Piaskowiec

Przeczytaj także...
Ilmenit (żelaziak tytanowy) – minerał zaliczany do gromady tlenków. Nazwa minerału pochodzi od gór Ilmeńskich w pasmie Uralu w Rosji, gdzie występuje.Góry Świętokrzyskie (342.34) – masyw górski położony w południowo-wschodniej Polsce, w centralnej części Wyżyny Kieleckiej. Najwyższy szczyt to Łysica (612 m n.p.m.) w paśmie Łysogór. Nazwa gór pochodzi od relikwii Krzyża Świętego przechowywanych w klasztorze na Łysej Górze.
Cyrkon – pospolity minerał z gromady krzemianów wyspowych. Skład chemiczny minerału stanowi głównie krzemian cyrkonu. Nazwa nawiązuje do wyglądu zewnętrznego i pochodzi od perskiego „zargun” (zar = złoto, gun = barwa) czyli „złocisty”.

Piaskowce na szczycie Szczelińca Wielkiego

Naturalne ściany z czerwonego piaskowca we wnętrzu Kanionu Antylopy, Arizona

Piaskowiec – zwięzła, zwykle drobnoziarnista skała osadowa. Wyróżnia się następujące jej typy:

piaskowiec kwarcowy, ponad 80% kwarcu

piaskowiec arkozowy – odmiana bogata w skalenie, zazwyczaj szara, różowa lub czerwonawa

piaskowiec szarogłazowy – odmiana bogata w okruchy skał magmowych. Barwa ciemna, szarozielona do niemal czarnej

Znajduje zastosowanie jako surowiec w produkcji płyt okładzinowych, materiałów izolacyjnych i ściernych. Jest też wykorzystywany w przemyśle ceramicznym, szklarskim, hutniczym, jako tłuczeń drogowy (piaskowiec szarogłazowy), a także jako dekoracja. W roku 1995 w USA wydobyto 145 000 ton piaskowca.

Plagioklazy jest to szereg minerałów skałotwórczych o składzie mieszanym z grupy skaleni (skalenie sodowo-wapniowe).Magnetyt – minerał z gromady tlenków, zaliczany do grupy spineli (żelazowych). Należy do minerałów bardzo pospolitych i wyjątkowo szeroko rozpowszechnionych.

Piaskowiec powstaje w wyniku lityfikacji (cementacji) piasku pochodzącego z wietrzenia skał za pomocą spoiwa. Budowa od drobno- do gruboziarnistej, ziarna wielkości 0,1–2 mm. Barwa od od białej i szarej, poprzez żółtą i jasnobrązową po zieloną, czerwoną, brunatną i czarną.

Mechowo (kaszb. Mechòwa, niem. Mechau, dawniej Mechowo, Miechaw) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck, na skraju Puszczy Darżlubskiej.Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.

W skład piaskowca wchodzą jako szkielet ziarnowy kwarc, ortoklaz, mikroklin, plagioklazy, muskowit, biotyt, minerały ciężkie (magnetyt, ilmenit, cyrkon, granat, turmaliny i monacyt), glaukonit, okruchy skał, szczątki organiczne. Spoiwo może być kwarcowe, ilaste, żelaziste lub kalcytowe.

Mikroklin – minerał z grupy krzemianów. Jest to jedną z trzech (oprócz sanidynu i ortoklazu) odmian polimorficznych skalenia potasowego. Jest minerałem bardzo pospolitym; stanowi ważny składnik pegmatytów i skał metamorficznych.Karpaty (51-54) (węg. Kárpátok; rum. Carpaţi; ukr. i serb. Карпати; czes. i słow. Karpaty) – łańcuch górski w środkowej Europie (jeden z największych w tej części świata), ciągnący się łukiem przez terytoria Austrii, Czech, Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Serbii i Rumunii. Najwyższy szczyt Gerlach ma wysokość 2655 m n.p.m.

