Oratorium
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Bartłomiej Pękiel (?-1670) – kompozytor epoki baroku i kapelmistrz królewski w Warszawie w latach 1649-1655, a od 1658 kapeli Katedry Wawelskiej. Działalność Pękiela dzieli się na dwa etapy przedzielone okresem potopu szwedzkiego. W czasie pobytu na dworze królewskim w Warszawie Pękiel tworzył dla potrzeb Kapeli Królewskiej. Część jego kompozycji zaginęła, pozostałe zachowały się w archiwum wawelskiej kapituły katedralnej w Krakowie oraz (zagrabione przez Szwedów w czasie wojen) w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali.Passio et Mors Domini Nostri Jesu Christi secundum Lucam (Pasja według św. Łukasza) – jedno z najważniejszych dzieł polskiej muzyki XX wieku, napisane przez Krzysztofa Pendereckiego w latach 1963-66, na zamówienie niemieckiej stacji Westdeutscher Rundfunk. Autor wykorzystał w tej pasji fragmenty łacińskiego tekstu Ewangelii Łukasza, a także, w mniejszym stopniu, Ewangelii Jana oraz wielkopostnych hymnów, psalmów i trenów.
Oratorium – wielka forma muzyczna wokalno-instrumentalna, wykonywana początkowo w kościele, a obecnie zazwyczaj na estradzie koncertowej.
W wykonaniach oratorium biorą udział śpiewacy-soliści, chór i orkiestra. Epickie fragmenty recytuje narrator (testo, historicus), czasem rolę tę przejmuje chór. Oratorium zbliżone jest do opery, lecz pozbawione jest akcji scenicznej, a jego tematyka najczęściej jest religijna: kompozytorzy katoliccy zazwyczaj wybierali tematy z życia świętych, natomiast w krajach protestanckich treścią librett oratoriów zazwyczaj były motywy biblijne. U schyłku XVIII w. pojawiać zaczęły się też tematy świeckie, choć należą one do rzadkości. Szczególnym gatunkiem oratorium jest pasja – forma przedstawiająca mękę Chrystusa i wydarzenia ją poprzedzające.
Dzieje oratorium[ | edytuj kod]
Oratorium wywodzi się ze średniowiecznych dramatów liturgicznych i misteriów związanych z Bożym Narodzeniem i Wielkanocą. W okresie Wielkiego postu Kościół nie zezwalał na wystawianie oper, więc oratoria pozwalały publiczności na słuchanie podobnej muzyki, tyle że z przesłaniem religijnym. Powstanie oratorium datuje się na połowę XVI w. i związane jest z działalnością św. Filipa Nereusza (Filippo Neri), który to w domach modlitwy (oratorio) organizował nabożeństwa połączone z dialogowanym śpiewem pochwalnych pieśni religijnych (laudes). Początkowo oratoria były jednogłosowe, następnie motetowe.
W niemieckich krajach protestanckich dominowała pasja – szczególna odmiana oratorium, mniej dramatyczna i niepoddająca się wpływom opery. Następnie do oratorium włączone zostały elementy kantaty i opery, jednak bez akcji scenicznej, charakteryzacji, kostiumów i scenografii. Najwybitniejszym kompozytorem oratoryjnym był Georg Friedrich Händel. Za najwspanialsze jego dzieło uchodzi oratorium Mesjasz (zawiera trzy części i 52 ogniwa), skomponowane w 1742. Zawiera ono słynne Alleluja. Inne oratoria Händla również odznaczają się wybitnymi walorami artystycznymi: Saul, Baltazar, Izrael w Egipcie, Samson, Juda Machabeusz, Jefta.
Oratoria dzielimy na:
Podstrony: 1 [2] [3] [4]