Nowy Jork (ang. State of New York lub New York State) (wymowa:/nuː ˈjɔrk/ ) – stan w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych.
Graniczy z jeziorami Ontario i Erie, z kanadyjskimi prowincjami Ontario i Quebec, a także ze stanami Vermont, Massachusetts, Connecticut, New Jersey i Pensylwania. Od południowego wschodu dotyka Oceanu Atlantyckiego.
Największym miastem stanu jest Nowy Jork gdzie mieszka prawie połowa jego mieszkańców. Inne duże miasta to Buffalo, Rochester, Syracuse i stolica stanu – Albany.
Senekowie (ang. Seneca) – plemię Indian północnoamerykańskich należące do Ligi Irokezów. W przeszłości zamieszkiwali tereny w okolicy Wielkich Jezior, najdalej na zachód ze wszystkich sześciu plemion konfederacji irokeskiej.Manhattan – najmniejsza, a zarazem najgęściej zaludniona dzielnica (ang. borough) Nowego Jorku, położona na wyspie o tej samej nazwie. Ponadto hrabstwo (ang. county) w stanie Nowy Jork, w którego skład poza samą wyspą Manhattan wchodzi kilka mniejszych wysepek: Roosevelt Island, Randall’s Island, Wards Island, Governors Island, Liberty Island, Ellis Island, Mill Rock oraz U Thant Island. Do hrabstwa należy również Marble Hill, jedyna część położona bezpośrednio na stałym lądzie.
Przed przybyciem Europejczyków obszary te zamieszkiwali Indianie Mohegan, Munsee i Delawarowie (grupa algonkińska) oraz Mohawk, Oneida, Onondaga, Cayuga i Seneka (z Ligi Irokezów). Pierwszym Europejczykiem który odwiedził terytorium przyszłego Nowego Jorku był Giovanni da Verrazzano w 1524. Henry Hudson w 1609 odkrył główną rzekę stanu, później nazwaną jego nazwiskiem.
Hawajczycy - rdzenni mieszkańcy Hawajów, pochodzenia polinezyjskiego. Komunikują się w języku angielskim oraz języku kreolskim. Język hawajski, który był pierwotnym językiem Hawajczyków jest praktycznie językiem wymarłym, gdyż posługuje się nim nie więcej niż 1000 osób.Indianie – najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana z trzech – obok Inuitów (Eskimosów) i Aleutów – grup ludności tubylczej (rdzennej, autochtonicznej) zamieszkujących oba kontynenty amerykańskie, obejmująca – zarówno dawniej, jak i dziś – setki ludów, plemion i grup o bardzo różnym charakterze i stopniu rozwoju. W tradycyjnej antropologii zaliczani są do rasy żółtej.
Pierwszymi stałymi europejskimi osadnikami byli Holendrzy, którzy od 1613 roku organizowali w okolicach Manhattanu prywatne terytorium zamorskie i po zasiedleniu go przez pierwszą grupę emigrantów w 1624 przekształcili je w holenderską prowincję o nazwie Nowe Niderlandy (niderl.: Nieuw-Nederland, łac.: Novum Belgium lub Nova Belgica). Rok później założono tam Fort Amsterdam (późniejszy Nowy Amsterdam, a od 1665 Nowy Jork). W 1664 kolonię zajęli bez oporu Anglicy z sąsiedniej Nowej Anglii. Holendrzy odzyskali ją przejściowo w roku 1673, znów przemianowując Nowy Jork (nazwany tak na cześć brata króla angielskiego, księcia Jorku) na Nową Oranię (nid. Nieuwe Oranje). Jednak już rok później, po III wojnie angielsko-holenderskiej, zrzekli się całej kolonii na rzecz Anglików, którzy przemianowali ją na Prowincję Nowy Jork (istniejącą do 1777).
Rochester – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork, nad jeziorem Ontario i rzeką Genesee pomiędzy Buffalo i Syracuse. Miasto ma 219 773 mieszkańców, obszar metropolitalny 1,04 mln mieszkańców (dane z 2000 roku).Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.
Miasto Nowy Jork było od początku miastem wielokulturowym i wieloreligijnym. Po przejściu kolonii pod władzę Anglików osadnicy holenderscy pozostali w kolonii, zachowali wolność religii i utrzymali swe duże wpływy polityczne i gospodarcze. Kolonia przyjęła też Żydów wydalonych z portugalskiej Brazylii. Miasto Nowy Jork rozwijało się nieustannie i około 1790 stało się największym miastem Stanów Zjednoczonych, mając wtedy około 33 tys. mieszkańców.
Ocean Atlantycki (Atlantyk) – drugi pod względem wielkości ocean na Ziemi pokrywający około jednej piątej jej powierzchni. Nazwa wywodzi się z mitologii greckiej i oznacza „Morze Atlasa”. Jak napisał Hezjod w swym eposie Prace i dni: „Ojciec Zeus utworzył, na krańcach zamieszkałego świata, gdzie nie docierają ludzie i nie mieszkają bogowie nieśmiertelni, otoczone pełnym głębokich wirów oceanem Wyspy Błogosławione, gdzie życie toczy się bez mozołu i smutku”. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Atlantycki.Islam (arab. الإسلام ; al-islām) – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi.
