Widok na obserwatorium od strony ulicy Żołnierskiej
Obserwatorium Astronomiczne w Olsztynie znajduje się w zaadaptowanej wieży ciśnień, zbudowanej w 1897 na wzgórzu Świętego Andrzeja, najwyższym (143 m n.p.m.) wzniesieniu dawnego Olsztyna. Obserwatorium Astronomiczne otwarto 13 października 1979. Przy bezchmurnym niebie w Obserwatorium Astronomicznym prowadzone są pokazy nieba. Ponadto z tarasu można obejrzeć panoramę Olsztyna.
Teleskop (gr. tēle-skópos – daleko widzący) – jest narzędziem, które służy do obserwacji odległych obiektów poprzez zbieranie promieniowania elektromagnetycznego (np. światła widzialnego). Pierwsze znane praktyczne teleskopy zostały skonstruowane przy użyciu soczewek ze szkła w Holandii na początku XVII wieku przez Hansa Lippersheya, a wkrótce potem przez Galileusza we Włoszech. Znalazły zastosowanie w działaniach militarnych i w astronomii.Wieża ciśnień (wieża wodna, wieża wodociągowa) – budynek w formie wieży, na którego szczycie znajduje się zbiornik wody, służący do zapewnienia stabilnego ciśnienia w wodociągu. Pokrywa chwilowy wzrost zapotrzebowania. Zbiornik musi być umieszczony powyżej odbiorców, ponieważ działa poprzez zasadę naczyń połączonych. Umieszczony jest zwykle na szczycie wieży, góry, a czasem nawet wieży na wzniesieniu. Na stacjach kolejowych była używana do zasilania parowozów.
Pracownie w obserwatorium[ | edytuj kod]
W Obserwatorium znajdują się teleskopy Zeissa:
2 reflektory 150/2250, 2 refraktory 63/840 oraz refraktory 100/1000 i 80/1200.
Do wykonywania zdjęć ciał niebieskich używane są astrokamery 60/270 i 56/250
Księżyc (łac. Luna, gr. Σελήνη Selḗnē; pol. fraz. „Srebrny Glob”, „srebrny glob”; pol. przest. gw. poet. „miesiąc”; pol. przest. poet. „luna”) – jedyny naturalny satelita Ziemi (nie licząc tzw. księżyców Kordylewskiego, które są obiektami pyłowymi i przez niektórych badaczy uważane za obiekty przejściowe). Jest piątym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Przeciętna odległość od środka Ziemi do środka Księżyca to 384 403 km, co stanowi mniej więcej trzydziestokrotność średnicy ziemskiej. Średnica Księżyca wynosi 3474 km, nieco więcej niż 1/4 średnicy Ziemi. Oznacza to, że objętość Księżyca wynosi około 1/50 objętości kuli ziemskiej. Przyspieszenie grawitacyjne na jego powierzchni jest blisko 6 razy słabsze niż na Ziemi. Księżyc wykonuje pełny obieg wokół Ziemi w ciągu 27,3 dnia (tzw. miesiąc syderyczny), a okresowe zmiany w geometrii układu Ziemia-Księżyc-Słońce powodują występowanie powtarzających się w cyklu 29,5-dniowym (tzw. miesiąc synodyczny) faz Księżyca.Gromada gwiazd – zgrupowanie gwiazd związanych wspólnym pochodzeniem, tzn. miejscem i czasem powstania z tej samej materii międzygwiazdowej. Gwiazdy należące do jednej gromady mają identyczny skład chemiczny, są też wzajemnie związane siłami grawitacji. Cechą charakterystyczną gromady gwiazd jest jądro, w którym koncentracja gwiazd przewyższa znacznie koncentrację gwiazd w najbliższym otoczeniu gromady. Jądro gromady otacza obszar koronalny mniej bogaty w gwiazdy. Gromady wyróżniają się wśród ogólnego tła, tworząc wyraźne obiekty o pewnych cechach wspólnych lub zbliżonych.
Główny teleskop to Coude Refraktor (obiektyw soczewkowy) o średnicy 150 mm i ogniskowej 2250 mm co teoretycznie daje możliwość obserwowania obiektów do 13 wielkości gwiazdowej. W praktyce ze względu na usytuowanie obserwatorium w mieście graniczną wielkością jest 10 magnitudo. Do teleskopu zamocowane są dwie astrokamery o średnicy 60 mm i ogniskowej 270 mm.
Dodatkowo do dyspozycji odwiedzających jest teleskop Meade LX 200. Jest to teleskop zwierciadlany o optyce Schmidta-Cassegraina, średnicy obiektywu 8,25 cala (ok. 21 cm) i efektywnej ogniskowej 132 cm. Jego światłosiła wynosi 1:6,3, nadaje się więc wyśmienicie do obserwacji obiektów rozciągłych, takich jak Księżyc, planety, komety, mgławice, gromady gwiazd i galaktyki.
