• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Ojcowie pustyni

    Przeczytaj także...
    Makary Wielki Egipski, Makary Starszy, cs. Prepodobnyj Makarij Wielikij, Jegipietskij (ur. ok. 300 w Górnym Egipcie, zm. ok. 390 w Skete) – chrześcijański mnich, uważany za jednego z ojców egipskiego monastycyzmu, święty katolicki i prawosławny.Anatolia (tureckie Anadolu) – kraina, należąca do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.
    Galacja (gr. Galatike, łac. Gallograecia) – w starożytności kraina w centralnej Azji Mniejszej, położona wokół dzisiejszej Ankary, nazwana tak przez Rzymian od nazwy Galatów, przybyłego w ten rejon w III w. p.n.e. odłamu celtyckiej armii Brennusa, która splądrowała w roku 279 roku p.n.e. Macedonię, Tesalię i Epir. Po klęsce zadanej Celtom przez Antygona Gonatasa w bitwie pod Lizymachią część wojowników z rodzinami (ok. 20 tys. ludzi) przeprawiła się do Azji Mniejszej. W 275 roku p.n.e. Antioch I Soter, w wyniku zwycięskiej bitwy, zepchnął Galatów na tereny, na których powstała później Galacja.

    Ojcowie pustyni – pierwsi mnisi chrześcijańscy, którzy od końca III wieku prowadzili życie samotne albo w niewielkich zgromadzeniach na pustyniach egipskich, a następnie w Syrii i Palestynie.

    Miejsce zamieszkania[ | edytuj kod]

    Asceci zajmowali głównie obszary na pustyni wzdłuż doliny Nilu (w pasie nieużytków, oddalonym od uprawnej i zamieszkałej części bliżej rzeki) oraz na pustyni zachodniej, znajdującej się na zachód od Delty Nilu (dzisiaj: Wadi Natrun).

    Eremita lub pustelnik (gr. ἐρημίτης herēmítēs, żyjący na pustkowiu) – osoba, która z pobudek religijnych wycofuje się z życia w społeczeństwie i decyduje się na życie w izolacji i celibacie. Poświęca się przede wszystkim modlitwie i życiu w ascezie. Utrzymuje się, jak to miało np. miejsce u zarania życia pustelniczego w Egipcie i Palestynie, z jałmużny lub rzemiosła.<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>

    Zamieszkiwali jaskinie lub dawne starożytne grobowce, drążone w czasach faraońskich na terenach na tyle oddalonych od Nilu, że nie nadawały się do uprawy. Jaskinie i groby były zamieszkane samodzielnie lub przedzielane murami z suszonej cegły, by pomieścić kilku braci.

    Asceza[ | edytuj kod]

    Wspólną cechą ojców pustyni była radykalna asceza: wyrzeczenie się poprzednio prowadzonego życia, rezygnacja z małżeństwa, usunięcie się na margines społeczeństwa, życie w samotności (monachoi) i ubóstwie wg surowej dyscypliny. Składała się na nią intensywna modlitwa, trwanie w odosobnieniu, praca, ubóstwo, liczne posty i praktyki pokutne. Ojcowie pustyni zarabiali na utrzymanie prostą, rzemieślniczą pracą: wyplataniem lin i mat z sitowia, pleceniem koszyków, tkactwem oraz uprawą jarzyn czy najemną pracą przy żniwach na polach.

    Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.Syria (arab. سوريا / سورية, transk. Sūriyya), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (arab. الجمهورية العربية السورية, transk. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – arabskie państwo na Bliskim Wschodzie, graniczące z Turcją (822 km), Irakiem (605 km), Jordanią (375 km), Libanem (375 km) i Izraelem (76 km).

    Pochodzenie społeczne[ | edytuj kod]

    Większość ojców pustyni pochodziło ze środowisk chłopskich (Makary Egipski, Paweł Prostak, Pachomiusz, Szenute). Wśród mnichów bywali też arystokraci (Arseniusz). Na egipskiej pustyni pojawili się też przybysze z innych krain: Ewagriusz z Pontu (Azja Mniejsza), Jan Kasjan ze Scytii, Palladiusz z Galacji. Ojcowie pustyni władali w większości wyłącznie językiem koptyjskim, w odróżnieniu od ówczesnej hierarchii kościelnej na terenie Egiptu, mówiącej po grecku. Duża część ojców pustyni była niepiśmienna.

    Jan Kasjan, cs. Prepodobnyj Kassian Rimljanin (ok. 360, zm. ok. 435 w Marsylii) – mnich, teolog, asceta, popularyzator monastycyzmu i ascetyzmu wschodniego w Kościele zachodnim. Założyciel jednej z pierwszych wspólnot monastycznych w Europie Zachodniej. Wliczany w poczet Ojców Pustyni i Kościoła, święty Kościoła wschodniego, oraz nieoficjalnie Kościoła zachodniego.Scytia (grec. Σκυϑἰα, łac. Scythia) – obszar Eurazji zamieszkany przez Scytów. Regiony tradycyjnie uznawane za Scytię to:

    Główne ośrodki[ | edytuj kod]

    Za pierwszy wzór ojca pustyni uznaje się Antoniego Wielkiego, który zapoczątkował życie pustelnicze w okolicy Pispir.

