Oldrzychowice
Przeczytaj także...
Dziesięcina – podatek religijny w judaizmie i chrześcijaństwie. Obowiązkowe, świadczenie pieniężne lub rzeczowe w postaci dziesiątej części swojego dochodu na rzecz Kościoła, przeznaczone głównie na rzecz utrzymania duchowieństwa. Obecnie praktyka składania dziesięciny obecna jest tylko w niektórych kościołach protestanckich.Górny Śląsk (łac. Silesia Superior, śl. Gůrny Ślůnsk, czes. Horní Slezsko, śl-niem. Oberschläsing, niem. Oberschlesien) – kraina historyczna położona na terenie Polski i Czech w dorzeczu górnej Odry oraz początkowego biegu Wisły, południowo-wschodnia część Śląska.
Zaolzie (czes. Zaolší – rzadziej używana nazwa, Těšínsko – nazwa częściej używana, choć dwuznaczna, Českotěšínsko, niem. Olsa-Gebiet) – używana głównie w Polsce potoczna nazwa zachodniej części górnośląskiego Księstwa Cieszyńskiego, położonego na Śląsku Cieszyńskim, który według lokalnego porozumienia z dnia 5 listopada 1918 roku pomiędzy Radą Narodową Księstwa Cieszyńskiego a Zemským Národním Výborem pro Slezsko miał należeć do Polski, a na Konferencji w Spa w 1920 roku, po podziale Śląska Cieszyńskiego między Polskę i Czechosłowację, został przez mocarstwa przyznany Czechosłowacji (dziś Czechy). Zaolzie było zamieszkane głównie przez Polaków (123 tysięcy na Zaolziu; 139 tys. w całej czeskiej części Śląska Cieszyńskiego) z mniejszościami czeską (32 tys.) i niemiecką (22 tys.). Nazwa pochodzi od rzeki Olzy (po czesku do 1920 Olza, od 1920 Olše), stanowiącej w okolicach Cieszyna granicę pomiędzy Polską i Czechami.
Dziesięcina – podatek religijny w judaizmie i chrześcijaństwie. Obowiązkowe, świadczenie pieniężne lub rzeczowe w postaci dziesiątej części swojego dochodu na rzecz Kościoła, przeznaczone głównie na rzecz utrzymania duchowieństwa. Obecnie praktyka składania dziesięciny obecna jest tylko w niektórych kościołach protestanckich.Górny Śląsk (łac. Silesia Superior, śl. Gůrny Ślůnsk, czes. Horní Slezsko, śl-niem. Oberschläsing, niem. Oberschlesien) – kraina historyczna położona na terenie Polski i Czech w dorzeczu górnej Odry oraz początkowego biegu Wisły, południowo-wschodnia część Śląska.
Zaolzie (czes. Zaolší – rzadziej używana nazwa, Těšínsko – nazwa częściej używana, choć dwuznaczna, Českotěšínsko, niem. Olsa-Gebiet) – używana głównie w Polsce potoczna nazwa zachodniej części górnośląskiego Księstwa Cieszyńskiego, położonego na Śląsku Cieszyńskim, który według lokalnego porozumienia z dnia 5 listopada 1918 roku pomiędzy Radą Narodową Księstwa Cieszyńskiego a Zemským Národním Výborem pro Slezsko miał należeć do Polski, a na Konferencji w Spa w 1920 roku, po podziale Śląska Cieszyńskiego między Polskę i Czechosłowację, został przez mocarstwa przyznany Czechosłowacji (dziś Czechy). Zaolzie było zamieszkane głównie przez Polaków (123 tysięcy na Zaolziu; 139 tys. w całej czeskiej części Śląska Cieszyńskiego) z mniejszościami czeską (32 tys.) i niemiecką (22 tys.). Nazwa pochodzi od rzeki Olzy (po czesku do 1920 Olza, od 1920 Olše), stanowiącej w okolicach Cieszyna granicę pomiędzy Polską i Czechami.
Oldrzychowice (cz. Oldřichovice , niem. Oldrzychowitz) – część miasta Trzyńca w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek w Czechach. Jest to także gmina katastralna o nazwie Oldřichovice u Třince (Oldrzychowice koło Trzyńca) i powierzchni 1520,61 ha. Położona około 3,5 kilometra na południowy zachód od centrum miasta, nad potokiem Tyrką. Populacja w 2008 wynosiła 3182 osoby, zaś w 2010 odnotowano 923 adresów.
