płyta zachodniosyberyjska, Płyta nubijska, płyta somalijska, Płyta centralna, Płyta patagońska.Platforma prekambryjska (proterozoiczna) - fragment płyty kontynentalnej, której podłoże (fundament) zostało ukształtowane w prekambrze i tworzą go skały wulkaniczne i metamorficzne. Jest pokryta warstwami skał dolnego paleozoiku i mezozoiku.
Platforma wschodnioeuropejska – wielka geologiczna jednostka strukturalna Europy, platforma prekambryjska, której fundament zbudowany jest ze skał krystalicznych. Stanowi część płyty eurazjatyckiej.
Płyta – fragment skorupy ziemskiej zbudowany ze starokrystalicznego podłoża pokrytego młodszymi, fanerozoicznymi skałami osadowymi, np. Płyta scytyjska, Płyta mołdawska, Płyta zachodniosyberyjska, Płyta nubijska, płyta somalijska, Płyta centralna, Płyta patagońska.Platforma prekambryjska (proterozoiczna) - fragment płyty kontynentalnej, której podłoże (fundament) zostało ukształtowane w prekambrze i tworzą go skały wulkaniczne i metamorficzne. Jest pokryta warstwami skał dolnego paleozoiku i mezozoiku.
Platforma wschodnioeuropejska – wielka geologiczna jednostka strukturalna Europy, platforma prekambryjska, której fundament zbudowany jest ze skał krystalicznych. Stanowi część płyty eurazjatyckiej.
Schematyczny przekrój litosfery kontynentalnej, z wskazaniem obszaru platformy proterozoicznej pokrytej warstwą młodszych osadów
Platforma – fragment skorupy ziemskiej zbudowany ze starokrystalicznego podłoża pokrytego (płyta), lub nie (tarcza), młodszymi, fanerozoicznymi osadami.
Litosfera, sklerosfera – zewnętrzna sztywna powłoka Ziemi obejmująca skorupę ziemską i warstwę perydotytową zaliczaną do górnej części płaszcza ziemskiego. Termin "litosfera" jest często błędnie używany jako zamiennik terminu "skorupa ziemska". Litosfera jest pojęciem szerszym niż skorupa ziemska. Jest ściśle związana z biosferą oraz hydrosferą, a także atmosferą. Miąższość litosfery wynosi od ok. 10-100 km a jej temperatura dochodzi do 700°C.Tarcza kontynentalna (tarcza krystaliczna) jest to rozległy, zazwyczaj lekko wypukły i mający tendencje do podnoszenia się obszar zbudowany ze skał krystalicznych. Tarcza kontynentalna jest z reguły obnażona, nie pokryta osadami i niepoddająca się fałdowaniu. Stanowi rdzeń każdego kontynentu. Jeśli jest przykryta młodszymi skałami osadowymi lub wulkanicznymi, to wchodzi w skład platformy kontynentalnej, jako jej fundament. Tarcze kontynentalne i platformy kontynentalne oraz pasma orogeniczne budują płytę kontynentalną.
W wyniku podniesienia się skorupy ziemskiej następuje regresja morza. Jeżeli po ustąpieniu morza warstwy skał osadowych zachowały swoje pierwotne, poziome ułożenie tworzy się platforma, a skorupa ziemska ma budowę płytową. Znaczy to, że warstwy nadal leżą poziomo, a ku górze występują skały coraz młodsze.
Regresja morza - wycofanie się morza z poprzednio zalanych terenów. Zachodzi wskutek ruchów pionowych skorupy ziemskiej albo ruchów eustatycznych, spowodowanych globalnym ochłodzeniem się klimatu. Regresja jest przeciwieństwem transgresji morskiej.Platforma chińska (prekambryjskie platformy wschodnioazjatyckie) - jest to zespół platform prekambryjskich, zwanych tu masywami prekambryjskimi, rozdzielonych strefami fałdowymi z paleozoiku i mezozoiku.
Rodzaje platform[ | edytuj kod]
Wyróżniamy dwa rodzaje platform:
Bibliografia[ | edytuj kod]
Osady – ogólne określenie utworów luźnych zgromadzonych na powierzchni Ziemi, powstałych wskutek gromadzenia się materiału w procesie sedymentacji. Geneza osadów jest zróżnicowana, może je tworzyć materiał, będący efektem:Skorupa ziemska – część litosfery ograniczona od góry atmosferą i hydrosferą, a od dołu granicząca z górną warstwą płaszcza ziemskiego (nieciągłość Mohorovičicia nazywana też nieciągłością Moho). Składa się w głównej mierze z minerałów, tworzących skały. Grubość skorupy ziemskiej wynosi od ok. 10 km do 70 km. Skorupa Ziemi zajmuje tylko 1,4% objętości globu oraz 0,3% jego masy, jest to jednak najbardziej zróżnicowana chemicznie i fizycznie geosfera. Jej przypowierzchniowa warstwa na lądach jest dostępna do bezpośrednich badań.
Warto wiedzieć że... beta
Platforma syberyjska - jest to prekambryjska platforma w Azji, obejmująca swym zasięgiem tereny Wyżyny Środkowosyberyjskiej.