Osocze krwi
Kwasy tłuszczowe – kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R-COOH (R oznacza łańcuch węglowodorowy, a COOH jest grupą karboksylową znajdującą się na końcu tego łańcucha).Sole mineralne – nieorganiczne związki chemiczne z grupy soli. Pojęcie to często odnosi się do soli spotykanych w naturze (w organizmach żywych, pożywieniu itp.). Sole mineralne są ważnym składnikiem diety człowieka, spełniają bowiem rolę budulcową oraz regulatorową. Stanowią około 4% organizmu człowieka (przy czym najważniejsze to chlorek sodu, a także sole wapnia i magnezu). Niedostateczna ilość soli mineralnych w diecie może prowadzić do poważnych zaburzeń w organizmie człowieka.
Cholesterol – organiczny związek chemiczny, lipid z grupy steroidów zaliczany także do alkoholi. Jego pochodne występują w błonie każdej komórki zwierzęcej, działając na nią stabilizująco i decydując o wielu jej własnościach. Jest także prekursorem licznych ważnych steroidów takich jak kwasy żółciowe czy hormony steroidowe.
Osocze krwi (plazma) – zasadniczy płynny składnik krwi, w którym są zawieszone elementy morfotyczne (komórkowe). Stanowi ok. 55% objętości krwi. Uzyskuje się je przez wirowanie krwi zabezpieczonej przed krzepnięciem. Gdy dojdzie do krzepnięcia osocza, wydziela się skrzep, a pozostały płyn to surowica.
Nazwę plazma wprowadził czeski fizjolog Jan Evangelista Purkyně; pochodzi ona od późnołacińskiego słowa plasma, a ono od starogreckiego πλάσμα plasma „kształt, odlew, obraz”.
Właściwości[ | edytuj kod]
Osocze krwi jest płynem składającym się przede wszystkim z wody, transportującym cząsteczki niezbędne komórkom (elektrolity, białka, składniki odżywcze), ale również produkty ich przemiany materii. Z powodu zdolności krzepnięcia odgrywa podstawową rolę w hemostazie. Białka osocza pełnią różne funkcje: odpowiadają za równowagę kwasowo-zasadową, ciśnienie onkotyczne, lepkość osocza, obronę organizmu, a w przypadku głodu są źródłem aminokwasów dla komórek. Osocze ma na ogół zabarwienie słomkowe, ale może przybierać także inne barwy w zależności od stanu fizjologicznego organizmu i spożytych pokarmów, np.:
Skład[ | edytuj kod]
W medycynie osocze jest stosowane jako jeden z preparatów krwiopochodnych, np.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Zdzisława Traczyk: 16.2.6. Osocze i płyny zewnątrzkomórkowe. W: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Władysław Traczyk, Andrzej Trzebski (red.). Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001. ISBN 83-200-2364-5.
- Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, πλάσμα, www.perseus.tufts.edu [dostęp 2019-11-04] .
- Bawarski Czerwony Krzyż: Ein Blick in die Blutverarbeitung Wiesentheid (niem.). 2011-12-14.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.