Patagonia
Przeczytaj także...
Ushuaia (wym. [uˈswaʝa]) – miasto w południowej Argentynie, leżące na Ziemi Ognistej, nad Kanałem Beagle, w pobliżu granicy z Chile. Miasto to jest stolicą terytorium federalnego Ziemia Ognista, Antarktyda i Wyspy Południowego Atlantyku. Fitz Roy (nazwa lokalna Cerro Chaltén) – szczyt w pobliżu wioski El Chaltén na południu Patagonii, na granicy chilijsko-argentyńskiej. Nazwa "Chaltén" wywodzi się z języka Indian Tehuelcze i znaczy "dymiąca góra". Nazwa ta odnosi się do chmur często otaczających szczyt.
Andy (hiszp. Los Andes, Cordillera de los Andes) – góry fałdowe znajdujące się w Ameryce Południowej na terenie Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile oraz Argentyny. Góry ciągną się wzdłuż Oceanu Spokojnego od zatoki Paria na północy po Ziemię Ognistą na południu, na przestrzeni ponad 9000 km, co sprawia, że jest to najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Szerokość Andów wynosi 200–800 km. Najwyższe szczyty to Aconcagua (6962 m n.p.m.), Ojos del Salado (6893 m n.p.m.) oraz Nevado Pissis (6793 m n.p.m.).
Ushuaia (wym. [uˈswaʝa]) – miasto w południowej Argentynie, leżące na Ziemi Ognistej, nad Kanałem Beagle, w pobliżu granicy z Chile. Miasto to jest stolicą terytorium federalnego Ziemia Ognista, Antarktyda i Wyspy Południowego Atlantyku. Fitz Roy (nazwa lokalna Cerro Chaltén) – szczyt w pobliżu wioski El Chaltén na południu Patagonii, na granicy chilijsko-argentyńskiej. Nazwa "Chaltén" wywodzi się z języka Indian Tehuelcze i znaczy "dymiąca góra". Nazwa ta odnosi się do chmur często otaczających szczyt.
Andy (hiszp. Los Andes, Cordillera de los Andes) – góry fałdowe znajdujące się w Ameryce Południowej na terenie Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile oraz Argentyny. Góry ciągną się wzdłuż Oceanu Spokojnego od zatoki Paria na północy po Ziemię Ognistą na południu, na przestrzeni ponad 9000 km, co sprawia, że jest to najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Szerokość Andów wynosi 200–800 km. Najwyższe szczyty to Aconcagua (6962 m n.p.m.), Ojos del Salado (6893 m n.p.m.) oraz Nevado Pissis (6793 m n.p.m.).
Patagonia (dawna nazwa Patagonica) – kraina geograficzna w południowej części Ameryki Południowej, położona na terenie Argentyny i Chile. Znajduje się między Oceanami: Atlantyckim a Spokojnym, sięga na północ po rzekę Rio Negro. Obejmuje około 1 043 076 km², z czego 670 000 km² na wschodzie należy do Argentyny, a reszta na zachodzie do Chile. Zamieszkują ją ok. 2 miliony ludzi.
Chico (hiszp. Río Chico de Santa Cruz) – rzeka w południowej Argentynie, w prowincji Santa Cruz, na Wyżynie Patagońskiej. Jej źródła znajdują się w Andach, uchodzi do Oceanu Atlantyckiego w okolicach miasta Puerto Santa Cruz, tworząc szerokie estuarium wraz z rzeką Santa Cruz. Jej długość wynosi 600 km.Ameryka Południowa – kontynent leżący na półkuli zachodniej oraz w większej części na półkuli południowej, a w mniejszej – na półkuli północnej. Niekiedy uważana jest również za subkontynent Ameryki.
