Ochrona przyrody

Namorzyny w dorzeczu Amazonki

Panda mała w Zoo de la Palmyre

Górskie lasy Colorado

Ochrona przyrody – ogół działań zmierzających do zachowania w niezmienionym lub optymalnym stanie przyrody ożywionej i nieożywionej, a także krajobrazu. Głównym celem ochrony przyrody jest utrzymanie stabilności ekosystemów i procesów ekologicznych oraz zachowanie różnorodności biologicznej.

Bolesław I Chrobry (Wielki) (ur. 967, zm. 17 czerwca 1025) – pierwszy koronowany król Polski (od 1025 roku) z dynastii Piastów, w latach 1003-1004 także książę Czech jako Bolesław IV, książę Polski od 992 roku.Nowa Zelandia (ang. New Zealand, język maoryski Aotearoa – Kraj Długiej Białej Chmury) – państwo wyspiarskie, położone na południowo-zachodnim Pacyfiku i składające się z dwóch głównych wysp (Północnej i Południowej) oraz szeregu mniejszych wysp, w tym Wyspy Stewart i Wysp Chatham. Archipelag Nowej Zelandii jest najdalej na południe wysuniętą częścią Oceanii, na południowy wschód od Australii. W skład Nowej Zelandii (a dokładnie w skład Commonwealth realm Nowej Zelandii, czyli są to terytoria stowarzyszone lub zależne Nowej Zelandii, ale wchodzące wraz z nią w skład wspólnej domeny królewskiej tudzież królestwa stowarzyszeniowego, połączonego unią personalną ze Zjednoczonym Królestwem i innymi Commonwealth realms) wchodzą również Wyspy Cooka i Niue, które są samorządne, oraz Tokelau i Dependencja Rossa.

Spis treści

1 Geneza i pierwsze formy ochrony przyrody

2 Zobacz też

3 Przypisy

4 Linki zewnętrzne

Geneza i pierwsze formy ochrony przyrody

Działania na rzecz ochrony przyrody podejmowano od najdawniejszych czasów. Znane jest rozporządzenie z 1100 roku p.n.e. w Chinach, dotyczące "zachowania cenniejszych drzew, niektórych lasów i polepszenia gospodarki leśnej". W starożytności kult drzew i lasów był szeroko rozpowszechniony. Z tej przyczyny zwycięskie wojska, chcąc zadać bolesny cios, wycinały drzewa w pokonanych miastach. Rzymianin Cyceron pisał: "niszczenie lasów jest najgorszym wrogiem dobrobytu społeczeństwa".

Regalia (także ducalia) – charakterystyczne dla wczesnego średniowiecza dziedziny gospodarki zastrzeżone dla panującego, wynikające z prawa książęcego i patrymonialnej zasady, iż państwo jest prywatną własnością monarchy. Niektóre z regaliów utrzymały się przez kilka następnych stuleci.Jan Gwalbert Pawlikowski (ur. 18 marca 1860 r. w Medyce, zm. 5 marca 1939 r. we Lwowie) – polski ekonomista, publicysta i polityk, historyk literatury, taternik, jeden z pionierów ochrony przyrody.

Wraz z coraz większym wykorzystaniem zasobów przyrody oraz powiększaniem się wiedzy przyrodniczej pojawiały się inne motywy ochrony środowiska naturalnego.

motywy religijne – według wielu pierwotnych wierzeń "drzewa, jaskinie i inne osobliwości przyrody były siedzibą bogów i duchów, stąd otoczono je kultem religijnym. Dzięki temu stawały się one 'tabu', którego zniszczenie wiązało się ze ściągnięciem na siebie potępienia i przekleństwa". Tak było np. z polami gejzerowymi na terenie Parku Narodowego Yellowstone; Indianie uważali wybuchy gorącej wody i pary wodnej za przejaw gniewu złych duchów i stąd otaczali te miejsca kultem i ochroną.

motywy kulturowe – niektóre miejsca otaczano ochroną, ponieważ wiązały się z wydarzeniami lub postaciami upamiętnionymi w historii i kulturze narodowej danego kraju, np. "Wodogrzmoty Mickiewicza" (Tatry), "Dąb Jagiełły" (Puszcza Białowieska), "Lipy Czarnoleskie".

motywy ekonomiczne – pewne gatunki chronione były z przyczyn ekonomicznych. Jako przykład mogą posłużyć regalia, czy zarządzenie ochrony cisa (z drzewa tego wyrabiano łuki i kusze, nadmierne ich wycinanie i wywóz za granicę mogło grozić osłabieniem siły militarnej kraju), polowań na jelenie, dziki, konie leśne i łososie wydane przez króla Jagiełłę, czy odłowu bobrów wydany Bolesława Chrobrego.

motywy estetyczne – pewne elementy środowiska chroniono ze względu na ich piękno. Przykładem jest "prawo ochrony ptaków śpiewających w Szwajcarii z 1353 roku, zakaz zabijania skowronków wydany w Norymberdze w XV wieku, czy zakaz niszczenia kwiatów wiosennych w okresie Świąt Wielkanocnych wydany w XVII wieku w księstwie Műnster". Do rozwoju motywacji estetycznej przyczynił się np. modny we Francji w XVIII wieku "kult natury", zainicjowany przez Jana Jakuba Rousseau.

motywy patriotyczne – "miłość do Ojczyzny mieści w sobie nieodzownie miłość ojczystej Ziemi", pisał Jan Gwalbert Pawlikowski. Hasło to zainspirowało w Polsce ruchy krajoznawstwa głoszące potrzebę ochrony przyrody.

W XIX wieku do rozpropagowania idei ochrony środowiska przyczynił się niemiecki przyrodnik Aleksander von Humboldt, który wprowadził pojęcie pomnik przyrody.

Pomnik przyrody – prawnie chroniony twór przyrody, szczególnie cenny ze względów naukowych, zabytkowych, kulturowych i innych.Łosoś szlachetny, łosoś atlantycki, łosoś pospolity, łosoś europejski, łosoś (Salmo salar) – ryba z rodziny łososiowatych (Salmonidae).

Rozwój wiedzy przyrodniczej w XIX wieku przyczynił się do powstania idei parku narodowego. Pierwszym takim obiektem był Park Narodowy Yellowstone powołany ustawą amerykańskiego Kongresu w 1872 roku. W 1887 roku powołano Park Narodowy Banff w Kanadzie, a w 1894 roku w Nowej Zelandii Park Narodowy Tongariro.

Stanford Encyclopedia of Philosophy (SEP) jest ogólnie dostępną encyklopedią internetową filozofii opracowaną przez Stanford University. Każde hasło jest opracowane przez eksperta z danej dziedziny. Są wśród nich profesorzy z 65 ośrodków akademickich z całego świata. Autorzy zgodzili się na publikację on-line, ale zachowali prawa autorskie do poszczególnych artykułów. SEP ma 1260 haseł (stan na 20 stycznia 2011). Mimo, że jest to encyklopedia internetowa, zachowano standardy typowe dla tradycyjnych akademickich opracowań, aby zapewnić jakość publikacji (autorzy-specjaliści, recenzje wewnętrzne).Jean-Jacques Rousseau (ur. 28 czerwca 1712 w Genewie, zm. 2 lipca 1778 w Ermenonville) – genewski pisarz tworzący w języku francuskim, filozof i pedagog, autor koncepcji swobodnego wychowania.

Podstrony: 1 [2] [3]