Piasek
Lityfikacja, konsolidacja – proces twardnienia skały okruchowej (proces przemiany skały luźnej w zwięzłą), będący etapem diagenezy. Dzięki tym procesom powstaje np. piaskowiec z piasku.Gleboznawstwo, pedologia (od łac. gleba - "grudka ziemi") – nauka zajmująca się badaniem gleb, ich powstawaniem, budową, właściwościami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi, systematyką oraz możliwościami ich użytkowania oraz rozmieszczeniu ich na Ziemi. Gleboznawstwo jest nauką przyrodniczą powiązaną wielostronnie z innymi naukami zajmującymi się przyrodą martwą i ożywioną. Jest niekiedy ukierunkowane na specjalne cele praktyczne, np. gleboznawstwo rolne, leśne, melioracyjne.
Polska Norma (oznaczana symbolem PN) – norma o zasięgu krajowym, przyjęta w drodze konsensu i zatwierdzona przez krajową jednostkę normalizacyjną – Polski Komitet Normalizacyjny (PKN). Normy PN są powszechnie dostępne, ale nie bezpłatne, zaś ich dystrybucję kontroluje PKN.

Piasek – skała osadowa, luźna, złożona z niezwiązanych spoiwem ziaren mineralnych, przede wszystkim kwarcu. Wielkość ziaren waha się zależnie od przyjętej klasyfikacji od 0,05 lub 0,063 do 2 mm, gęstość ziaren piasku kwarcowego wynosi około 2,62 g/cm.
Piaski są najczęściej występującą luźną skałą osadową. Jego złoża znajdują się na znacznym obszarze Polski. Wraz z innymi składnikami tworzy gleby. Pod wpływem oddziaływania wody i wiatru piasek tworzy formy akumulacyjne takie jak wydmy, wały piaszczyste, rewy, odsypy boczne, łachy, zmarszczki, antydiuny, fale piaszczyste, wstęgi piaszczyste i inne. Pod wpływem procesów diagenezy i lityfikacji piasek może przejść w skałę osadową zwięzłą, nazywaną piaskowcem, a w przypadku piasków kwarcowych następnie wskutek metamorfizmu w kwarcyt.
Piasek do celów gospodarczych wydobywany jest metodą odkrywkową w kopalniach zwanych piaskowniami (i żwirowniami), jest również pozyskiwany przy pogłębianiu rzek, kanałów żeglugowych na obszarach jezior i mórz itp.
Wykorzystywany jest m.in. do wyrobu szkła, a w budownictwie jako składnik betonu, zapraw murarskich, tynków.
Typy piasku[]
Pod względem składu mineralnego wyróżnia się piaski:
Oprócz tego w piaskach znajdować się mogą domieszki miki (łyszczyków), chlorytów, glaukonitu, węgla, substancji humusowych itp.
Pod względem składu granulometrycznego wyróżnia się piaski:
W zależności od rodzaju czynnika transportującego i obrabiającego materiał skalny rozróżnia się piaski m.in.:
Przypisy
- w geologii podstawowej, geotechnice i gruntoznawstwie według nadal jeszcze niekiedy stosowanych norm krajowych PN-B-02480:1986, PN-B-02481:1998 i PN-B-03020:1981 oraz w gleboznawstwie
- w geotechnice według norm europejskich PN-EN ISO 14688-1
- Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych. [dostęp 2016-03-07].
- Polska Norma PN-B-02480:1986 - Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów. Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości.
- Polska Norma PN-B-02481:1998 - Geotechnika. Terminologia podstawowa, symbole literowe i jednostki miar. Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości.
- Polska Norma PN-B-03020:1981 - Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości.
- PN-EN ISO 14688-1 - Badania geotechniczne. Oznaczenia i klasyfikacja gruntów. Część 1. Polski Komitet Normalizacji, czerwiec 2006.