Plamka żółta
Czopki, dawniej zwane słupkami – światłoczułe receptory siatkówki oka. Czopki umożliwiają widzenie kolorów przy dobrym oświetleniu. Jest to widzenie fotopowe. (Porównaj: widzenie skotopowe) Jakość wzroku pogarsza się przy zbyt intensywnym świetle (czopki ulegają przesyceniu).Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – najliczniejszy podtyp strunowców (Chordata), mocno zróżnicowany morfologicznie; obejmujący kręgouste, ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Dotychczas opisano około 58 000 gatunków kręgowców, co stanowi około 5% opisanych gatunków zwierząt. Wielkość współcześnie żyjących kręgowców waha się od 7,7 mm u żab Paedophryne amauensis do 33,9 m u płetwala błękitnego. Cechują się obecnością tkanki kostnej, mają dwuboczną symetrię ciała z dobrze wyodrębnioną głową. Szkielet wewnętrzny stanowi podporę dla tkanek i narządów w trakcie rozwoju, umożliwiając osiąganie dużych rozmiarów. Charakterystyczną cechą kręgowców jest posiadanie czaszki, kręgosłupa i dwóch par kończyn. Układ mięśniowy składa się z dwóch mas mięśni położonych równolegle po bokach kręgosłupa. Ruch odbywa się dzięki skurczom mięśni, przyczepionych do kości lub chrząstek.
Fotoreceptory – receptory (białka lub specyficzne komórki) pochłaniające światło i uruchamiające określoną reakcję fizjologiczną w organizmie. Występują w organizmach roślinnych (fitochrom, fototropiny) i zwierzęcych, w tym u człowieka. Receptory wzrokowe stanowią wyspecjalizowane neurony siatkówki oka:
Plamka żółta (łac. macula lutea) – miejsce na siatkówce oka niektórych kręgowców (kameleony, naczelne) o największej rozdzielczości widzenia związanej z największym zagęszczeniem czopków. U pozostałych kręgowców plamki tej nie spotyka się, a jej odpowiednikiem jest plamka (macula) lub pole środkowe (area centralis). W centrum plamki żółtej zazwyczaj znajduje się zagłębienie zwane dołeczkiem (foveola).
Fotoreceptory plamki żółtej zawierają żółty barwnik, z czego wynika jej nazwa.
Schorzenia doprowadzające do uszkodzenia siatkówki w tym rejonie powodują wystąpienie zniekształceń obrazu, obniżenia centralnej ostrości wzroku, ubytku w polu widzenia – tzw. mroczka centralnego, zaburzeń widzenia barw. Takie objawy występują m.in. w zwyrodnieniu plamki żółtej (choroba autoimmunologiczna pojawiająca się najczęściej u ludzi w starszym wieku), zakrzepie żyły albo tętnicy środkowej siatkówki oraz retinopatii.
Bibliografia[]
- Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 3. Warszawa: PWN, 2008. ISBN 978-83-01-14078-6.