Nowa Brytania
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Stettin Bay (także Stetin Bay) – zatoka w południowej części Morza Nowogwinejskiego (Ocean Spokojny), u wybrzeży wyspy Nowej Brytanii, należącej do Papui-Nowej Gwinei; część zatoki Kimbe Bay. Rozciąga się między półwyspem Willaumez Peninsula na zachodzie a półwyspem Hoskins Peninsula na wschodzie. W wodach zatoki występują rafy koralowe, m.in.: Grabo Reef, Reeson Reef, Roberts Reef, Mowen Reef, Fish Reef. Nad zatoką położona jest stolica prowincji Nowa Brytania Zachodnia, Kimbe. Pozostałe miejscowości to: Ruango, Gaungo, Mai i Kullingai. U wybrzeży Stettin Bay znajduje się także lotnisko Kimbe. Na terenach przybrzeżnych występują tartaki i plantacje.
Tok pisin – język kreolski używany w Papui-Nowej Gwinei, gdzie jest jednym z języków urzędowych. Dla około 120 tys. mieszkańców kraju jest językiem ojczystym, jako drugi język zna go 4 miliony osób. Jest najszerzej znanym w Papui-Nowej Gwinei językiem - pełni rolę języka wehikularnego.
Nowa Brytania (ang. New Britain, tok pisin Niu Briten) – największa wyspa w Archipelagu Bismarcka, pomiędzy Morzem Bismarcka (na północy) a Morzem Salomona na południu, w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego, należąca administracyjnie do Papui-Nowej Gwinei.
Wyspa o kształcie zbliżonym do półksiężyca ma powierzchnię ok. 36 500 km². W 2000 była zamieszkana przez 404 641 osób. Położona jest w odległości 88 km na wschód od półwyspu Huon. Długość maksymalna – ok. 600 km, szerokość maksymalna – ok. 80 km, długość linii brzegowej – ok. 1600 km. Cechuje się zróżnicowaną powierzchnią terenu: od płaskich obszarów przybrzeżnych do górskich pasm Whiteman, Nakanai i Baining w centralnej części, z kilkoma szczytami o wysokości powyżej 2100 m n.p.m, z najwyższym o wysokości 2438 m n.p.m. Na wyspie panuje klimat równikowy.
Na Nowej Brytanii wyróżnić można trzy główne obszary aktywności wulkanicznej – na zachodnim krańcu wyspy, na północy wzdłuż zatok Open i Kimbe oraz na północnym wschodzie, na półwyspie Gazelle, w pobliżu osady Rabaul, gdzie znajdują się czynne wulkany Tavurvur i Vulcan, których ostatnia erupcja miała miejsce w 1994.
Na półwyspie Gazelle, we wschodniej części wyspy, uprawia się głównie palmę kokosową i kakaowca, w części centralnej, nad zatoką Kimbe – olejowca, na zachodzie rozwinięty przemysł tartaczny.
Wyspa została odkryta w 1616 przez holenderskiego żeglarza Jacoba Le Maire’a. Gdy znajdowała się pod administracją niemiecką, nosiła nazwę Neu-Pommern. Z tego okresu pochodzą również nazwy innych obiektów fizycznogeograficznych na wyspie, jak Stettin Bay (Zatoka Szczecińska) i Mount Varzin (Góra Warcino – od Warcina, wsi w gminie Kępice).
Przypisy[ | edytuj kod]
- Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski: Ameryka, Australia i Oceania. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 129, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. ISBN 83-239-7552-3. [dostęp 2018-01-06].
- ↑ New Britain (ang.). Encyclopædia Britannica, inc., 2013. [dostęp 2018-01-06].
- ↑ Nowa Brytania, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-01-06] .
- Bismarck Sea (ang.). Encyclopædia Britannica, inc.. [dostęp 2021-01-26].
- Solomon Sea (ang.). Encyclopædia Britannica, inc.. [dostęp 2021-01-26].
- Łukasz Szkwarek. Pomorze na Pacyfiku. „Głos - Dziennik Pomorza”. Głos ma Historia, 24 lipca 2017.