Odra (niem. Oder, cz. Odra, górnołuż. Wodra, łac. Viadrus, Oddera) – rzeka w Europie Środkowej, w zlewisku Morza Bałtyckiego, na terenie Czech, Polski i Niemiec. Pod względem całkowitej długości jest drugą (po Wiśle) rzeką Polski. Biorąc pod uwagę tylko jej część w granicach Polski, jest trzecią rzeką pod względem długości (po jej dopływie Warcie).
Opatowice (niem. Ottwitz) – osiedle o charakterze wiejskim we wschodniej części Wrocławia, na lewym brzegu Odry, zaliczane do dzielnicy Krzyki. W średniowieczu była to wieś książęca i nosiła nazwę Odra, a od 1149 w związku z nadaniem jej opactwu św. Wincentego na Ołbinie (dziś znajduje się na tym miejscu kościół św. Michała) – nazwa wsi uległa zmianie na Opatowice i taka nazwa utrzymała się do dziś.Ostrawa (czes.: Ostrava, niem.: Ostrau) – miasto w Czechach na granicy Śląska Cieszyńskiego, Śląska Opawskiego i Moraw, u ujścia do Odry dwóch rzek: Opawy i Ostrawicy. Miasto leży przy północnym wejściu Bramy Morawskiej.
Rzeka ma długość 854,3 km, z czego 742 km w Polsce (dawniej Odra miała ponad 1000 km długości, jednak w wyniku regulacji została skrócona). Powierzchnia jej dorzecza obejmuje 118 861 km², z czego 106 056 km² w Polsce.
Źródło Odry znajduje się we wschodnich Czechach, w Górach Odrzańskich w Sudetach, na wysokości 634 m n.p.m.; rzeka uchodzi do Roztoki Odrzańskiej, będącej zatoką Zalewu Szczecińskiego, w północno-zachodniej części Polski, przy północnej granicy miasta Police.
Największymi miastami nad Odrą są: Wrocław, Szczecin, Ostrawa, Zielona Góra (od 1 stycznia 2015, po zmianie granic miasta) oraz Opole.
Kanał wodny – sztuczny ciek, fragment drogi wodnej, którego celem jest połączenie istniejących naturalnych dróg wodnych. Tak powstałe drogi wodne znacznie ułatwiają żeglugę i wydatnie skracają czas podróży statków.Skośnica (także Przekop Klucz-Ustowo) – struga, kanał wodny o długości 2,7 km, łączy Odrę Zachodnią w km 29,8 z Odrą Wschodnią w 730,5 km. Śródlądowa droga wodna o znaczeniu międzynarodowym, klasa Vb. Jeden z cieków Międzyodrza.
Odra swoje źródło ma na południowo-wschodnim zboczu wzgórza Fidlův kopec w Górach Odrzańskich na wysokości 634 m n.p.m. w pobliżu miejscowości Kozlov. Płynie przez Bramę Morawską, poniżej przez Śląsk. W górnym biegu pomiędzy Boguminem a ujściem Olzy na krótkim odcinku jest rzeką graniczną między Polską a Czechami, a w dolnym – od ujścia Nysy Łużyckiej (w km 542,4) stanowi granicę między Polską i Niemcami przez 161,7 km długości swojego biegu.
Duńczyca (do 1945 niem. Dunzig, poczatkowo po 1945 pol. Starówka) – stare ramię ujściowe Odry w Szczecinie. Jeden z ważniejszych cieków Międzyodrza.Śródlądowe drogi wodne – akweny, na których z uwagi na warunki hydrologiczne oraz istniejące urządzenia wodne możliwy jest przewóz osób i towarów statkami żeglugi śródlądowej. To akweny o specjalnym statusie. Istotnie, status ten posiadają wyłącznie akweny wymienione z nazwy w przepisach.
