Nutraceutyki
Polifenole – organiczne związki chemiczne z grupy fenoli, zawierające przynajmniej dwie grupy hydroksylowe przyłączone do pierścienia aromatycznego. Polifenole występują naturalnie w roślinach. Wiele z nich wykazuje silne działanie przeciwutleniające i zmniejsza szansę wystąpienia chorób układu krwionośnego i raka. Polifenole dzielą się na hydrolizowalne taniny (estry kwasu galusowego i sacharydów) oraz fenylopropanoidy, takie jak flawonoidy i ligniny. Największą i najlepiej poznaną grupą związków polifenolowych są flawonoidy.Lek – każda substancja, niezależnie od pochodzenia (naturalnego lub syntetycznego), nadająca się do bezpośredniego wprowadzana do organizmu w odpowiedniej postaci farmaceutycznej w celu osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego, lub w celu zapobiegania chorobie, często podawana w ściśle określonej dawce. Lekiem jest substancja modyfikująca procesy fizjologiczne w taki sposób, że hamuje przyczyny lub objawy choroby, lub zapobiega jej rozwojowi. Określenie lek stosuje się też w stosunku do substancji stosowanych w celach diagnostycznych (np. metoklopramid w diagnostyce hiperprolaktynemii) oraz środków modyfikujących nie zmienione chorobowo funkcje organizmu (np. środki antykoncepcyjne).
Witamina E (ATC: A 11 HA 03) – grupa organicznych związków chemicznych, w skład której wchodzą tokoferole i tokotrienole. Ich wspólną cechą jest dwupierścieniowy szkielet 6-chromanolu oraz łańcuch boczny zbudowany z 3 jednostek izoprenowych. Stosowana jako dodatek do żywności o numerze E306 (ponadto syntetyczne tokoferole noszą numery E307-309).
Nutraceutyki – środki spożywcze łączące w sobie wartości żywieniowe i cechy środków farmaceutycznych. Oznaczają zarówno poszczególne składniki żywności, jak i substancje dodatkowe, a także gotowe produkty spożywcze oraz suplementy, których spożycie przynosi większe korzyści zdrowotne i terapeutyczne, niż te wynikające z normalnej diety.
Pojęcie jest stosowane popularnie od lat 90. XX wieku na określenie suplementów diety lub innych środków żywnościowych w formach farmaceutycznych posiadających właściwości prozdrowotne (przynoszących korzyści zdrowotne). Niekiedy pojęcie to rozumiane jest szerzej jako wszystkie środki spożywcze posiadające specjalne właściwości prozdrowotne niezależnie od ich formy.
Nutraceutyki są stosowane w celu uzupełnienia diety o substancje pochodzenia naturalnego, które występują normalnie w żywności aczkolwiek w ograniczonych ilościach, a które wykazują właściwości sprzyjające zachowaniu zdrowia i podtrzymaniu prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Cechy prozdrowotne nutraceutyków podawane na ich opakowaniach lub w ich reklamach określa się pojęciem oświadczeń zdrowotnych (ang. health claims). Są to oświadczenia dotyczące działania prozdrowotnego, np. „Wapń wzmacnia kości.” lub „Kwasy tłuszczowe omega-3 zmniejszają ryzyko kolejnego zawału.”
Różnica między lekiem a nutraceutykiem jest przedmiotem debaty naukowców i władz zdrowotnych. Zwykle uznaje się, że nutraceutyki powinny zawierać wyłącznie dawki mniejsze niż zawarte w lekach oraz wykazywać wyższy poziom bezpieczeństwa stosowania (szczególnie długotrwałego) niż typowe leki.
Przykładami substancji które mogą być zawarte w nutraceutykach są:
Jednym z podstawowych mechanizmów działania wielu z tych substancji jest ich działanie antyoksydacyjne (wymiatające wolne rodniki tlenowe). Prowadzi to do ochrony struktur komórkowych przed procesami degeneracji wynikającymi z zanieczyszczenia środowiska, procesów starzenia i innych procesów niekorzystnych dla zdrowia.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Miguel Angel Almodovar, Dla urody i zdrowia, Warszawa 2010: Alegoria, s. 20, ISBN 978-83-62248-24-7.
