Partia Narodowo-Liberalna - Rumunia
Podstrony: 1 [2] [3]
Theodor Dumitru Stolojan (ur. 24 października 1943 w Târgovişte) – rumuński polityk i ekonomista, w latach 1991–1992 premier Rumunii, od 2009 poseł do Parlamentu Europejskiego.Sojusz Prawdy i Sprawiedliwości (ro. Dreptate şi Adevăr, albo D.A.) Była to koalicja dwóch partii : Narodowej Partii Liberalnej i Partii Demokratycznej. Przestała istnieć w 2007 r. Powstała ona w 2002 roku, aby bardziej skutecznie przeciwstawiać się rządom Partii Socjaldemokratycznej. W wyborach parlamentarnych w 2004 Sojusz zajął 2 miejsce wprowadzając do rumuńskiej Izby Deputowanych 112 deputowanych (PNL - 64 i PD - 48), otrzymując 31.5% głosów, a do Senatu 49 senatorów. Partie stworzyły jeden klub parlamentarny, który miał 118 deputowanych (liberałowie - 68, demokraci - 50). Mimo drugiego miejsca Sojusz stworzył koalicyjny rząd razem z Węgierską Unią Demokratyczną w Rumunii.
Partia Narodowo-Liberalna (rum. Partidul Naţional Liberal, PNL) – rumuńska partia polityczna o profilu konserwatywno liberalnym. PNL należała do Partii Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, w 2014 przeszła do Europejskiej Partii Ludowej.
Historia[ | edytuj kod]
Lata 1990–2014[ | edytuj kod]
Partia Narodowo-Liberalna powstała 15 stycznia 1990 w okresie przemian politycznych w Rumunii. Nawiązywała do PNL działającej od 1875 i zlikwidowanej przez komunistów w 1947. Pierwszym przewodniczącym został Radu Câmpeanu, który wystartował w wyborach prezydenckich jako jeden z dwóch konkurentów Iona Iliescu, otrzymując poparcie na poziomie 10,6% głosów. W tym samym roku ugrupowanie uzyskało reprezentację w obu izbach parlamentu.
W listopadzie 1991 PNL dołączyła do koalicyjnej Rumuńskiej Konwencji Demokratycznej, opuściła ją jednak już w kwietniu 1992. Doprowadziło to do rozłamów w partii i powstania dwóch nowych ugrupowań: PNL-Aripa Tânără oraz PNL-Konwencji Demokratycznej, które pozostały w CDR. Startująca samodzielnie w 1992 do parlamentu Partia Narodowo-Liberalna nie przekroczyła wyborczego progu. W 1993 na czele stronnictwa stanął Mircea Ionescu-Quintus, odsunięty od władzy Radu Câmpeanu utworzył wówczas nową partię pod nazwą PNL-Câmpeanu.
W grudniu 1995 liberałowie powrócili do Rumuńskiej Konwencji Demokratycznej. Koalicja ta wygrała wybory prezydenckie i parlamentarne w 1996, a przedstawiciele PNL weszli w skład rządu. W 2000 partia wystawiła własne listy wyborcze, a jej kandydat na prezydenta, Theodor Stolojan, zajął 3. miejsce z wynikiem 11,8% głosów.
Przez kolejne cztery lata PNL pozostawała w opozycji wobec rządów socjaldemokratów. W 2002 przyłączył się do niej Sojusz na rzecz Rumunii, w 2003 PNL-Câmpeanu i Związek Sił Prawicy. Wcześniej w 1998 liberałowie wchłonęli część dawnych środowisk rozłamowych i Partię Sojuszu Obywatelskiego. W 2004 kierownictwo w PNL objął Călin Popescu-Tăriceanu. Został jednym z liderów centroprawicowej koalicji Sojusz Prawdy i Sprawiedliwości. Po zwycięstwie Traiana Băsescu z sojuszniczej Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich lider PNL w grudniu 2004 objął urząd premiera, który sprawował do grudnia 2008. W międzyczasie narastał konflikt z prezydentem, co doprowadziło do rozpadu koalicji rządowej i opuszczenia jej przez demokratów. Zwolennicy współpracy z PD (m.in. byli przewodniczący Valeriu Stoica i Theodor Stolojan) opuścili PNL, tworząc Partię Liberalno-Demokratyczną.
W 2008 PNL przeszli do opozycji. W 2009 dotychczasowego lidera pokonał Crin Antonescu. Wystartował następnie jako reprezentant PNL w wyborach prezydenckich, otrzymując 20,0% głosów (3. miejsce).
W 2011 PNL wraz z opozycyjnymi Partią Socjaldemokratyczną i Partią Konserwatywną zawiązała sojusz pod nazwą Unia Socjalno-Liberalna. W 2012 po upadku kolejnych rządów centroprawicowych USL przejął władzę, a uzupełniony o Narodowy Związek na rzecz Rozwoju Rumunii sojusz zdecydowanie zwyciężył w wyborach parlamentarnych w tym samym roku.
Od 2014[ | edytuj kod]
W lutym 2014 liberałowie zerwali koalicję, opuszczając rząd Victora Ponty. W czerwcu nowym przewodniczącym PNL z poparciem Crina Antonescu został Klaus Iohannis. W lipcu zwolennicy współpracy z lewicą skupieni wokół Călina Popescu-Tăriceanu dokonali rozłamu, tworząc Partię Liberalno-Reformatorską. W sierpniu 2014 Klaus Iohannis został przedstawiony jako oficjalny kandydat na prezydenta z ramienia Sojuszu Liberalno-Chrześcijańskiego, który utworzyły PNL i Partia Demokratyczno-Liberalna. Wybory prezydenckie z listopada zakończyły się jego zwycięstwem.
17 listopada 2014 PDL podjęła formalną decyzje o zjednoczeniu się ze swoim koalicjantem pod odnowionym szyldem Partii Narodowo-Liberalnej. W listopadzie 2015 PNL wsparła techniczny gabinet, na czele którego stanął Dacian Cioloș. W wyborach parlamentarnych w 2016 ugrupowanie zajęło drugie miejsce, przegrywając z socjaldemokratami.
W listopadzie 2019 liberałowie powrócili do władzy – parlament, po uchwaleniu w poprzednim miesiącu wotum nieufności dla gabinetu socjaldemokratów, zagłosował za nowym rządem, na czele którego stanął lider PNL Ludovic Orban. W marcu 2020 PNL utworzyła nowy gabinet swojego lidera. Ludovic Orban ustąpił z funkcji premiera w grudniu tegoż roku po tym, jak jego partia w wyborach parlamentarnych zajęła 2. miejsce za odsuniętą od władzy PSD.
PNL pozostała przy tym u władzy. W tym samym miesiącu zawarła koalicję z sojuszem USR-PLUS oraz z partią UDMR, współtworząc rząd, na czele którego stanął jej przedstawiciel Florin Cîțu.
Podstrony: 1 [2] [3]