Na zachodzie wybrzeże ma liczne fiordy i wyspy. Bezpośrednio nad Patagonią wznoszą się Andy – góry wulkaniczne i silnie zlodowacone. Kulminujące się w Monte San Valentin (4058 m n.p.m.) i Fitz Roy (3370 m n.p.m.). Rzeki spływające do Oceanu Spokojnego (Palena, Yelcho, Pascua) porozcinały góry głębokimi jarami. Od wschodu Patagonii przylega do Andów kraina jezior, a następnie płaska płyta poprzecinana rzekami: Limay-Negro, Chubut, Deseado i Chico.
Chile (Republika Chile, hiszp. República de Chile) – państwo w Ameryce Południowej, ciągnące się długim pasem na zachodnim wybrzeżu kontynentu nad Oceanem Spokojnym. Stolicą Chile jest Santiago. Graniczy z Peru, Boliwią i Argentyną. Do Chile należą liczne wyspy przybrzeżne i wyspy na otwartym oceanie (w sumie ok. 3 tys.): Juan Fernández, Wyspa Wielkanocna (najbardziej oddalona od innych wysp i lądów zamieszkana wyspa na świecie), Sala y Gómez, San Ambrosio, San Félix, Chiloé, Campana, Santa Inés, Chonos.Los Césares lub Ciudad de los Césares, mityczne miejsce, miasto lub królestwo równie bogate, a może nawet bogatsze w kruszce od peruwiańskich Inków. Legenda narodziła się podczas ekspedycji Sebastiana Cabota do ujścia La Platy w latach 1526-1530. Los Césares miało znajdować się w Andach w dzisiejszej prowincji Araucania i Patagonia w Chile.
Odkrywca tych obszarów, Ferdynand Magellan, według przekazu kronikarza wyprawy dookoła świata i jednego z nielicznych uczestników, którzy przeżyli, Antonio Pigafetty, nazwał ludy zamieszkujące ten obszar "Patagão" (lub Patagón), a samą krainę Patagonia. Jedna z popularnych interpretacji wywodzi ją od rzekomo występujących tam gigantycznych ludzi. Etymologia ta jest jednak podważana. Bardziej prawdopodobne jest, że pochodzi od imienia dzikiego stworzenia "Patagón", walczącego z greckim Primaleónem, bohaterem hiszpańskiego eposu o błędnym rycerzu Francisco Vázqueza, wydanego w roku 1512. Książka ta była oparta na ulubionej lekturze Magellana, powieści "Palmerín de Oliva". Magellan postrzegał odzianych w skóry i spożywających surowe mięso tubylców na równi z dzikim stworem z literatury.
Deseado (hiszp. Río Deseado) - rzeka w południowej Argentynie, w prowincji Santa Cruz, na Wyżynie Patagońskiej. Wypływa z jeziora Buenos Aires/General Carrera, płynie 615 km w kierunku wschodnim i uchodzi do Oceanu Atlantyckiego w okolicach miasta Puerto Deseado.Chubut (hiszp. Río Chubut, walijski Afon Camwy) – rzeka w Argentynie, w Patagonii o długości 820 km oraz powierzchni dorzecza 138 000 km². Źródła rzeki znajdują się w Andach, a uchodzi ona do Oceanu Atlantyckiego.
W latach 1878–1881 wojska argentyńskie, dowodzone przez generała Julio Argentino Rokę, włączyły do Argentyny wschodnią część tego rejonu. Zachodnią część regionu anektowało Chile w porozumieniu z Argentyną na mocy traktatu z Buenos Aires (1881 rok).
