Nizina Amazonki
Andy (hiszp. Los Andes, Cordillera de los Andes) – góry fałdowe znajdujące się w Ameryce Południowej na terenie Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile oraz Argentyny. Góry ciągną się wzdłuż Oceanu Spokojnego od zatoki Paria na północy po Ziemię Ognistą na południu, na przestrzeni ponad 9000 km, co sprawia, że jest to najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Szerokość Andów wynosi 200–800 km. Najwyższe szczyty to Aconcagua (6962 m n.p.m.), Ojos del Salado (6893 m n.p.m.) oraz Nevado Pissis (6793 m n.p.m.).Amazonia (port. Amazônia, hiszp. Amazonía, fr. Amazonie, hol. Amazoneregenwoud, ang. Amazonia) – region w Ameryce Południowej w dorzeczu Amazonki, na obszarze Boliwii, Brazylii, Ekwadoru, Gujany, Gujany Francuskiej, Kolumbii, Peru, Surinamu i Wenezueli obejmujący Nizinę Amazonki, południową część Wyżyny Gujańskiej i północno-zachodnią część Wyżyny Brazylijskiej. Teren ten zajmuje obszar 7 mln km², z czego około 5,5 mln km² zajmuje amazoński las deszczowy (po portugalsku: Floresta Amazônica, po hiszpańsku: Selva Amazónica) – wilgotny las liściasty leżący na terenie dziewięciu państw: Brazylii (60% lasu deszczowego), Peru (13%, drugie po Brazylii), Kolumbii, Wenezueli, Ekwadoru, Boliwii, Gujany, Surinamu i Gujany Francuskiej. Cztery z nich noszą wobec tego nazwę krajów amazońskich. Amazonia stanowi ponad połowę wszystkich lasów deszczowych oraz największy i najbogatszy gatunkowo obszar na planecie.
Ameryka Południowa – kontynent leżący na półkuli zachodniej oraz w większej części na półkuli południowej, a w mniejszej – na półkuli północnej. Niekiedy uważana jest również za subkontynent Ameryki.
Nizina Amazonki – nizina w Ameryce Południowej zajmującą obszar 3,5 mln km². Większość jej obszaru leży w dorzeczu Amazonki.
Nizina Amazonki leży w wilgotnym klimacie równikowym, który charakteryzuje się małymi wahaniami dziennymi i rocznymi temperatury oraz dużymi opadami. Roczna suma opadów wynosi średnio 2000 mm.
Nizina graniczy z Andami na zachodzie, z Niziną Orinoko i Wyżyną Gujańską na północy oraz z Wyżyną Brazylijską na południu.
Podłożem geologicznym dla niziny jest Niecka Amazonki zbudowana ze skał osadowych. Na terenie Niziny Amazonki występują gleby laterytowe koloru czerwonego.
Charakterystycznymi roślinami dla lasów równikowych Niziny Amazonki są: palmy, kauczukowce, liany, klony oraz tulipanowce amerykańskie i orzesznice brazylijskie.
Charakterystycznymi zwierzętami dla Niziny Amazonki są: pumy, papugi, kapibary, tukany, kolibry, jaguary, oceloty, boa dusiciele, tapiry i małpy (kapucynki).
Duże obszary lasów równikowych w tym regionie pozostawały nietknięte i dopiero od niedawna są eksplorowane. Drewno z Amazonii jest eksportowane do krajów Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Gorsze gatunki sprzedawane są na lokalnym rynku.
Na obrzeżach lasów, gdzie jest klimat nieco korzystniejszy, coraz częściej zakłada się pola uprawne, wycinając i wypalając las. Duże zniszczenia są również powodowane eksploatacją złóż mineralnych.
Największe plemiona żyjące na Nizinie Amazonki to: Tikuna, Yanomami, Xavante oraz Guajajara.
Zobacz też[ | edytuj kod]