    Możemy wyróżnić trzy główne ośrodki, wokół których koncentrowało się życie ojców pustyni:

  • Nitria na Pustyni Zachodniej, założony przez Abba Ammuna, ucznia Antoniego;
  • Cele, założone w 338;
  • Sketis, założone przez Makarego Egipskiego (Wadi Natrun).

    • Zobacz też[ | edytuj kod]

  • Antoni Wielki
  • Paweł z Teb
  • Makary Wielki Egipski
  • Pachomiusz
  • Święta Synkletyka
  • Asceza
  • Eremita
  • Starzec mnich

    • Uwagi[ | edytuj kod]

    1. Oba człony ojców pustyni piszemy małą literą (za źródłami: PWN i KUL)

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Ewa Wipszycka, Egipt - ojczyzna mnichów, Marek Starowiejski (red.), [w:] Apoftegmaty ojców pustyni, wyd. 3, t. 1, Krakow 2007, ISBN 978-83-7354-196-2.???

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Pierwotny monastycyzm. W: Behr-Sigel E.: Miejsce serca. Wprowadzenie w duchowość prawosławną. A. Kocot (przekład). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu UJ, 2008, s. 65-79, seria: Mysterion. ISBN 978-83-233-2392-1.
  • Chrysavgis J.: W sercu pustyni. Duchowość ojców i matek pustyni. M. Chojnacki (przekład). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu UJ, 2007, s. 116, seria: Mysterion. ISBN 978-83-233-2249-8.
  • Powstanie monastycyzmu a mistyka. W: McGinn B.: Obecność Boga. Historia mistyki zachodniochrześcijańskiej. T. Dekert (przekład). T. 1 - Fundamenty mistyki (do V w.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu UJ, 2009, s. 187-265, seria: Mysterion. ISBN 978-83-233-2728-8.
    • Paweł z Teb, cs. Prepodobnyj Pawieł Fiwiejskij (ur. ok. 228 w Tebach w Egipcie, zm. ok. 341) – pierwszy pustelnik chrześcijański, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.Pustynia Libijska – pustynia we wschodniej części Sahary, w Libii, Egipcie i Sudanie. Dla części położonej na terenie Egiptu używa się nazwy Pustynia Zachodnia.




    Warto wiedzieć że... beta

    Antoni Wielki (Opat), Święty Antoni, opat (250 lub 251 w Koman, zm. 356 w Mount Colzim) – egipski pustelnik i Ojciec Pustyni; tradycyjnie uznawany za twórcę anachoretyzmu, jednej z odmian ruchu monastycznego.
    Święta Synkletyka, ros. Преподобная Синклитикия Александрийская, (żyjąca IV wieku; ur. przed 320 w Aleksandrii, zm. przed 400 tamże) - ascetka i pustelnica, jedna z trzech znanych matek pustyni (amma) (obok Sary z IV w. i Teodory z V w.), święta Kościoła katolickiego i święta mniszka (prepodobnaja) Kościoła prawosławnego.
    Ascetyzm, asceza (stgr. ἄσκησις askezis – pierwotnie "ćwiczenie, trening" ) – praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych dóbr, wartości i aktywności życiowych w celu osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości duchowej i zbawienia. Potocznie ascetyzm kojarzy się z ograniczeniem doświadczania przyjemności oraz zaspokajania potrzeb cielesnych, jak jedzenie czy sen, a także z dyscypliną wewnętrzną. Ludzi praktykujących zewnętrzne formy ascezy nazywa się ascetami. Uznaje się, że ascetyzm rozwinął się wraz ze zróżnicowaniem pojmowania struktur świata i sił działających w świecie. Motywem podejmowania go jest przekonanie, że natura ludzka i świat są w relacji antagonistycznej, i że duch poprzez odpowiedni wysiłek ma przezwyciężyć dominację świata materialnego. W chrześcijaństwie współczesnym zasadniczo porzucono ascezę polegającą na samoudręczaniu się lub poniżaniu na rzecz tzw. ascezy wewnątrzświatowej. Praktyki polegające na samoudręczeniu obecne są nadal w innych religiach.
    Szenute z Atripe, Sanutius (ur. między 332 a 350 w miejscowości Szenalolet, zm. między 451 a 466) – mnich egipski i przeor Deir el-Abiad (Białego Klasztoru) w Sohag, założyciel szeregu gmin i klasztorów, archimandryta, reformator życia monastycznego oraz jeden z twórców cenobityzmu, święty Kościoła koptyjskiego.
    Wadi an-Natrun (arab. وادي النطرون, dosł. "Dolina Natronu"; kopt.: Ϣⲓϩⲏⲧ, Shee-Hyt; gr.: Sketis lub Sketes) – położona pomiędzy Aleksandrią a Kairem kraina w prowincji gubernatorskiej Al-Buhajra w północnym Egipcie, a także miasto wchodzące w jej skład.
    Pachomiusz Starszy (ur. ok. 292, zm. 9 maja 346) – egipski mnich, święty, twórca pierwszej reguły zakonnej i cenobityzmu, opat. Informacje o nim przetrwały w wielu, czasem sprzecznych, legendach i biografiach. Do dnia dzisiejszego obok tekstu reguły, zachowało się jedynie 11 listów Pachomiusza (w tłumaczeniu św. Hieronima).
    Palestyna (łac. Syria Palæstina; arab. فلسطين , Filasţiinu; hebr. פלשתינה lub פַּלֶסְטִינָה, Palestina) – kraina w Azji, we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.614 sek.