.jpg)
Ferdynand Magellan (port. Fernão de Magalhães, hiszp. Fernando de Magallanes; ur. wiosną 1480, zm. 27 kwietnia 1521) – żeglarz portugalski w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.Argentyna (Argentina, Republika Argentyńska – República Argentina) – państwo w Ameryce Południowej, nad południowym Atlantykiem. Graniczy z Chile na zachodzie, Boliwią i Paragwajem na północy, Brazylią i Urugwajem na północnym wschodzie. Argentyna rości pretensje do archipelagu Falklandów oraz części Antarktydy. Nazwa pochodzi od łacińskiego argentum (srebro), którym Indianie obdarowali hiszpańskich rozbitków Juana Díaza de Solís. Pod względem wielkości Argentyna jest ósmym krajem na świecie i drugim w Ameryce Południowej (biorąc pod uwagę liczbę ludności i powierzchnię), jednakże biorąc pod uwagę także terytoria sporne do których Argentyna rości pretensje: Falklandy/Malwiny, Georgię Południową, Sandwich Południowy, Islas Auroras wraz z Orkadami Południowymi, Szetlandami Południowymi oraz z częścią Antarktydy administrowanej przez Argentynę na mocy Traktatu Antarktycznego powierzchnia łączna kraju wynosi 3 761 274 km², co czyni kraj ten ósmym na świecie pod względem powierzchni. Terytorium kraju podzielone jest na 23 prowincje i jedno miasto autonomiczne – stolica kraju Buenos Aires. Argentyna jest członkiem – założycielem Unii Narodów Południowoamerykańskich oraz Mercosur, a także członkiem Organizacji Państw Iberoamerykańskich, Banku Światowego, Światowej Organizacji Handlu, grupy krajów G15 oraz G20. Kraj uznawany jest za mocarstwo lokalne z bardzo wysokim wskaźnikiem rozwoju społecznego. W Ameryce Łacińskiej kraj ten ma piąty nominalny PKB na mieszkańca i najwyższy PKB mierzony parytetem siły nabywczej. Według analityków kraj ten zaklasyfikowany jest do rynków wschodzących, ze względu na wielkość, wysoki wzrost gospodarczy, poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych czy eksport w całości wytworzonych usług i towarów.
_01.JPG)
.jpg)
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- [1]Argentina: CIA The World Factbook, est Jul 2009.
- [2]Chile: CIA The World Factbook, est Jul 2009.
- European Travel Writings and the Patagonian giants - Lawrence University
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Perito Moreno (hiszp. Glaciar Perito Moreno) – lodowiec w Parku Narodowym Los Glaciares w południowo-zachodniej prowincji Santa Cruz w Argentynie. Jest to jedna z najważniejszych atrakcji turystycznych w argentyńskiej Patagonii.
Warto wiedzieć że... beta
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Traktat z Buenos Aires - umowa międzynarodowa zawarta między Chile a Argentyną 23 lipca 1881 r. w Buenos Aires dotycząca neutralizacji Cieśniny Magellana. Zgodnie z jej postanowieniami zagwarantowano swobodę żeglugi na Cieśninie Magellana "na wieczne czasy". W celu umocnienia postanowień traktatu zabroniono wznoszenia na brzegach cieśniny fortyfikacji i umocnień wojskowych. Traktat został zawieszony 10 grudnia 1941 roku, w związku z trwającą II wojną światową. Po zakończeniu wojny traktat znów zaczął obowiązywać.
Yelcho - jezioro w południowym Chile, w regionie Los Lagos. Położenie geograficzne: . Powierzchnia jeziora wynosi 116 km². Głównym ciekiem wpadającym do jeziora jest rzeka Futaleufú. Z jeziora wypływa natomiast rzeka Yelcho, która uchodzi do zatoki Corcovado niedaleko miasta Chaitén.
Alejo Julio Argentino Roca (ur. 17 lipca 1843 w Tucumán, zm. 19 października 1914 w Buenos Aires) – argentyński generał i polityk.
Monte San Valentin, lub też Monte San Clemente, to najwyższe wzniesienie w chilijskiej części Patagonii. Na górę można wejść z Lago Leones, od południowego wschodu, lub z Laguna San Rafael, od zachodu. Podejście jest długie i niebezpieczne, ze względu na częste złe warunki pogodowe; wielokrotnie podczas prób zdobycia dochodziło do wypadków. Pierwsze polskie wejście Tomasz Schramm, Andrzej Śmiały (1999 r)
Region – umownie wydzielony obszar, względnie jednorodny, różniący się od terenów sąsiednich cechami naturalnymi bądź nabytymi na przestrzeni dziejów.