Habsburgowie – dynastia niemiecka (von Habsburg). Założycielem dynastii był Guntram Bogaty (X wiek). Nazwa rodziny wywodzi się od pierwszej posiadłości rodu, zamku Habsburg (od staro-wysoko-niemieckiego hab lub haw – przejście, przeprawa przez rzekę; legendarna etymologia od niem. Habichtsburg – Jastrzębi Zamek) położonego w kantonie Aargau w Szwajcarii. Przedstawiciele dynastii panowali m.in. w krajach niemieckich i włoskich, Świętym Cesarstwie Rzymskim, Czechach, Hiszpanii, Portugalii, Burgundii, na Węgrzech (a co za tym idzie także w Chorwacji) i w Siedmiogrodzie, w Niderlandach, na Śląsku oraz hiszpańskich i portugalskich koloniach w Azji i obu Amerykach. Dynastia w linii męskiej wygasła w 1740. Ostatnia z rodu Maria Teresa Habsburg wraz z mężem cesarzem Franciszkiem I Lotaryńskim założyła nową dynastię Habsbursko-Lotaryńską.Królestwo Czech (czes. České království) – historyczne państwo istniejące od momentu koronacji Wratysława II na króla Czech. Po jego śmierci Czechy znów stały się księstwem. Ponownie istniało królestwo w czasie panowania Władysława II. Od czasów Przemysła Ottokara I tytuł królewski był dziedziczny. Po wygaśnięciu dynastii Przemyślidów w 1306 r. Czechy przeszły pod panowanie Luksemburgów. Od 1356 r. król Czech był jednym z elektorów Rzeszy. Po bezpotomnej śmierci Ludwika II Jagiellończyka w 1526 r. Czechy dostały się pod panowanie Habsburgów. Od 1849 r. kraj koronny Cesarstwa Austrii, obejmujący obszar Czech właściwych. W wyniku rozpadu Austro-Węgier po I wojnie światowej Królestwo Czech weszło w skład Czechosłowacji.
Na terenie Oldrzychowic znajduje się cmentarz komunalny.
Historia[ | edytuj kod]
Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Ulrici villa. Zapis ten (brak określenia liczby łanów, z których będzie płacony podatek) wskazuje, że wieś była w początkowej fazie powstawania (na tzw. surowym korzeniu), co wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).
Powiat Frydek-Mistek (czes. Okres Frýdek-Místek) to powiat w kraju morawsko-śląskiego (okręg terytorialny: kraj północnomorawski) w Czechach. Wschodnia część przed 1960 stanowiła powiat Czeski Cieszyn.Monarchia Habsburgów – nazwa określająca związek państw będących w unii personalnej, którego władca z rodziny Habsburgów był jednocześnie arcyksięciem Austrii, królem Czech, królem Węgier oraz władcą podległych im księstw. Związek istniał w latach 1526–1804. Część państw Monarchii Habsburgów należało do Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a jako król Czech, władca monarchii był elektorem przy elekcji króla Niemiec (który następnie był intronizowany na Cesarza). Zazwyczaj władca Monarchii był wybierany na Cesarza Narodu Niemieckiego. Monarchia Habsburgów została przekształcona w Cesarstwo Austrii 11 sierpnia 1804, a dwa lata później dwucesarz Franciszek II Habsburg rozwiązał Święte Cesarstwo Rzymskie.
Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Oldrzychowice miały 2009 mieszkańców, z czego 2002 było zameldowanych na stałe, 1924 (96,1%) było polsko-, 57 (2,8%) niemiecko- i 21 (1,1%) czeskojęzycznych, 225 (11,2%) katolików, 1765 (87,8%) ewangelików oraz 19 (1%) wyznawców judaizmu.