Pracownia służby czasu[ | edytuj kod]
W pracowni jest zegar radiowy odbierający sygnały czasu słonecznego. Czas gwiazdowy wskazuje zegar wahadłowy Shortta (najdokładniejszy zegar wahadłowy, zbudowany ręką człowieka). Są tu również chronometry morskie oraz chronograf.
Mgławice – obłoki gazu i pyłu międzygwiazdowego lub bardzo rozległe otoczki gwiazd (dawniej również tak nazywano galaktyki).13 października jest 286. (w latach przestępnych 287.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 79 dni.
Pracownia promieniowania kosmicznego[ | edytuj kod]
W pracowni są liczniki Geigera-Müllera oraz detektor Conversiego służący do rejestracji cząstek promieniowania o energii około 1 GeV.
Teleskop promieniowania kosmicznego
Licznik scyntylacyjny
Pracownia analizy widmowej[ | edytuj kod]
Warto zobaczyć: Analiza widmowa
Planetarium w Olsztynie
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Strona internetowa Obserwatorium

Licznik Geigera (licznik Geigera-Müllera) – urządzenie opracowane przez Hansa Geigera wraz z Walterem Müllerem w 1928 roku, służące do detekcji promieniowania jądrowego.Wielkość gwiazdowa – pozaukładowa jednostka miary stosowana do oznaczania blasku gwiazd (nie mylić z jasnością) i innych podobnych ciał niebieskich. Jednostką wielkości gwiazdowej jest magnitudo (oznaczenie lub mag). Zazwyczaj w fizyce do wyrażenia wartości natężenia światła używa się luksów, jednakże ze względów praktycznych i historycznych w astronomii stosuje się nadal magnitudo.
Warto wiedzieć że... beta
aktynograf - amylograf - anemograf - audiograf - barograf - chronofotograf - chronokinematograf - dynamograf - echograf - ewaporograf - limnigraf - mareograf - meteorograf - oscylograf - pluwiograf - polarograf - sejsmograf - tachograf - termograf - termohigrograf - torsjograf
Teleskop zwierciadlany (reflektor) – teleskop optyczny, używający zwierciadeł, zamiast soczewek, do odbijania światła.
Planetarium w Olsztynie – drugie co do wielkości planetarium w Polsce zlokalizowane przy al. Piłsudskiego w Olsztynie.
Planeta (późnołac. planeta, od gr. πλανήτ- planét-, πλανής planés, nowogr. πλανήτης planétes; dosł. „wędrowiec” od πλανάσθαι planásthai, wędrować) – zgodnie z definicją Międzynarodowej Unii Astronomicznej – obiekt astronomiczny okrążający gwiazdę lub pozostałości gwiezdne, w którego wnętrzu nie zachodzą reakcje termojądrowe, wystarczająco duży, aby uzyskać prawie kulisty kształt oraz osiągnąć dominację w przestrzeni wokół swojej orbity. W odróżnieniu od gwiazd, świecących światłem własnym, planety świecą światłem odbitym.
Licznik scyntylacyjny – detektor promieniowania jonizującego. Podstawą działania jest zjawisko scyntylacji, zachodzące w niektórych substancjach pod wpływem bombardowania ich cząstkami naładowanymi: podczas przechodzenia przez scyntylator cząstki jonizującej wytwarzane są jony i elektrony, które z kolei są źródłem emisji fotonów, obserwowanych w postaci błysków świetlnych. Ogromny rozwój techniki liczników scyntylacyjnych wiąże się z rozwojem technologii produkcji odpowiednich do tych celów scyntylatorów, nie pochłaniających swego promieniowania "własnego".
Analiza widmowa, inaczej analiza spektralna - rodzaj teleanalizy - metoda jakościowego i ilościowego określania substancji na podstawie widma, w tym także metody wytwarzania widm. Z pomiarów fal linii widmowych dla danej substancji można wyznaczyć jej skład identyfikując pierwiastki w niej zawarte, energie połączeń, a także układ cząsteczek i atomów w cząsteczkach. Do analizy widmowej wystarczą śladowe ilości substancji.
Czas gwiazdowy – czas wyznaczany tempem rotacji sfery niebieskiej. Definiuje się go jako kąt godzinny punktu równonocy wiosennej (punktu Barana). Jest on zawsze równy rektascensji obiektu astronomicznego, który znajduje się w danej chwili w południku lokalnym. Czas gwiazdowy należy do czasów o charakterze lokalnym, w różnych miejscach Ziemi mamy różny czas gwiazdowy.