Podczas amerykańskiej wojny rewolucyjnej stan był miejscem intensywnych walk. W 1776 Brytyjczycy zdobyli miasto Nowy Jork i stworzyli z niego swoją główną bazę w Ameryce Północnej. Z tej bazy próbowali zdobyć panowanie nad rzeką Hudson i tym sam przeciąć kolonie amerykańskie na pół. Brytyjska porażka w bitwie pod Saratogą 19 września 1777 położyła kres tym planom. Brytyjczycy utrzymali się jednak w mieście Nowy Jork aż do zakończenia wojny, gdyż Amerykanie nie próbowali zdobyć silnie ufortyfikowanego miasta.
Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – "Nauka Przebudzonego") – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcą jego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z państw-miast w północnych Indiach. Buddyzm bywa zaliczany do religii dharmicznych oraz do religii nieteistycznych.Pentekostalizm (ruch zielonoświątkowy) – odłam chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie.
Aż do końca XVIII wieku europejscy osadnicy zajmowali tylko południową część dzisiejszego stanu, osiedlając się głównie w dolinie rzeki Hudson i dookoła miasta Nowy Jork u jej ujścia. Tereny północne i północno-zachodnie obecnego stanu były zdominowane przez silne plemiona Indian (przede wszystkim Irokezów), które do 1760 często posiadały poparcie Francuzów z sąsiedniej Kanady. Dopiero w trakcie amerykańskiej wojny rewolucyjnej armie Stanów Zjednoczonych zaczęły przejmować kontrolę w tych regionach. Ostatecznie tereny te formalnie stały się własnością Stanów Zjednoczonych na skutek traktatów podpisanych z Indianami do 1797.
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (ang. Seventh-day Adventist Church, w skrócie SDA Church) – kościół chrześcijański, wywodzący się z grona wyznań protestanckich, będących wynikiem przebudzenia adwentowego, jakie nastąpiło w pierwszej połowie XIX wieku na terenie Ameryki Północnej.Ruch uświęceniowy (ang. Holiness Movement) – powstały w połowie XIX wieku ruch wewnątrz chrześcijaństwa stanowiący zbiór wierzeń i praktyk, wywodzących swe źródła z metodyzmu, a pośrednio z chrześcijańskiego ruchu przebudzeniowego tamtego okresu. Ruch kładzie nacisk zgodnie z przekonaniem Johna Wesleya, że każdy chrześcijanin powinien dążyć do osiągnięcia doskonałości chrześcijańskiej rozumianej praktycznie jako codzienne osobiste uświęcanie każdego wierzącego. Szczególnie zwraca uwagę na konieczność osobistego nawrócenia i pobożnego życia.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Ateizm – odrzucenie teizmu lub pogląd bądź doktryna głosząca, że bogowie nie istnieją. W najszerszym znaczeniu jest to brak wiary w istnienie boga, bóstw i sił nadprzyrodzonych, jako sprzecznych z rozumem i nienaukowych, oraz negujący potrzebę religii.
Unitarianizm – obok luteranizmu, kalwinizmu i anglikanizmu, jeden z głównych nurtów reformacji. Jego nazwa pochodzi od łacińskich słów „unus”, czyli jeden i „unitas”, czyli jedność.
Ontario (ang. Lake Ontario, fr. Lac Ontario) – jezioro słodkowodne, najmniejsze co do wielkości w kompleksie pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Środkiem jeziora biegnie granica między Kanadą i Stanami Zjednoczonymi. Dostęp ma tylko stan Nowy Jork i prowincja Ontario. Rzeka Niagara wpływa do jeziora blisko jego zachodniego końca i łączy je z jeziorem Erie. Z północno-wschodniego krańca jeziora wypływa Rzeka Świętego Wawrzyńca. Ontario stanowi część Drogi Wodnej Świętego Wawrzyńca.
Uniwersytet Nowojorski (ang. New York University) (NYU) – największa szkoła wyższa w Nowym Jorku i jedna z największych w USA. Główny kampus uniwersytetu znajduje się w Greenwich Village na Manhattanie. NYU został założony w 1831 przez Alberta Gallatina i grupę prominentnych nowojorczyków, stał się największym prywatnym uniwersytetem non-profit w Stanach. Uczelnia składa się z 14 szkół, college’ów i wydziałów skupionych w 6 częściach Manhattanu. NYU posiada także oddziały zagraniczne w Londynie, Paryżu, Pradze, Berlinie, Ghanie, Madrycie i Szanghaju.
Katolicyzm – doktryna Kościoła chrześcijańskiego – jedna z dwóch grup Kościołów, obok Kościoła prawosławnego, powstałych w wyniku rozłamu w Kościele chrześcijańskim w 1054 (tzw. schizmy wschodniej). Jedna z największych grup wyznań chrześcijańskich, obok prawosławia i protestantyzmu oraz ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół Kościół katolicki wraz z Kościołami wschodnimi pozostającymi z nim w pełnej jedności, wspólnoty tradycjonalistyczne, starokatolickie oraz część anglikańskich, liberalnych i niezależnych.
Ontario – prowincja Kanady. Ontario jest najludniejszą i najprężniejszą ekonomicznie częścią Kanady. W granicach Ontario znajduje się stolica Kanady Ottawa, największe miasto Kanady Toronto, a także największa aglomeracja tzw. Golden Horseshoe. W 1855 stacjonujący tam żołnierze angielskiej armii wymyślili hokej na lodzie.
Ameryka Środkowa (ang. Middle America) – centralny region geograficzny Ameryki. Jest definiowany jako południowa część Ameryki Północnej, w której skład wchodzą dwie części: kontynentalna (Ameryka Centralna) i wyspiarska (Karaiby). Obszar liczy około 850 000 km² powierzchni i jest zamieszkany przez ponad 90 mln ludzi.