W Polsce piaskowiec występuje w następujących miejscach:

piaskowiec kwarcowy: Mechowo, Kaszuby, Pasmo Łysogórskie, Ciosowa, Tumlin, Złotoryja, Lwówek Śląski, Góry Stołowe, Górnośląskie Zagłębie Węglowe, Karpaty oraz Roztocze

piaskowiec arkozowy: Kwaczała, Małopolska

piaskowiec szarogłazowy: Bardo, Góry Świętokrzyskie

Piaskowiec

Roztocze (343.2) – kraina geograficzna łącząca Wyżynę Lubelską z Podolem, wyraźnie wypiętrzony wał wzniesień, szerokości 12-32 km i długości około 180 km, przebiegający z północnego zachodu, od Kraśnika, na południowy wschód do Lwowa. Roztocze oddziela Wyżynę Lubelską i Wyżynę Wołyńską od Kotliny Sandomierskiej i Kotliny Naddniestrzańskiej.Granaty – grupa minerałów zaliczana do gromady krzemianów. Tworzą ją izostrukturalne i (przeważnie) izomorficzne krzemiany wyspowe.

Piaskowiec w Coyote Gulch (Utah)

Złoża piaskowca w Polsce (kliknij, by powiększyć)

Przypisy

wielu autorów: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 3. M-R. Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 505.
wielu autorów: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 1. A-F. Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 131.
↑ wielu autorów: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 242.
James Hieb: Sandstone Center of the World. 2007. ISBN 9780615146539.

Bibliografia[]

Eligiusz Szełęg: Atlas minerałów i skał. Bielsko-Biała: Pascal, 2007, s. 243. ISBN 978-83-7513-138-3.

Lwówek Śląski (pol. hist. Lwów, niem. Löwenberg in Schlesien, łac. Leopolis) to miasto leżące na Śląsku (Dolnym Śląsku), w woj. dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lwówek Śląski. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. jeleniogórskiego. Miasto leży nad Bobrem oraz jego dopływami: Płóczką, Srebrną i Widnicą, na granicy Pogórza Izerskiego i Kaczawskiego.Tłuczeń, szuter, szaber – rodzaj kruszywa naturalnego łamanego ze skały. Jego ziarna charakteryzuje szorstka powierzchnia; kształtem zbliżone są do ostrosłupa lub sześcianu.

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Złotoryja (łac. Aureus Mons, niem. Goldberg) – miasto w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu złotoryjskiego, nad rzeką Kaczawą.

Szczeliniec Wielki (na pierwszych mapach po 1945 Strzaskany, niem. Große Heuscheuer, czes. Velká Hejšovina) – najwyższy szczyt (919 m n.p.m.) w Górach Stołowych, na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych. Należy on do Korony Gór Polski i jest jedną z największych atrakcji turystycznych Sudetów, z rezerwatem krajobrazowym i tarasami widokowymi z panoramą Sudetów.

Małopolska – kraina historyczna Polski, obejmująca obecnie południowo-wschodnią część kraju, w górnym i częściowo środkowym dorzeczu Wisły oraz w dorzeczu górnej Warty; dzielnica historyczna Polski. Stolicą Małopolski jest Kraków.

Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW) - polsko-czeskie zagłębie węglowe, jednolity obszar geologiczno-geograficzny zawierający największe w obu krajach zasoby węgla kamiennego i jego najintensywniejszą eksploatację. Według najnowszych ustaleń, GZW zawiera także duże zasoby metanu. Obszar GZW jest położony na terenie Polski na Górnym Śląsku i w Małopolsce (Zagłębiu Dąbrowskim, Zagłębie Krakowskie), a na terenie Czech w kraju morawsko-śląskim.

Biotyt – minerał z gromady krzemianów, należący do grupy mik (łyszczyków). Jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka Jeana Baptiste’a Biota.

Turmaliny to szereg minerałów należących do grupy krzemianów. Oprócz szerlu, należą do minerałów rzadkich lub bardzo rzadkich.

Kaszuby (kasz. Kaszëbë lub Kaszëbskô) – region kulturowy w północnej Polsce, będący częścią Pomorza, w którym zamieszkują Kaszubi (autochtoniczni Pomorzanie) posługujący się językiem regionalnym – etnolektem, określanym jako język kaszubski.

Piaskowiec

Przypisy

Bibliografia[]

Reklama