Austro-Węgry (t. Monarchia Austro-Węgierska; niem. Österreich-Ungarn, węg. Osztrák-Magyar Monarchia) – państwo związkowe w Europie Środkowej. Austro-Węgry były wielonarodową monarchią konstytucyjną i jednym z największych mocarstw w tamtym czasie. Państwo istniało 51 lat, od 1867 aż do rozpadu w 1918 roku i zakończenia I wojny światowej.Henryk z Wierzbna także Henryk z Wierzbnej (ur. pod koniec lat 60. XIII w., zm. 23 września 1319) – biskup wrocławski w latach 1302–1319. Organizator trybunału inkwizycyjnego na Śląsku.
W granicach administracyjnych Trzyńca znajduje się od 1980.
Osoby związane z Oldrzychowicami[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Informace o katastrálním území Oldřichovice u Třince (cz.). [dostęp 2010-09-23].
- Počet obyvatel k 1.1.2008. Správní oddělení města Třince, 2008.
- Adresy v České republice (cz.). 2010-09-23. [dostęp 2010-09-23].
- Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 296. ISBN 978-83-926929-3-5.
- Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.)
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Trzyniec (czes. Třinec, niem. Trzynietz, słow. Trinec) – miasto we wschodnich Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek, w obrębie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. Położone jest w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, nad rzeką Olzą, na granicy Pogórza Morawsko-Śląskiego i Pogórza Śląskiego, południowe dzielnice zaś w kotlinie rozdzielającej Beskid Śląski i Beskid Śląsko-Morawski. Liczy 38 tys. mieszkańców.Polacy – naród zamieszkujący głównie obszar Rzeczypospolitej Polskiej i będący jej głównym składnikiem ludnościowym, a poza granicami Polski tworzący Polonię.
Warto wiedzieć że... beta
Józef Ostruszka (ur. 15 września 1887 w Oldrzychowicach, data i miejsce śmierci nieznane) – polski sędzia, prokurator i prezes Sądu Okręgowego w Białymstoku w latach 1932 do 1939.
Śląski Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania (cz. Slezská církev evangelická augsburského vyznání) – największy kościół luterański w Czechach. Większość jego zborów znajduje się po czeskiej stronie Śląska Cieszyńskiego, zaś znaczącą liczbę wiernych stanowi mniejszość polska w Czechach, mieszkająca głównie na Zaolziu. Kościół odwołuje się do dziedzictwa ruchu pietystycznego, znajdując się pod silnym wpływem jego myśli i pielęgnując zdecydowanie ewangelikalną pobożność, co zbliża go do kościołów ewangelicznych.
Tyrka (też: Tyra) – potok w Beskidzie Śląsko-Morawskim w Paśmie Ropicy, lewobrzeżny dopływ Olzy. Na całej długości (13 km) znajduje się na terenie Czech. Źródła na wysokości 835 m n.p.m. na północnych stokach Kałużnego. Powierzchnia dorzecza 31 km². Przepływa przez Tyrę, Oldrzychowice, w pobliżu huty w Trzyńcu wpływa do Olzy.
Piastowie – pierwsza historyczna dynastia panująca w Polsce od ok. 960 do 1370 roku. Za jej protoplastę uchodzi legendarny Piast, syn Chościska, rataj spod Gniezna. Według legendy syn Piasta – Siemowit został pierwszym księciem Polan. Kolejnymi byli Lestek i Siemomysł. Pierwszym władcą z dynastii Piastów, którego historyczność nie jest kwestionowana, był Mieszko I.
Hektar – jednostka powierzchni używana między innymi w rolnictwie i leśnictwie. 1 hektar jest to pole powierzchni kwadratu o boku 100 m. Oznaczana symbolem ha.
Księstwo Cieszyńskie (łac. Ducatus Tessinensis, niem. Herzogtum Teschen, czes. Těšínské knížectví) – śląskie księstwo ze stolicą w Cieszynie, istniejące w latach 1290-1918. W latach 1290-1653 znajdowało się pod panowaniem miejscowej linii Piastów. W 1653 roku przeszło pod panowanie Habsburgów. Od 1722 roku książęta cieszyńscy pochodzili z dynastii książąt lotaryńskich, w latach 1767-1822 z dynastii Wettynów, a od 1822 do 1918 roku z dynastii Habsburgów lotaryńskich.
Język polski (polszczyzna) – język naturalny należący do grupy zachodniosłowiańskich (do których należą również czeski, słowacki, kaszubski, dolnołużycki, górnołużycki i wymarły połabski), stanowiących część rodziny indoeuropejskiej.