Orlik krzykliwy
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Nizina Północnopodlaska (843.3) stanowi geomorfologiczne przedłużenie Nizin Środkowopolskich, od których różni się pod względem klimatycznym i geobotanicznym, a także wgłębną strukturą geologiczną. Granicę zachodnią stanowi dolina Narwi pod Łomżą i wschodnie podnóża południkowego wału Czerwonego Boru, wschodnią - okolice Brodna na Białorusi oraz dolina Świsłoczy (dopływ Niemna), południową – północny skraj doliny środkowego Bugu, północną zaś – zasięg ostatniego zlodowacenia. Północno-wschodnia część niziny ma znaczne wyniosłości osiągające na Wzgórzach Sokólskich 238 m. Natomiast w północno-zachodniej części występują znaczne tereny bagienne. Południowo-zachodnia część niziny (na południe od Narwi) jest mało urozmaicona. Wschodnia część niziny jest pokryta w większości lasami (Puszczy Białowieskiej, Buksztelskiej, Knyszyńskiej).Anatolia (tureckie Anadolu) – kraina, należąca do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.
Orlik krzykliwy (Clanga pomarina) – gatunek dużego, wędrownego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).
Występowanie[ | edytuj kod]
Zamieszkuje środkową, wschodnią i południową (Grecja, Bułgaria) Europę, Azję Mniejszą i Kaukaz. Zimuje w Afryce. Przeloty w kwietniu i wrześniu – październiku. Nie wyróżnia się podgatunków. Takson zamieszkujący subkontynent indyjski, klasyfikowany dawniej jako podgatunek orlika krzykliwego, uznaje się obecnie za osobny gatunek o nazwie orlik hinduski (Clanga hastata). Zasięg występowania orlika krzykliwego był zbliżony do areału orła cesarskiego. Oba gatunki były w równej mierze tępione przez człowieka i ucierpiały z powodu przekształceń pierwotnych obszarów leśnych w step kulturowy. W Europie Zachodniej istnieje potencjalna możliwość ponownego zasiedlenia jej przez orlika. Wprawdzie nie gnieździ się tam, ale regularnie zalatuje do krajów graniczących z jego obecnym zasięgiem – do Niemiec, Austrii, Danii i Włoch. Im dalej jednak na zachód, tym warunki mniej temu sprzyjają. Liczebność orlika krzykliwego szacuje się na 13–16 (wg niektórych danych do 22) tys. par.
W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy, głównie na wschodzie i północy. Występuje nierównomiernie w obrębie dwóch rejonów bytowania. Spotyka się go najczęściej w regionie warmińsko-mazurskim i południowo-wschodniej Małopolsce, rzadziej na Lubelszczyźnie, Nizinie Północnopodlaskiej. Żyje tam jednak w dużym rozproszeniu. W Beskidzie Niskim i Górach Słonnych notuje się największe zagęszczenie. Duża populacja żyje w Puszczy Białowieskiej i Lasach Strzeleckich. Na Pomorzu Zachodnim i Środkowym zasięg jest bardziej skupiony. W innych regionach zjawia się w trakcie przelotów. Na Dolnym Śląsku, w Sudetach i na Kielecczyźnie to ptak bardzo rzadki. Pojedyncze pary odnotowano w Wielkopolsce, na Śląsku i w Polsce Centralnej. Mimo to orlik krzykliwy jest jednym z najliczniej występujących (gniazdujących) w Polsce orłów. To ptak wędrowny – przeloty wiosenne mają miejsce w kwietniu, a jesienne od sierpnia do września. Nie podejmuje prób zimowania, nie licząc pojedynczego przypadku. Dawniej był to w Polsce ptak liczny i dość pospolity. W latach 2008–2009 wielkość polskiej populacji szacowano na 2,3–3,3 tys. par.
Charakterystyka[ | edytuj kod]
Cechy gatunku[ | edytuj kod]
To jeden z najmniejszych gatunków z podrodziny orłów. Obie płci ubarwione podobnie: są jednolicie ciemnobrązowe, matowe z szarym odcieniem. Na jasnobrązowych pokrywach skrzydłowych zaznaczają się kontrastujące lotki, w tym kolorze są też sterówki. Wyraźne rozjaśnienia widać u nasady lotek dłoni i na pokrywach nadogonowych. Niektóre pióra na potylicy, spodzie ciała, głowie tworzą jaśniejsze pióra. Dziób ciemny, palce żółte. Ma dość krótki ogon. Młode ptaki różnią się od dorosłych białawymi piórami na barkówkach, lotkach III rzędu i na pokrywach skrzydeł (z wierzchu i od spodu) tworzącymi białawe pasy (tzw. uperlenie). Z każdym pierzeniem są coraz bardziej brązowe i podobne do rodziców. Dużo ciemniejsze upierzenie zyskują w czwartym roku życia, kiedy osiągają dojrzałość płciową. Tak jak inne orły, również orlik ma upierzone po szpony skoki. Podobny do orła przedniego, lecz o wiele mniejszy, zbliżony wielkością do myszołowa, choć jest nieco większy od niego. W terenie praktycznie nie da się go odróżnić od bardzo podobnego orlika grubodziobego. Różnice pozostają bowiem ukryte w szczegółach, np. u młodych orlika krzykliwego znajduje się na potylicy rdzawa plama.
Lot[ | edytuj kod]
W locie widoczne deskowate, długie i równowąskie skrzydła z palczasto rozłożonymi lotkami pierwszego rzędu oraz białe nasady lotek (pokrywy skrzydłowe są jaśniejsze niż lotki i mogą mieć na wierzchu rdzawe plamy). Gdy leci, trzyma je poziomo, prócz lekko opuszczonych dłoni. W powietrzu odznacza się jego potężny dziób oraz charakterystyczna jasnobrązowa głowa. W czasie kołowania ma charakterystycznie załamane w nadgarstkach skrzydła, które przez to lekkie opuszczenie wyglądają jakby były „oklapnięte” ze zmęczenia.
Wymiary średnie[ | edytuj kod]
Długość ciała 61–66 cm Rozpiętość skrzydeł 177 cm Masa ciała do 1600 gPodstrony: 1 [2] [3] [4] [5]