Nowy Jork (stan)

Piramida wieku

Nowy Jork (ang. State of New York lub New York State) (wymowa:/nuː ˈjɔrk/ ) – stan w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych.

Senekowie (ang. Seneca) – plemię Indian północnoamerykańskich należące do Ligi Irokezów. W przeszłości zamieszkiwali tereny w okolicy Wielkich Jezior, najdalej na zachód ze wszystkich sześciu plemion konfederacji irokeskiej.Manhattan – najmniejsza, a zarazem najgęściej zaludniona dzielnica (ang. borough) Nowego Jorku, położona na wyspie o tej samej nazwie. Ponadto hrabstwo (ang. county) w stanie Nowy Jork, w którego skład poza samą wyspą Manhattan wchodzi kilka mniejszych wysepek: Roosevelt Island, Randall’s Island, Wards Island, Governors Island, Liberty Island, Ellis Island, Mill Rock oraz U Thant Island. Do hrabstwa należy również Marble Hill, jedyna część położona bezpośrednio na stałym lądzie.

Graniczy z jeziorami Ontario i Erie, z kanadyjskimi prowincjami Ontario i Quebec, a także ze stanami Vermont, Massachusetts, Connecticut, New Jersey i Pensylwania. Od południowego wschodu dotyka Oceanu Atlantyckiego.

Największym miastem stanu jest Nowy Jork gdzie mieszka prawie połowa jego mieszkańców. Inne duże miasta to Buffalo, Rochester, Syracuse i stolica stanu – Albany.

Spis treści

1 Historia

2 Geografia

3 Demografia

3.1 Język

3.2 Rasy i pochodzenie

3.3 Religia

4 Uczelnie

5 Informacje dodatkowe

5.1 Główne atrakcje turystyczne

6 Przypisy

Historia

Przed przybyciem Europejczyków obszary te zamieszkiwali Indianie Mohegan, Munsee i Delawarowie (grupa algonkińska) oraz Mohawk, Oneida, Onondaga, Kajugowie i Seneka (z Ligi Irokezów). Pierwszym Europejczykiem który odwiedził terytorium przyszłego Nowego Jorku był Giovanni da Verrazzano w 1524. Henry Hudson w 1609 odkrył główną rzekę stanu, później nazwaną jego nazwiskiem.

New Age (wymowa: [njuː eɪdʒ]), Nowa Era, Nowy Wiek) – złożony i wielowymiarowy alternatywny ruch kulturowy, zapoczątkowany w latach sześćdziesiątych XX wieku, wyrosły z przekonania, że ludzkość, pogrążona w głębokim kryzysie, znajduje się w punkcie zwrotnym między dwiema epokami (erami). Hawajczycy - rdzenni mieszkańcy Hawajów, pochodzenia polinezyjskiego. Komunikują się w języku angielskim oraz języku kreolskim. Język hawajski, który był pierwotnym językiem Hawajczyków jest praktycznie językiem wymarłym, gdyż posługuje się nim nie więcej niż 1000 osób.

Pierwszymi stałymi europejskimi osadnikami byli Holendrzy, którzy od 1613 roku organizowali w okolicach Manhattanu prywatne terytorium zamorskie i po zasiedleniu go przez pierwszą grupę emigrantów w 1624 przekształcili je w holenderską prowincję o nazwie Nowe Niderlandy (niderl.: Nieuw-Nederland, łac.: Novum Belgium lub Nova Belgica). Rok później założono tam Fort Amsterdam (późniejszy Nowy Amsterdam, a od 1665 Nowy Jork). W 1664 kolonię zajęli bez oporu Anglicy z sąsiedniej Nowej Anglii. Holendrzy odzyskali ją przejściowo w roku 1673, znów przemianowując Nowy Jork (nazwany tak na cześć brata króla angielskiego, księcia Jorku) na Nową Oranię (nid. Nieuwe Oranje). Jednak już rok później, po III wojnie angielsko-holenderskiej, zrzekli się całej kolonii na rzecz Anglików, którzy przemianowali ją na Prowincję Nowy Jork (istniejącą do 1777).

Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.Indianie – najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana z trzech – obok Inuitów (Eskimosów) i Aleutów – grup ludności tubylczej (rdzennej, autochtonicznej) zamieszkujących oba kontynenty amerykańskie, obejmująca – zarówno dawniej, jak i dziś – setki ludów, plemion i grup o bardzo różnym charakterze i stopniu rozwoju. W tradycyjnej antropologii zaliczani są do rasy żółtej.

Miasto Nowy Jork było od początku miastem wielokulturowym i wieloreligijnym. Po przejściu kolonii pod władzę Anglików osadnicy holenderscy pozostali w kolonii, zachowali wolność religii i utrzymali swe duże wpływy polityczne i gospodarcze. Kolonia przyjęła też Żydów wydalonych z portugalskiej Brazylii. Miasto Nowy Jork rozwijało się nieustannie i około 1790 stało się największym miastem Stanów Zjednoczonych, mając wtedy około 33 tys. mieszkańców.

Rochester – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Nowy Jork, nad jeziorem Ontario i rzeką Genesee pomiędzy Buffalo i Syracuse. Miasto ma 219 773 mieszkańców, obszar metropolitalny 1,04 mln mieszkańców (dane z 2000 roku).Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.

Podczas amerykańskiej wojny rewolucyjnej stan był miejscem intensywnych walk. W 1776 Brytyjczycy zdobyli miasto Nowy Jork i stworzyli z niego swoją główną bazę w Ameryce Północnej. Z tej bazy próbowali zdobyć panowanie nad rzeką Hudson i tym sam przeciąć kolonie amerykańskie na pół. Brytyjska porażka w bitwie pod Saratogą 19 września 1777 położyła kres tym planom. Brytyjczycy utrzymali się jednak w mieście Nowy Jork aż do zakończenia wojny, gdyż Amerykanie nie próbowali zdobyć silnie ufortyfikowanego miasta.

Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa (lit. Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka) – litewska biblioteka narodowa założona w 1919 roku w Kownie, przeniesiona w 1963 roku i działająca do dziś w Wilnie. Ewangelikalizm, chrześcijaństwo ewangelikalne, pot. chrześcijaństwo ewangeliczne – jest nurtem pobożnościowym w protestantyzmie, opartym na specyficznej duchowości. W większości protestantyzm ewangelikalny jest nurtem konserwatywnym i sprzeciwia się tendencjom liberalnego chrześcijaństwa, które zaznaczają się w głównym nurcie protestantyzmu. Powstał na gruncie purytanizmu, ortodoksji protestanckiej i pietyzmu. Niektóre jego elementy pobożnościowe w 2. połowie XX wieku przyjęły się także poza protestantyzmem.

Aż do końca XVIII wieku europejscy osadnicy zajmowali tylko południową część dzisiejszego stanu, osiedlając się głównie w dolinie rzeki Hudson i dookoła miasta Nowy Jork u jej ujścia. Tereny północne i północno-zachodnie obecnego stanu były zdominowane przez silne plemiona Indian (przede wszystkim Irokezów), które do 1760 często posiadały poparcie Francuzów z sąsiedniej Kanady. Dopiero w trakcie amerykańskiej wojny rewolucyjnej armie Stanów Zjednoczonych zaczęły przejmować kontrolę w tych regionach. Ostatecznie tereny te formalnie stały się własnością Stanów Zjednoczonych na skutek traktatów podpisanych z Indianami do 1797.

Ocean Atlantycki (Atlantyk) – drugi pod względem wielkości ocean na Ziemi pokrywający około jednej piątej jej powierzchni. Nazwa wywodzi się z mitologii greckiej i oznacza „Morze Atlasa”. Jak napisał Hezjod w swym eposie Prace i dni: „Ojciec Zeus utworzył, na krańcach zamieszkałego świata, gdzie nie docierają ludzie i nie mieszkają bogowie nieśmiertelni, otoczone pełnym głębokich wirów oceanem Wyspy Błogosławione, gdzie życie toczy się bez mozołu i smutku”. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Atlantycki.Islam (arab. الإسلام ; al-islām) – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi.

Podstrony: 1 [2] [3] [4]