Oniscus
Wydawnictwo „Wiedza Powszechna” w Warszawie – wydawca słowników dwujęzycznych i podręczników do nauki języków obcych, słowników i poradników języka polskiego, podręczników do nauki języka polskiego dla cudzoziemców oraz popularnych rozmówek, a także leksykonów i książek popularnonaukowych z różnych dziedzin.Pareczniki (Chilopoda) – gromada stawonogów zaliczanych do wijów (Myriapoda). Należy tu ponad 3200 opisanych gatunków, klasyfikowanych w rzędach przetarcznikokształtnych, drewniakokształtnych, Craterostigmomorpha, Devonobiomorpha, skolopendrokształtnych i zieminkokształtnych. Zamieszkują wilgotne środowiska lądowe, jak gleba, ściółka leśna czy próchno. Są aktywnie polującymi drapieżnikami. Charakterystyczne jest dla nich przekształcenie odnóży pierwszego segmentu zagłowowego w służące do wprowadzania jadu szczękonóża i położenie otworów płciowych z tyłu ciała. Liczba par nóg u dorosłych waha się od 15 do 191, przy czym występuje po 1 parze na segment tułowia. Rozwój pozazarodkowy jest hemianamorficzny lub epimorficzny. Część wykazuje troskę rodzicielską o jaja i potomstwo. W zapisie kopalnym znane są od przełomu syluru i dewonu.
Skorupiaki (Crustacea) – podtyp stawonogów, w większości wodnych. Wiele gatunków wchodzi w skład planktonu. Znanych jest ponad 50 tysięcy gatunków. Badaniem skorupiaków zajmuje się karcynologia
Oniscus – rodzaj lądowych skorupiaków z rzędu równonogów, w języku polskim określanych nazwą stonoga. Określenie to jest często mylnie przypisywane wijom lub prosionkom. Występują na wszystkich kontynentach. W Polsce występuje stonoga murowa – jest gatunkiem pospolitym.
Stonogi mają ciało silnie grzbietobrzusznie spłaszczone i silnie rozszerzone, w zarysie jajowate, niezwijające się w kulkę o długości zazwyczaj od 1 do 2 cm, sztywny i segmentowany odwłok pokryty wapiennym szkielecikiem. Głowa zbliżona kształtem do prostokąta, płytka ogonowa zazwyczaj stożkowato zaostrzona. Wbrew nazwie, nie mają stu nóg. Różne gatunki tej grupy skorupiaków mają zaledwie po kilkanaście par odnóży (najczęściej 10–12).
Żyją w wilgotnych miejscach, często chowają się pod kamieniami, wśród gnijących liści, pod korą pni lub w wilgotnej glebie. Prowadzą nocny tryb życia, są detrytofagami – żywią się martwą materią organiczną.
Gatunki[ | edytuj kod]
Wyróżnia się 6 gatunków zaliczanych do rodzaju Oniscus:
Uwagi[ | edytuj kod]
- Zaliczane do wijów pareczniki w języku angielskim nazywane są Centipedes, w niemieckim - Hundertfüßer
- Prosionek piwniczny (Porcellio scaber) nazywany jest stonogiem (lub stonogą) piwnicznym
- Więcej nóg (20–400 par) mają krocionogi – przedstawiciele jednej z grupy wijów.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Oniscus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
- ↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008. ISBN 978-83-88147-09-8.