Orlik krzykliwy

Orlik krzykliwy (Clanga pomarina) – gatunek dużego, wędrownego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Występowanie[ | edytuj kod]

Zamieszkuje środkową, wschodnią i południową (Grecja, Bułgaria) Europę, Azję Mniejszą i Kaukaz. Zimuje w Afryce. Przeloty w kwietniu i wrześniu – październiku. Takson zamieszkujący subkontynent indyjski, klasyfikowany dawniej jako podgatunek orlika krzykliwego, uznaje się obecnie za osobny gatunek o nazwie orlik hinduski (Clanga hastata). Zasięg występowania orlika krzykliwego był zbliżony do areału orła cesarskiego. Oba gatunki były w równej mierze tępione przez człowieka i ucierpiały z powodu przekształceń pierwotnych obszarów leśnych w step kulturowy. W Europie Zachodniej istnieje potencjalna możliwość ponownego zasiedlenia jej przez orlika. Wprawdzie nie gnieździ się tam, ale regularnie zalatuje do krajów graniczących z jego obecnym zasięgiem – do Niemiec, Austrii, Danii i Włoch. Im dalej jednak na zachód, tym warunki mniej temu sprzyjają. Liczebność orlika krzykliwego szacuje się na 13–16 (wg niektórych danych do 22) tys. par.

Dyrektywa ptasia – potoczna nazwa dyrektywy 2009/147/WE z 30 listopada 2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, stanowiącej wersję skonsolidowaną wcześniejszej dyrektywy EWG 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 o ochronie dziko żyjących ptaków (Directive on the Conservation of Wild Birds). Dyrektywa ptasia składa się z 20 artykułów i 7 załączników, które precyzują metody jej realizacji. W szczególnych przypadkach, określonych w art. 9 dyrektywy, dopuszcza się, by państwa członkowskie udzielały indywidualnych zezwoleń na odstępstwa od zakazów sformułowanych w dyrektywie.Kainizm – zachowanie piskląt niektórych gatunków ptaków szponiastych polegające na eliminowaniu słabszych piskląt przez silniejsze w celu eliminacji konkurencji pokarmowej. Zjawisko obserwowane m.in u : orlika krzykliwego, orlika grubodziobego, bielika, pustułki.

W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy, głównie na wschodzie i północy. Występuje nierównomiernie w obrębie dwóch rejonów bytowania. Spotyka się go najczęściej w regionie warmińsko-mazurskim i południowo-wschodniej Małopolsce, rzadziej na Lubelszczyźnie, Nizinie Północnopodlaskiej. Żyje tam jednak w dużym rozproszeniu. W Beskidzie Niskim i Górach Słonnych notuje się największe zagęszczenie. Duża populacja żyje w Puszczy Białowieskiej i Lasach Strzeleckich. Na Pomorzu Zachodnim i Środkowym zasięg jest bardziej skupiony. W innych regionach zjawia się w trakcie przelotów. Na Dolnym Śląsku, w Sudetach i na Kielecczyźnie to ptak bardzo rzadki. Pojedyncze pary odnotowano w Wielkopolsce, na Śląsku i w Polsce Centralnej. Mimo to orlik krzykliwy jest jednym z najliczniej występujących (gniazdujących) w Polsce orłów. To ptak wędrowny – przeloty wiosenne mają miejsce w kwietniu, a jesienne od sierpnia do września. Nie podejmuje prób zimowania, nie licząc pojedynczego przypadku. Dawniej był to w Polsce ptak liczny i dość pospolity. W latach 2008–2009 wielkość polskiej populacji szacowano na 2,3–3,3 tys. par.

Gatunkowa ochrona zwierząt – jedna z form ochrony przyrody przyjęta w ustawie o ochronie przyrody. W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową wprowadzone są następujące zakazy: zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania żywych zwierząt, posiadania zwierząt martwych lub ich części, niszczenia siedlisk i ostoi, wybierania, posiadania oraz przechowywania jaj i inne.Orlik hinduski (Clanga hastata) – gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae) występujący w południowej Azji. Wyodrębniony niedawno z Aquila pomarina. Długość ciała to około 60 cm, a rozpiętość skrzydeł dochodzi do 1,5 m. Ma stosunkowo jasne zabarwienie piór. Żyje w leśnych siedliskach. W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych sklasyfikowany jako narażony na wyginięcie.

Charakterystyka[ | edytuj kod]

Cechy gatunku[ | edytuj kod]

Sylwetka orlika w locie, Sanok

To jeden z najmniejszych gatunków z podrodziny orłów. Obie płci ubarwione podobnie: są jednolicie ciemnobrązowe, matowe z szarym odcieniem. Na jasnobrązowych pokrywach skrzydłowych zaznaczają się kontrastujące lotki, w tym kolorze są też sterówki. Wyraźne rozjaśnienia widać u nasady lotek dłoni i na pokrywach nadogonowych. Niektóre pióra na potylicy, spodzie ciała, głowie tworzą jaśniejsze pióra. Dziób ciemny, palce żółte. Ma dość krótki ogon. Młode ptaki różnią się od dorosłych białawymi piórami na barkówkach, lotkach III rzędu i na pokrywach skrzydeł (z wierzchu i od spodu) tworzącymi białawe pasy (tzw. uperlenie). Z każdym pierzeniem są coraz bardziej brązowe i podobne do rodziców. Dużo ciemniejsze upierzenie zyskują w czwartym roku życia, kiedy osiągają dojrzałość płciową. Tak jak inne orły, również orlik ma upierzone po szpony skoki. Podobny do orła przedniego, lecz o wiele mniejszy, zbliżony wielkością do myszołowa, choć jest nieco większy od niego. W terenie praktycznie nie da się go odróżnić od bardzo podobnego orlika grubodziobego. Różnice pozostają bowiem ukryte w szczegółach, np. u młodych orlika krzykliwego znajduje się na potylicy rdzawa plama.

