Nizina Amazonki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dorzecze Amazonki
Rzeka wśród amazońskich lasów deszczowych

Nizina Amazonki – nizina w Ameryce Południowej zajmującą obszar 3,5 mln km². Większość jej obszaru leży w dorzeczu Amazonki.

Wyżyna Brazylijska – rozległa wyżyna we wschodniej części Ameryki Południowej, głównie na terytorium Brazylii. Położona między wybrzeżem Oceanu Atlantyckiego a nizinami La Platy i Amazonki.Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.

Nizina Amazonki leży w wilgotnym klimacie równikowym, który charakteryzuje się małymi wahaniami dziennymi i rocznymi temperatury oraz dużymi opadami. Roczna suma opadów wynosi średnio 2000 mm.

Nizina graniczy z Andami na zachodzie, z Niziną Orinoko i Wyżyną Gujańską na północy oraz z Wyżyną Brazylijską na południu.

Podłożem geologicznym dla niziny jest Niecka Amazonki zbudowana ze skał osadowych. Na terenie Niziny Amazonki występują gleby laterytowe koloru czerwonego.

Orzesznica wyniosła, orzesznica brazylijska, bertolecja (Bertholletia excelsa) – gatunek drzewa z rodziny czaszniowatych. W stanie dzikim występuje w tropikalnych lasach górnego dorzecza Amazonki: przede wszystkim w Boliwii (która jest największym eksporterem owoców orzesznicy), w zachodnich i północnych stanach Brazylii i w Peru. Nieliczne stanowiska można spotkać również w Kolumbii, Gujanie, Gujanie Francuskiej, Surinamie i Wenezueli.Tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera L.) – jeden z dwóch gatunków tulipanowca. Jest okazałym drzewem zrzucającym liście na zimę. W swej ojczyźnie należy do najwyższych drzew liściastych, często wystaje ponad poziom dębów, klonów oraz innych drzew, wraz z którymi współtworzy lasy. Rośnie szybko, osiąga wiek 200-300 lat.

Charakterystycznymi roślinami dla lasów równikowych Niziny Amazonki są: palmy, kauczukowce, liany, klony oraz tulipanowce amerykańskie i orzesznice brazylijskie.

Charakterystycznymi zwierzętami dla Niziny Amazonki są: pumy, papugi, kapibary, tukany, kolibry, jaguary, oceloty, boa dusiciele, tapiry i małpy (kapucynki).

Duże obszary lasów równikowych w tym regionie pozostawały nietknięte i dopiero od niedawna są eksplorowane. Drewno z Amazonii jest eksportowane do krajów Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Gorsze gatunki sprzedawane są na lokalnym rynku.

Tukany (Ramphastidae) – rodzina ptaków z rzędu dzięciołowych (Piciformes). Obejmuje gatunki leśne, zamieszkujące Amerykę od południowego Meksyku po Paragwaj i północną Argentynę.Wyżyna Gujańska – wyżyna w północnej części Ameryki Południowej, między Niziną Orinoko a Niziną Amazonki. Zajmuje powierzchnię ok. 1,2 mln km².

Na obrzeżach lasów, gdzie jest klimat nieco korzystniejszy, coraz częściej zakłada się pola uprawne, wycinając i wypalając las. Duże zniszczenia są również powodowane eksploatacją złóż mineralnych.

Największe plemiona żyjące na Nizinie Amazonki to: Tikuna, Yanomami, Xavante oraz Guajajara.

Zobacz też[ | edytuj kod]

  • Amazonia


    • Kapibara (z guarani Kapiÿva, łac. Hydrochoerus hydrochaeris) – największy żyjący współcześnie gatunek gryzonia z rodziny marowatych. Niektórzy autorzy umieszczają kapibarę w monotypowej rodzinie kapibarowatych (Hydrochoeridae). Jest roślinożernym zwierzęciem wodno-lądowym, zamieszkującym tereny Ameryki Południowej. H.hydrochaeris jest gryzoniem o masywnej budowie ciała – jego waga dochodzi nawet do 65 kg.Kauczukowiec, hewea (Hevea Aubl.) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wilczomleczowatych. Kauczukowiec pochodzi z Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej.
    Encyklopedia Britannica (ang. Encyclopædia Britannica) – najstarsza wydawana do chwili obecnej i najbardziej prestiżowa encyklopedia angielskojęzyczna. Artykuły w niej zamieszczane uważane są powszechnie przez czytelników za obiektywne i wiarygodne.Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.




    Warto wiedzieć że... beta

    Puma, kuguar, lew górski, pantera z Florydy, pantera florydzka (Puma concolor) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych (Felidae) zamieszkujący Amerykę od Kanady po Patagonię (choć w wielu regionach została wytępiona).
    WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
    Tapirowate, tapiry (Tapiridae) – rodzina ssaków z rzędu nieparzystokopytnych, posiadających krótką trąbę, która powstała z przekształconego nosa i wargi górnej, oraz bardzo krótki ogon. Na kończynie tylnej posiadają trzy, a na przedniej cztery palce, każdy zakończony kopytem. Ciało okryte jest aksamitną sierścią. Tapiry żyją w podmokłych, bagnistych lasach tropikalnych. Są dobrymi pływakami. Mimo pewnego podobieństwa do świni, tapir należy do tej samej grupy ssaków, co nosorożec i koń.
    Janomamowie (ang. Yanomami, Yanomamö) – plemię indiańskie Ameryki Południowej, zamieszkujące Brazylię i Wenezuelę. Liczebność plemienia szacuje się na 20 tysięcy osób. Mniej więcej połowa spośród nich egzystuje na obrzeżach osiedli i misji religijnych, pozostali żyją w ok. 400 skupiskach w dżungli. Język Yanomami różni się od pozostałych narzeczy Amazonii. Istnieją przypuszczenia, że Yanomami mogą być potomkami pierwszych mieszkańców Ameryki Południowej.
    Klon (Acer L.) – rodzaj roślin z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae) (czasem, zwłaszcza dawniej z wyodrębnianej osobno rodziny klonowatych Aceraceae). Do rodzaju należy około 100 gatunków drzewiastych i krzewiastych (według niektórych źródeł jest to nawet 150 gatunków), występujących głównie w strefie umiarkowanej (kilka w górach tropikalnych). Występują w największym zróżnicowaniu w Azji, poza tym w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie, północnej Afryce. Gatunkiem typowym jest klon jawor (Acer pseudoplatanus L.).
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
    Gleby laterytowe (inaczej gleby czerwone) powstają w gorącym i wilgotnym klimacie na obszarach lasów równikowych i lasów podrównikowych oraz na sawannach.

    Reklama