Panamax

Przeprawa przez Kanał Panamski

Panamax – zbitka słów Panama i maksimum. Określa się tak statek o maksymalnych wymiarach gabarytowych, umożliwiających żeglugę przez Kanał Panamski.

Zbitka wyrazowa, zbitka słowna, portmanteau – w słowotwórstwie: słowo lub wyrażenie będące połączeniem dwóch lub więcej słów albo wyrażeń, zazwyczaj o pokrewnym znaczeniu.Kontenerowiec, dawniej pojemnikowiec – statek specjalnie wyposażony w prowadnice i przeznaczony do przewozu kontenerów, przy założeniu ich pionowego załadunku i wyładunku.

Wielkość statku ograniczają wymiary śluz wodnych, wynoszące 305 m długości, 33,5 m szerokości oraz 26 m głębokości (śluza Pedro Miguel 12,55 m). Typowy Panamax to masowiec lub kontenerowiec o maksymalnych wymiarach:

294,1 m długości

32,3 m szerokości

12,0 m zanurzenia

57,9 m wysokości od linii wodnej do najwyżej położonego punktu statku

Typowa nośność statku o powyższych wymiarach wynosi między 65, a 80 tysięcy DWT, a kontenerowce mają pojemność do 5000 TEU. Niektóre nowe Panamaxy mają nośność do 120 tysięcy DWT.

Kanał Panamski – sztuczny kanał wodny zbudowany w latach 1904-1914, położony w Panamie, na Przesmyku Panamskim, łączący wody Oceanu Atlantyckiego (przez Morze Karaibskie) z wodami Oceanu Spokojnego. Jest on jedną z najważniejszych dróg wodnych świata, która wydatnie skróciła trasę, jaką musiały pokonywać wcześniej statki, np. droga morska z San Francisco do Nowego Jorku uległa skróceniu o 14 500 km. Podczas budowy Kanału Panamskiego zmarło około 25 tys. robotników a około 20 tys. z nich zaraziło się malarią lub żółtą febrą.Żegluga (transport wodny) – jedna z form transportu. Oznacza w szczególności przewóz statkami, w celach zarobkowych, pasażerów i ładunków, przez wody morskie lub śródlądowe.

Ograniczenie wysokości wynika z faktu wybudowania w 1962 roku mostu nad kanałem – "Bridge of the Americas" ("Most Ameryk") łączącego obie Ameryki (prześwit pomiędzy dolną krawędzią mostu a lustrem wody wynosi 61,3 m). Z uwagi na czasowe niedobory wody w jeziorze Gatún, służącej do napełniania śluz, władze kanału mogą ograniczyć dopuszczalne zanurzenie statku.

MS Manifest Lipcowy – pierwszy polski Panamax, masowiec typu B-521 zbudowany w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni i zwodowany w kwietniu 1970 roku. W chwili powstania największy statek Polskiej Marynarki Handlowej przeznaczony do przewozu węgla, rudy, fosforytów i apatytów.Masowiec – statek, zazwyczaj z pojedynczym pokładem i dnem podwójnym, zbiornikami szczytowymi i obłowymi oraz z pojedynczym lub podwójnym poszyciem burtowym, przeznaczony głównie do przewozu suchych ładunków masowych luzem, tj. bez opakowania, wsypywanych bezpośrednio do ładowni, jak np. węgiel, ruda, nawozy mineralne, zboża, siarka granulowana, itp. Masowce używane są też bardzo często do przewozu ładunków półmasowych (break-bulk), czyli np. blach (także w kręgach), stali w innej postaci (szyn, kęsów hutniczych), drewna pakietyzowanego, papieru w rolach, a także kontenerów (masowco-kontenerowce) (Zapoznaj się również z: kontenerowiec).

Nowoczesne statki przekraczające podane wymiary i niemogące przepływać przez Kanał Panamski określa się czasami nazwą Post-Panamax.

Polscy armatorzy posiadają (posiadali) w składzie swej floty m.in. następujące Panamaksy: MS Manifest Lipcowy, MS Orlęta Lwowskie, MS Legiony Polskie, MS Szare Szeregi, MS Armia Krajowa, MS Solidarność, MS Polska Walcząca, MS Bełchatów, MS Huta Sendzimira, MS Huta Katowice, MS Lake Anna (ex MS Ossolineum), MS Lake Arthur (ex MS Manifest PKWN), MS Turoszów, MS Giewont oraz MS Rysy.

MS Szare Szeregi - jeden z serii (BCT 70) sześciu masowców klasy Panamax zbudowanych dla PŻM w kopenhaskiej stoczni Burmeister & Wain w latach 1991-1992; obecnie pływa pod banderą Vanuatu. Statek nosi imię Szarych Szeregów.Zanurzenie – na statku wodnym jest to odległość pionowa mierzona na owrężu pomiędzy letnią wodnicą ładunkową, a górną powierzchnią stępki płaskiej lub punktem zetknięcia się wewnętrznej powierzchni poszycia poszycia ze stępką belkową.

W 2019 roku we flocie PŻM znajdowały się 4 Panamaxy o nośności 79 600 DWT (ms Giewont, ms Jawor, ms Ornak, ms Rysy) oraz 4 o nośności 82138 DWT (ms Karpaty, ms Sudety, ms, Beskidy i ms Tatry)