Na Pomorzu Zachodnim, powyżej Gryfina we wsi Widuchowa, w 704,1 km biegu, Odra rozdziela się na dwa nurty: Odrę Wschodnią (która przechodzi w Regalicę do jeziora Dąbie) i Odrę Zachodnią. Odra Wschodnia rozdziela swe wody pomiędzy Regalicę i Skośnicę, gdzie Skośnica łączy się z Odrą Zachodnią i tworzy główny nurt Odry. Odra płynie przez centralne osiedla Szczecina i omija od zachodu jezioro Dąbie, jednakże jej wody rozdzielają się pomiędzy kanały portowe: Duńczyca, Parnica i Święta. Dalej w Szczecinie – Odra łącząc się z wodami Przekopu Mieleńskiego płynie na północ przy wyspie Dębina. Następnie od lewego brzegu przy wyspie Żurawi Ostrów rozdziela się Kanał Skolwiński. Dalej odbiera część wód z jeziora Dąbie poprzez kanał Babina. Za Żurawim Ostrowem z Odrą łączy się Kanał Skolwiński oraz Iński Nurt z Dąbia. Wypływając ze Szczecina – Odra dzieli się na Wietlinę i Domiążę. Następnie przy wyspie Długi Ostrów, rzeka rozdziela się na zachodni Wąski Nurt (Kanał Policki) oraz Szeroki Nurt. Po minięciu wyspy Wielki Karw oba ramiona Odry łączą się, a następnie uchodzą do Roztoki Odrzańskiej, będącej częścią Zalewu Szczecińskiego.
Dobrzeń Mały (dodatkowa nazwa w j. niem. Klein Döbern) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Dobrzeń Wielki.Jaz – budowla hydrotechniczna wybudowana w poprzek rzeki lub kanału piętrząca wodę, w celu utrzymania stałego poziomu rzeki dla celów żeglugowych lub (w ograniczonym zakresie) zabezpieczenia przed powodzią, zaopatrywania w wodę oraz do celów energetycznych. Równolegle do jazu czasami buduje się też śluzy umożliwiające żeglugę poniżej jazu i przepławki dla ryb.
Średni spadek rzeki w jej górnym biegu wynosi 7,2‰, poniżej Bramy Morawskiej spadek zmniejsza się do 0,33‰, a średni spadek na całej długości wynosi 0,74‰.
Podział biegu rzeki Odry:
bieg górny – od źródeł po profil wodowskazowy Koźle (w Kędzierzynie-Koźlu, tuż przed ujściem Kanału Gliwickiego do Odry)
bieg środkowy – od Kędzierzyna-Koźla po ujście Warty do Odry
bieg dolny – od ujścia Warty do Odry po ujście do Zalewu Szczecińskiego.
Jednolite części wód[ | edytuj kod]
Na potrzeby gospodarki wodnej Odra podzielona jest na następujące jednolite części wód:
Europa Środkowa – region położony pomiędzy różnie definiowanymi Europą Zachodnią i Europą Wschodnią. Europa Północna, Południowa i Południowo-Wschodnia również wpływają na zakres tego pojęcia, w zależności od ujęcia ich granic. Pojęcie rozumiane jest różnie w zależności od okresu historycznego.Inspekcja Ochrony Środowiska sprawuje kontrolę nad realizacją przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym wykorzystaniu zasobów przyrody.
- Odra od pramene po Libavský potok (HOD_0010)
- Odra od toku Libavský potok po tok Budišovka (HOD_0030)
- Odra od toku Budišovka po tok Jičínka (HOD_0060)
- Odra od toku Jičínka po tok Lubina (HOD_0120)
- Odra od toku Lubina po tok Opava (HOD_0180)
- Odra od toku Opava po tok Ostravice (HOD_0430)
- Odra od Ostravice po státní hranici (HOD_0700)
- Odra od státní hranice po tok Olše (HOD_0720) / Odra od granicy państwa w Chałupkach do Olzy (PLRW6000191139)
- Odra od Olzy do wypływu z polderu Buków (PLRW6000011513)
- Odra od wypływu ze zb. Polder Buków do Kanału Gliwickiego (PLRW600019117159)
- Odra od Kanału Gliwickiego do Osobłogi (PLRW60001911759)
- Odra od Osobłogi do Małej Panwi (PLRW60002111799)
- Odra od Małej Panwi do granic Wrocławia (PLRW60002113337)
- Odra w granicach Wrocławia (PLRW60002113399)
- Odra od gr. Wrocławia do Wałów Śląskich (PLRW600021137579)
- Odra od Wałów Śląskich do Kanału Wschodniego (PLRW6000211511)
- Odra od Kanału Wschodniego do Czarnej Strugi (PLRW60002115379)
- Odra od Czarnej Strugi do Nysy Łużyckiej (PLRW6000211739)
- Odra od Nysy Łużyckiej do Warty (PLRW60002117999)
- Odra od Warty do Odry Zachodniej (PLRW60002119199)
- Odra od Odry Zachodniej do Parnicy (PLRW6000211971)
- Odra od Parnicy do ujścia (PLRW6000211999)
Ponadto status jednolitej części wód mają dwa cieki o nazwie Stara Odra (PLRW6000231598 i PLRW60002313976) oraz ramiona takie jak Parnica (PLRW60001719752).
