Odra (czes. i dł. Odra, niem. Oder, gł. Wodra, łac. starożytna Viadua, Suevus, łac. średniowieczna Oddera (w Dagome iudex), Odera, łac. renesansowa Viadrus (od 1543)) – rzeka w Europie Środkowej, w zlewisku Morza Bałtyckiego, na terenie Czech, Polski i Niemiec. Pod względem całkowitej długości jest drugą (po Wiśle) rzeką Polski. Biorąc pod uwagę tylko jej część w granicach Polski, jest trzecią rzeką pod względem długości (po jej dopływie Warcie).
Kanał wodny – sztuczny ciek, fragment drogi wodnej, którego celem jest połączenie istniejących naturalnych dróg wodnych. Tak powstałe drogi wodne znacznie ułatwiają żeglugę i wydatnie skracają czas podróży statków.Nowa Sól (niem. Neusalz an der Oder) – miasto i gmina w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim. Położone w pasie Wału Trzebnickiego, nad Odrą. Wraz z Zieloną Górą i Sulechowem tworzy Lubuskie Trójmiasto.
Rzeka ma długość 854,3 km, z czego 742 km w Polsce (dawniej Odra miała ponad 1000 km długości, w wyniku regulacji została ona jednak skrócona). Powierzchnia dorzecza Odry obejmuje obszar 118 861 km² z tego 106 056 km² w Polsce.
Wypływa na wschodzie Czech, w Górach Odrzańskich w Sudetach Wschodnich, na wysokości 634 m n.p.m.; uchodzi do Roztoki Odrzańskiej, będącej zatoką Zalewu Szczecińskiego, w północno-zachodniej części Polski, przy północnej granicy miasta Police.
Największymi miastami nad Odrą są: Wrocław, Szczecin i Opole w Polsce oraz Ostrawa w Czechach.
Skośnica (także Przekop Klucz-Ustowo) – struga, kanał wodny o długości 2,7 km, łączy Odrę Zachodnią w km 29,8 z Odrą Wschodnią w 730,5 km. Śródlądowa droga wodna o znaczeniu międzynarodowym, klasa Vb. Jeden z cieków Międzyodrza.Duńczyca (do 1945 niem. Dunzig, poczatkowo po 1945 pol. Starówka) – stare ramię ujściowe Odry w Szczecinie. Jeden z ważniejszych cieków Międzyodrza.
Przebieg[]
Odra swoje źródło ma na południowo-wschodnim zboczu wzgórza Fidlův kopec w Górach Odrzańskich na wysokości 634 m n.p.m. w pobliżu miejscowości Kozlov. Płynie przez Bramę Morawską, poniżej przez Śląsk. W górnym biegu pomiędzy Boguminem a ujściem Olzy na krótkim odcinku jest rzeką graniczną między Polską a Czechami, a w dolnym – od ujścia Nysy Łużyckiej (w km 542,4) stanowi granicę między Polską i Niemcami przez 161,7 km długości swojego biegu. Powyżej Gryfina we wsi Widuchowa, na 704,1 km biegu, Odra rozdziela się na dwa nurty – Odrę Wschodnią (która przechodzi w Regalicę do jeziora Dąbie) oraz płynącą przez centralne dzielnice Szczecina i omijającą od zachodu jezioro Dąbie – Odrę Zachodnią. W okolicy Szczecina, na Międzyodrzu, płynie już kilkoma korytami, z których główne to (oprócz Odry Wschodniej i Zachodniej) Duńczyca, Parnica i Święta. Odcinek rzeki w Policach utworzony przez połączenie Odry Zachodniej i wód wypływających z jeziora Dąbie poprzez Iński Nurt, Babinę aż do ujścia do Roztoki Odrzańskiej nosi nazwę Domiąży.
