Pisarz wielki litewski
Przeczytaj także...
Katolicyzm – doktryna Kościoła chrześcijańskiego – jedna z dwóch grup Kościołów, obok Kościoła prawosławnego, powstałych w wyniku rozłamu w Kościele chrześcijańskim w 1054 (tzw. schizmy wschodniej). Jedna z największych grup wyznań chrześcijańskich, obok prawosławia i protestantyzmu oraz ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół Kościół katolicki wraz z Kościołami wschodnimi pozostającymi z nim w pełnej jedności, wspólnoty tradycjonalistyczne, starokatolickie oraz część anglikańskich, liberalnych i niezależnych.Urzędy centralne niesenatorskie - to urzędy centralne I Rzeczypospolitej, których piastowanie nie upoważniało jednak do zasiadania w senacie.
Sąd asesorski (nazywany także Asesorią) – zadworny sąd królewski (funkcjonujący bez obecności króla) w I Rzeczypospolitej. Powstał w połowie XVI wieku.
Katolicyzm – doktryna Kościoła chrześcijańskiego – jedna z dwóch grup Kościołów, obok Kościoła prawosławnego, powstałych w wyniku rozłamu w Kościele chrześcijańskim w 1054 (tzw. schizmy wschodniej). Jedna z największych grup wyznań chrześcijańskich, obok prawosławia i protestantyzmu oraz ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół Kościół katolicki wraz z Kościołami wschodnimi pozostającymi z nim w pełnej jedności, wspólnoty tradycjonalistyczne, starokatolickie oraz część anglikańskich, liberalnych i niezależnych.Urzędy centralne niesenatorskie - to urzędy centralne I Rzeczypospolitej, których piastowanie nie upoważniało jednak do zasiadania w senacie.
Sąd asesorski (nazywany także Asesorią) – zadworny sąd królewski (funkcjonujący bez obecności króla) w I Rzeczypospolitej. Powstał w połowie XVI wieku.
Pisarz wielki litewski (łac. notarius magnus Lithuaniae) – urząd centralny niesenatorski I Rzeczypospolitej, współpracownik króla i kanclerza.
Historia urzędu[]
Powstał w 1504, w Wielkim Księstwie Litewskim było ich aż trzech, podczas gdy Korona posiadała tylko jednego. Urząd ten sprawowali też duchowni katoliccy. Sejm konwokacyjny (1764) ustanowił po dwóch pisarzy wielkich w Koronie i na Litwie, odsuwając jednak osoby duchowne. W 1775 podwojono ich liczbę, wprowadzając po jednym pisarzu świeckim i trzech duchownych.
Korona Królestwa Polskiego (łac. Corona Regni Poloniae) – zwyczajowa nazwa państwa polskiego w czasach średniowiecza, formalna nazwa jako odrębnego państwa w latach 1386-1569 i później, w ramach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jako jeden z dwóch równoprawnych członów obok Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1569-1795.Pisarz wielki koronny (łac. notarius magnus) – urząd centralny niesenatorski I Rzeczypospolitej, współpracownik króla i kanclerza.
Kompetencje[]
Jego zadanie polegało na stosownym i odpowiednim wyrażaniu w słowach uchwał i postanowień w sprawach publicznych. Wydawał gotowe dokumenty i dyplomy ich adresatom. Często brał udział w poselstwach do innych władców. Pisarz wielki zasiadał z głosem stanowczym w sądzie asesorskim, opracowywał też sentencje wyroków.
Wielkie Księstwo Litewskie (WKL, lit. Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė, żmudz. Lietovuos Dėdliuojė Konėgaikštīstė, biał. Вялікае Княства Літоўскае/Wialikaje Kniastwa Litoŭskaje, ukr. Велике Князівство Литовське/Wełyke Kniaziwstwo Łytowśke, ros. Великое Княжество Литовское/Wielikoje Kniażestwo Litowskoje, rus. Великое князство Литовское, Руское, Жомойтское и иных, łac. Magnus Ducatus Lituaniae) – państwo obejmujące ziemie (od morza do morza, od Bałtyku po Morze Czarne) dzisiejszej Litwy, Białorusi, północno-wschodniej Polski i większej części Ukrainy, zachodnich kresów Rosji od XIII w. do 1795.I Rzeczpospolita – współczesna, umowna nazwa państwa złożonego z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, stosowana dla okresu od połowy XV wieku, czyli od stworzenia podstaw demokracji szlacheckiej, poprzez okres istnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów do III rozbioru w 1795 roku.
Zobacz też[]
Warto wiedzieć że... beta
Król (łac. rex) – tytuł osoby sprawującej najwyższą władzę w państwie o ustroju monarchicznym; władca przeważnie koronowany w specjalnym obrzędzie; najpowszechniej występujący tytuł monarszy. Słowo „król” w języku polskim i innych językach pochodzi od imienia Karola Wielkiego, np. czeski král, litewski karalius, rosyjski король.
Sejm konwokacyjny 1764 roku – sejm konwokacyjny obradujący w dniach 7 maja-23 czerwca 1764 w Warszawie, zwołany pod węzłem konfederacji dla przygotowania elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził szereg reform ustroju I Rzeczypospolitej. Konfederacja stronników Familii na drodze zamachu stanu doprowadziła do odsunięcia od obrad znacznej części posłów związanych z obozem sasko-republikańskim i skonfederowania sejmu konwokacyjnego.
Łacina, język łaciński (łac. lingua Latina, Latinus sermo) – język indoeuropejski z podgrupy latynofaliskiej języków italskich, wywodzący się z Lacjum (łac. Latium), krainy w starożytnej Italii, na północnym skraju której znajduje się Rzym.