Paka nizinna

Paka nizinna, dawniej: paka (Cuniculus paca) – gatunek dużego południowoamerykańskiego gryzonia z rodziny pakowatych. Zamieszkuje tropikalne i subtropikalne regiony Ameryki od środkowego Meksyku na północy do Paragwaju na południu.

Systematyka[ | edytuj kod]

Wyróżnia się pięć podgatunków paki nizinnej:

Pakowate (Cuniculidae) – monotypowa rodzina ssaków z rzędu gryzoni z obejmująca rodzaj paka (Cuniculus) i dwa gatunki.Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk (MiIZ PAN) – geneza muzeum sięga Gabinetu Zoologicznego powstałego w 1819 przy ówczesnym Królewskim Uniwersytecie Warszawskim i rozwijającego się do 1862 pod kierownictwem Feliksa Pawła Jarockiego. Następcą Jarockiego był Władysław Taczanowski, który po objęciu funkcji kierownika zmienił Gabinet w miejsce eksponowania zbiorów o charakterze edukacyjno-naukowym. W 1864 Taczanowski nawiązał kontakt z Konstantym i Aleksandrem Branickimi, którzy współpracowali z Gabinetem finansując powiększające kolekcję ekspedycje do Ameryki Południowej i Afryki. Taczanowski kierował Gabinetem do 1890, a po nim Nikołaj Nasonow (do 1906) i Jakow Szczełkanowcew (do 1915). Władysław Taczanowski współpracował z Branickimi przy powołaniu prywatnego Muzeum Zoologicznego, które zostało otwarte dla publiczności przez Ksawerego Branickiego w 1887 Jego kierownikiem został Jan Sztolcman.

C. p. guanta Lönnberg, 1921

C. p. mexicanae Hagmann, 1908

C. p. nelsoni Goldman, 1913

C. p. paca (Linnaeus, 1766)

C. p. virgata Bangs, 1902

Budowa ciała[ | edytuj kod]

Długość głowy i tułowia dorosłej paki nizinnej osiąga 60–80 cm (ogona 2–3 cm), przy masie ciała do 10 kg. Wybarwienie sierści ciemnobrunatne, z białymi plamami na bokach, a w części brzusznej białe. Paki nizinne mają duże głowy. Przy wydawaniu dźwięków paka wykorzystuje jamę w łuku brwiowym, która służy jako rezonator. Jest to wyjątkowa cecha wśród innych ssaków.

Meksyk (Meksykańskie Stany Zjednoczone, hiszp. México, Estados Unidos Mexicanos, Méjico, nah. Mēxihco) – kraj w Ameryce Północnej. Sąsiaduje ze Stanami Zjednoczonymi (na północy), z Oceanem Spokojnym (na zachodzie i południu), Zatoką Meksykańską i Morzem Karaibskim (na wschodzie) oraz z Gwatemalą i Belize (na południu i południowym wschodzie).Gatunek (łac. species, skrót sp.) – termin stosowany w biologii w różnych znaczeniach, zależnie od kontekstu, w jakim występuje. Najczęściej pod pojęciem gatunku rozumie się:

Tryb życia[ | edytuj kod]

Paka nizinna wiedzie naziemny tryb życia, jest aktywna nocą, a dnie spędza w wydrążonych przez siebie norach. Potrafi pływać. Być może wiodą samotniczy tryb życia, bowiem napotyka się zwykle pojedyncze osobniki. Obserwowane jednak były także grupy składające się z kilku osobników; w ocenie Limy i współpracowników (2018) pod względem różnorodności i złożoności wydawanych dźwięków paka nizinna przypomina przedstawicieli grupy Caviomorpha żyjących w grupach. Zdaniem autorów rezygnacja przedstawicieli gatunku z życia w grupach na rzecz samotniczego trybu życia może być rezultatem intensywnych polowań na przedstawicieli gatunku oraz zmian środowiska, w którym żyją.

Caviomorpha – parworząd lub infrarząd południowoamerykańskich gryzoni (podrząd: Hystricognathi). Pozycja i poprawność stosowania kladu Caviomorpha w taksonomii jest przedmiotem dyskusji zoologów. Caviomorpha zamieszkują tereny południowej Europy, południowo-zachodniej Azji, Afryki i Ameryki. Pierwsze z nich pojawiły się prawdopodobnie na przełomie oligocenu i miocenu.DOI (ang. digital object identifier – cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego) – identyfikator dokumentu elektronicznego, który w odróżnieniu od identyfikatorów URL nie zależy od fizycznej lokalizacji dokumentu, lecz jest do niego na stałe przypisany.

Ekologia[ | edytuj kod]

Paka nizinna jest roślinożercą. Dietę stanowią owoce i zielone części roślin. Siedlisko stanowią nadwodne tereny lasów tropikalnych.

Przypisy[ | edytuj kod]

Cuniculus paca, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Cuniculus paca. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
Agouti paca, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 21 listopada 2009]
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Cuniculus paca. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 21 listopada 2009]
IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Cuniculus paca. In: IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 09 July 2015.
↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
↑ Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
Stella G. C. Lima, Renata S. Sousa-Lima, Rosana S. Tokumaru, Sérgio L. G. Nogueira-Filho i Selene S. C. Nogueira. Vocal complexity and sociality in spotted paca (Cuniculus paca). „PLoS ONE”. 13(1): e0190961, 2018. DOI: 10.1371/journal.pone.0190961 (ang.).

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

[itis-1] Cuniculus paca, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Cuniculus paca. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).

[3] Agouti paca, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 21 listopada 2009]

[msw3-4] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Cuniculus paca. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 21 listopada 2009]

[IUCN_map-5] IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Cuniculus paca. In: IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 09 July 2015.

[miiz-6] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[kracz-7] Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[ssaki-8] Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.

[plos-9] Stella G. C. Lima, Renata S. Sousa-Lima, Rosana S. Tokumaru, Sérgio L. G. Nogueira-Filho i Selene S. C. Nogueira. Vocal complexity and sociality in spotted paca (Cuniculus paca). „PLoS ONE”. 13(1): e0190961, 2018. DOI: 10.1371/journal.pone.0190961 (ang.).