Śródlądowe drogi wodne – akweny, na których z uwagi na warunki hydrologiczne oraz istniejące urządzenia wodne możliwy jest przewóz osób i towarów statkami żeglugi śródlądowej. To akweny o specjalnym statusie. Istotnie, status ten posiadają wyłącznie akweny wymienione z nazwy w przepisach.Sudety Wschodnie (332.6) (cz. Jesenická oblast, Východní Sudety, Východosudetská oblast, niem. Ostsudeten) - pasma górskie w południowo-zachodniej Polsce i północnej części Czech, wschodnia część Sudetów będąca częścią prowincji Masywu Czeskiego.
Północna część Odry Zachodniej, począwszy od północnego mostu Trasy Zamkowej w Szczecinie, należy do akwenu polskich morskich wód wewnętrznych.
Średni spadek rzeki w jej górnym biegu wynosi 7,2‰, poniżej Bramy Morawskiej spadek zmniejsza się do 0,33‰, a średni spadek na całej długości wynosi 0,74‰.
Podział biegu rzeki Odry:
Ścinawa (niem. Steinau an der Oder) – miasto leżące na Śląsku (Dolnym Śląsku), w woj. dolnośląskim, w powiecie lubińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ścinawa.Europa Środkowa – region położony pomiędzy różnie definiowanymi Europą Zachodnią i Europą Wschodnią. Europa Północna, Południowa i Południowo-Wschodnia również wpływają na zakres tego pojęcia, w zależności od ujęcia ich granic. Pojęcie rozumiane jest różnie w zależności od okresu historycznego.
Bieg górny – od źródeł po profil wodowskazowy Koźle (w Kędzierzynie-Koźlu, tuż przed ujściem Kanału Gliwickiego do Odry)
Bieg środkowy – od Koźla po ujście Warty do Odry
Bieg dolny – od ujścia Warty do Odry po ujście do Zalewu Szczecińskiego.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]
Warto wiedzieć że... beta
Inspekcja Ochrony Środowiska sprawuje kontrolę nad realizacją przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym wykorzystaniu zasobów przyrody.
Język dolnołużycki (dolnoserbska rěc, dolnoserbšćina) – jeden z dwóch języków łużyckich, którym posługują się Dolnołużyczanie na niewielkim obszarze wokół Chociebuża we wschodniej części Niemiec.
Myśla (niem. do 1945 r. Mietzel) – rzeka w zachodniej Polsce, na Pojezierzu Myśliborskim, w województwie zachodniopomorskim i lubuskim, prawobrzeżny dopływ Odry.
Polder Buków – to sztuczny zbiornik przeciwpowodziowy na Odrze, wchodzący w skład przyszłego zbiornika Racibórz Dolny o pojemności ok. 53 mln m³. Okresowo całkowicie zalewany, położony na terenie trzech gmin – Gorzyce i Lubomia w powiecie wodzisławskim i Krzyżanowice w powiecie raciborskim całość na terenie województwa śląskiego.
Zalew Szczeciński (niem. Stettiner Haff, Oderhaff, Pommersches Haff) – zalew, laguna przybrzeżna, zatoka Morza Bałtyckiego w jego południowej części. Akwen obejmuje powierzchnię od 666,5 do 687 km², na terytorium Polski i Niemiec. Uchodzi do niego rzeka Odra, dzięki czemu akwen jest częścią jej rozbudowanego systemu ujściowego.
Koźle (cz. Kozlí, niem. Cosel) – dawne miasto, od 1975 część miasta Kędzierzyna-Koźla (województwo opolskie), nad Odrą, w pobliżu ujścia Kanału Gliwickiego i Kłodnicy do Odry, na Górnym Śląsku. Koźle prawa miejskie otrzymało w 1281 (lokowane było na prawie magdeburskim) i należy do najstarszych miejscowości śląskich. Było stolicą księstwa piastowskiego. Obecnie część miasta Kędzierzyn-Koźle, wyraźnie odrębna terytorialnie.
Protokół bogumiński (oficjalnie "Protokół w sprawie przestrzegania zasad przy zabudowie odrzańskiego nurtu", niem. Protokoll über die beim Ausbaue des Oderstroms zu befolgenden Grundsätze) - pruski akt prawny o charakterze państwowym systematyzujący sprawy kompleksowej regulacji rzeki Odry, sporządzony w Boguminie 7 lipca 1819.