Las łęgowy – zbiorowisko leśne, występujące nad rzekami i potokami, w zasięgu wód powodziowych, które podczas zalewu nanoszą i osadzają żyzny muł. Najbardziej typową glebą dla lasów łęgowych jest holoceńska mada rzeczna. Siedliska niemal wszystkich łęgów związane są z wodami płynącymi. W drzewostanie łęgów występują m.in.: olcha, topola, wierzba, wiąz, jesion, dąb. Gatunkami występującymi we wszystkich zespołach łęgowych są: podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria), kostrzewa olbrzymia (Festuca gigantea), pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica), wiązówka błotna (Filipendula ulmaria) i bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea). Lasy łęgowe zaliczane są do roślinności azonalnej, nie związanej z określoną strefą roślinną (klimatyczną), ale ze specyfiką siedliska. Lasy te narażone są na wyniszczenia spowodowane m.in. pracami związanymi z regulacją koryt rzecznych oraz melioracjami wodnymi.Polska czerwona księga zwierząt – rejestr zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej księgi gatunków zagrożonych. Zawiera listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony.

Lot[ | edytuj kod]

W locie widoczne deskowate, długie i równowąskie skrzydła z palczasto rozłożonymi lotkami pierwszego rzędu oraz białe nasady lotek (pokrywy skrzydłowe są jaśniejsze niż lotki i mogą mieć na wierzchu rdzawe plamy). Gdy leci trzyma je poziomo, prócz lekko opuszczonych dłoni. W powietrzu odznacza się jego potężny dziób oraz charakterystyczna jasnobrązowa głowa. W czasie kołowania ma charakterystycznie załamane w nadgarstkach skrzydła, które przez to lekkie opuszczenie wyglądają jakby były „oklapnięte” ze zmęczenia.

Ptaki (Aves) – gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców. Jest najbardziej zróżnicowaną spośród gromad kręgowców lądowych – istnieje około 10 tys. gatunków ptaków, które zamieszkują ekosystemy na całym świecie. Ich wielkość waha się od 5 cm u koliberka hawańskiego do 2,7 m u strusia.Grecja (gr. Ελλάδα Elláda, IPA: [e̞ˈlaða] lub Ελλάς Ellás, IPA: [e̞ˈlas]), Republika Grecka (Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, IPA: [e̞ˌliniˈci ðimo̞kraˈtiˌa]) – kraj położony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z czterema państwami: Albanią, Macedonią Północną i Bułgarią od północy oraz Turcją od wschodu. Ma dostęp do czterech mórz: Egejskiego i Kreteńskiego od wschodu, Jońskiego od zachodu oraz Śródziemnego od południa. Grecja ma dziesiątą pod względem długości linię brzegową na świecie, o długości 14880 km. Poza częścią kontynentalną, w skład Grecji wchodzi około 2500 wysp, w tym 165 zamieszkałych. Najważniejsze to Kreta, Dodekanez, Cyklady i Wyspy Jońskie. Najwyższym szczytem jest wysoki na 2918 m n.p.m. Mitikas w masywie Olimpu.

Orlik w Parku Ptasim w Marlow

Wymiary średnie[ | edytuj kod]

Długość ciała 61–66 cm Rozpiętość skrzydeł 177 cm Waga do 1600 g

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Myszołów zwyczajny, myszołów (Buteo buteo) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Zamieszkuje Eurazję, swoje zimowiska ma w centralnej i południowo-wschodniej Afryce.

Nornik, polnik – zwyczajowa nazwa gryzoni z podrodziny nornikowatych, w szczególności z rodzajów Microtus i Chionomys. W polskiej literaturze zoologicznej nornik jest zwykle utożsamiany z rodzajem Microtus.

Europa – część świata (określana zwykle tradycyjnym, acz nieścisłym mianem kontynentu), leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej, stanowiąca wraz z Azją kontynent Eurazję.

Gatunek (łac. species, skrót sp.) – termin stosowany w biologii w różnych znaczeniach, zależnie od kontekstu, w jakim występuje. Najczęściej pod pojęciem gatunku rozumie się:

Bułgaria, Republika Bułgarii (България, Република България) – państwo położone w południowo-wschodniej Europie, na Bałkanach. Graniczy z Serbią oraz Macedonią od zachodu, Grecją i Turcją od południa, Morzem Czarnym od wschodu i Rumunią od północy.

Góry Słonne (niem. Berge Saana, staropol. Góry Sanockie, Słonna Góra 1877 ) – pasmo górskie, należące do Gór Sanocko-Turczańskich, w Karpatach Wschodnich. Pasmo przebiega z północnego zachodu na południowy wschód. Nigdy nie został dokładnie zdefiniowany obszar kryjący się pod tą nazwą, zwyczajowo przyjmuje się, że dotyczy on gór na wschód od doliny Sanu, na północ od Leska po Olszanicę.

Liczba gatunków ptaków (Aves) stwierdzonych w Polsce i wpisanych na listę awifauny naszego kraju wynosiła 31 grudnia 2012 450 (według podziału przyjętego przez Komisję Faunistyczną Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, która zajmuje się weryfikacją obserwacji). Są to ptaki, które według klasyfikacji AERC zostały zaliczone do kategorii A, B i C (pojaw naturalny lub wtórnie naturalny).