Myśla (niem. do 1945 r. Mietzel) – rzeka w zachodniej Polsce, na Pojezierzu Myśliborskim, w województwie zachodniopomorskim i lubuskim, prawobrzeżny dopływ Odry.Polder Buków – to sztuczny zbiornik przeciwpowodziowy na Odrze, wchodzący w skład przyszłego zbiornika Racibórz Dolny o pojemności ok. 53 mln m³. Okresowo całkowicie zalewany, położony na terenie trzech gmin – Gorzyce i Lubomia w powiecie wodzisławskim i Krzyżanowice w powiecie raciborskim całość na terenie województwa śląskiego.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]
Warto wiedzieć że... beta
Zalew Szczeciński (niem. Stettiner Haff, Oderhaff, Pommersches Haff) – zalew, laguna przybrzeżna, zatoka Morza Bałtyckiego w jego południowej części. Akwen obejmuje powierzchnię od 666,5 do 687 km², na terytorium Polski i Niemiec. Uchodzi do niego rzeka Odra, dzięki czemu akwen jest częścią jej rozbudowanego systemu ujściowego.
Koźle (cz. Kozlí, niem. Cosel) – dawne miasto, od 1975 część miasta Kędzierzyna-Koźla (województwo opolskie), nad Odrą, w pobliżu ujścia Kanału Gliwickiego i Kłodnicy do Odry, na Górnym Śląsku. Koźle prawa miejskie otrzymało w 1281 (lokowane było na prawie magdeburskim) i należy do najstarszych miejscowości śląskich. Było stolicą księstwa piastowskiego. Obecnie część miasta Kędzierzyn-Koźle, wyraźnie odrębna terytorialnie.
Protokół bogumiński (oficjalnie "Protokół w sprawie przestrzegania zasad przy zabudowie odrzańskiego nurtu", niem. Protokoll über die beim Ausbaue des Oderstroms zu befolgenden Grundsätze) - pruski akt prawny o charakterze państwowym systematyzujący sprawy kompleksowej regulacji rzeki Odry, sporządzony w Boguminie 7 lipca 1819.
Województwo lubuskie – jednostka podziału administracyjnego Polski, województwo o najmniejszej liczbie ludności – według danych z 31 grudnia 2012 r. miało 1,02 mln mieszkańców. Obejmuje obszar o powierzchni 13 987,88 km². Siedzibą wojewody jest Gorzów Wielkopolski, a władz samorządu województwa – Zielona Góra.
Europejski Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (niem. Europa-Universität Viadrina in Frankfurt (Oder)) – uniwersytet znajdujący się we Frankfurcie nad Odrą, w kraju związkowym Brandenburgia, we wschodnich Niemczech. Nazwa Viadrina pochodzi z łaciny i oznacza nad Odrą. Kontakty z Polską są priorytetem uczelni, dlatego też w 1998 utworzono Collegium Polonicum w Słubicach jako jednostkę wspólną z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Śląsk (śl. Ślunsk, Ślůnsk, niem. Schlesien, dś. Schläsing, czes. Slezsko, łac. Silesia) – kraina historyczna położona w Europie Środkowej, na terenie Polski, Czech i Niemiec. Dzieli się na Dolny i Górny Śląsk. Historyczną stolicą Śląska jest Wrocław.
Bogumin (czes. Bohumín, niem. Oderberg) – położone przy ujściu Olzy do Odry miasto na Śląsku Cieszyńskim w Czechach, w kraju morawsko-śląskim przy granicy z Polską.
