Nizina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Nizina

Nizina – równinna lub prawie równinna wielka forma ukształtowania terenu, obszar leżący na wysokości od 0 do 300 m n.p.m.

Wielka Nizina Węgierska (554-555; węg. Alföld lub Nagyalföld, słow. Veľká dunajská kotlina, niem. Große Ungarische Tiefebene) – jedna z trzech jednostek podziału geograficznego Kotliny Panońskiej, zajmująca jej część na wschód od doliny Dunaju.Ameryka Południowa – kontynent leżący na półkuli zachodniej oraz w większej części na półkuli południowej, a w mniejszej – na półkuli północnej. Niekiedy uważana jest również za subkontynent Ameryki.

Niziny stanowią 1/3 powierzchni wszystkich kontynentów. Rozległe obszary nizinne noszą nazwę niżu. Na mapie hipsometrycznej oznaczone są jasnozielonym kolorem.

Klasyfikacja nizin[ | edytuj kod]

Uwzględniając ich położenie na kontynentach można wydzielić niziny:

  • podbrzeżne,
  • kontynentalne.

    • Biorąc pod uwagę kryterium wysokościowe, można je podzielić na:

    Nizina Podlaska – nazwa dawniejsza, stosowana obecnie przez niektórych autorów szkolnych map i podręczników, krainy geograficznej we wschodniej i północno-wschodniej Polsce, przeciętej wzdłuż Bugu fizycznogeograficzną granicą Europy Zachodniej i Wschodniej. Kraina ta niekiedy była łączona z Niziną Mazowiecką w Nizinę Mazowiecko-Podlaską.Niż - nizina obejmująca duże obszary, termin stosowany także dla rodzaju wielkiej jednostki podziału fizycznogeograficznego na szczeblu megaregionu bądź prowincji.
  • obszary płaskie,
  • obszary faliste o deniwelacjach do 30 m,
  • niziny pagórkowate o deniwelacjach do 60 m.

    • Biorąc pod uwagę kryterium genetyczne można je podzielić na:

  • pochodzenia morskiego – zajmują brzeżne części kontynentów, są zróżnicowane pod względem wysokości względnych w związku z procesami tektonicznymi,
  • pochodzenia rzecznego (fluwialne) – związane z działalnością rzek, mają najczęściej charakter akumulacyjny, ich powstanie związane jest z przemieszczaniem się koryt rzecznych po obszarze nizinnym oraz z wielkimi powodziami, np:
  • Nizina Amazonki,
  • Nizina Gangesu,
  • Missisipi,
  • niziny syberyjskie,
  • pochodzenia lodowcowego i fluwioglacjalnego – to głównie rozległe moreny denne i równiny sandrowe,
  • pochodzenia eolicznego – związane z obszarami pustynnymi i działalnością wiatru.

    • Niziny świata[ | edytuj kod]

  • Europa:
    • Padańska, Francuska, Angielska, Północnoniemiecka, Polska (Śląska, Południowowielkopolska, Mazowiecka, Podlaska), Węgierska, Wołoska, Czarnomorska, Nadkaspijska, Naddnieprzańska, Ocko-Dońska, Wschodnioeuropejska, Nizina Podolska, Nizina Ciechocińska, Nizina Nadwołżańska.
  • Azja:
    • Kubańska, Zachodniosyberyjska, Północnosyberyjska, Kołymska, Turańska, Mezopotamia, Indusu, Gangesu, Równina Korat, Chińska, Mandżurska
  • Ameryka Północna:
    • Zatokowa, Atlantycka, Centralna, Hudsona.
  • Ameryka Południowa:
    • Orinoko, Amazonki, La Platy.
  • Australia:
    • Nullarbor, Środkowoaustralijska
  • Afryka:
    • Akan, Nizina Zachodnioafrykańska (Senegalska)

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • wyżyna, góry
  • równina, dolina
  • geomorfologia
    • Nizina Ocko-Dońska – nizina w Rosji. Jest częścią rozległej niziny Wschodnioeuropejskiej. Leży między wyżyną Środkoworosyjską (zachód) i wyżyną Nadwołżańską (wschód) oraz między rzekami: Oką (północ) i Donem (południe). Stanowi lekko falistą równinę wznoszącą sie średnio na 150–180 m n.p.m. i porozcinaną dosyć szerokimi dolinami rzecznymi. Zbudowana z silnie rozmytych osadów morenowych, które w dolinach przykryte są piaskami a na wniesieniach glinkami lessowymi. Nizina leży w klimacie umiarkowanym ciepłym kontynentalnym, w sferze lasostepu. Jest intensywnie wykorzystywana rolniczo ze względu na żyzne gleby i odpowiedni klimat. Główne uprawy to żyto i pszenica. Największe miasta regionu to Riazań, Woroneż i Tambow.Koryto rzeki – najniższa część doliny rzeki, która znajduje się w obrębie jej dna i przez którą okresowo lub ciągle płynie woda dokonując zmian w kształcie powierzchni. Jeśli rzeka ma silny nurt, następuje erozja denna, jeżeli słaby – akumulacja niesionego materiału, a jeśli meandruje, dochodzi do erozji bocznej. Koryto stanowi fragment łożyska rzeki.




    Warto wiedzieć że... beta

    Nizina Północnoniemiecka (również Nizina Niemiecka, niem. Norddeutsches Tiefland) – nizina w środkowej Europie, w północnej części Niemiec, wchodząca w skład Niziny Środkowoeuropejskiej. Obszar położony jest pomiędzy Morzem Północnym, Półwyspem Jutlandzkim i Morzem Bałtyckim na północy a Średniogórzem Niemieckim i Masywem Czeskim na południu.
    Nizina Południowowielkopolska (318.1-2) – makroregion w środkowo zachodniej Polsce, zachodnia część Nizin Środkowopolskich położona w dorzeczu środkowej Warty, nizina denudacyjna przecięta pradolinami Warty utworzonymi przez lądolód skandynawski , Prosny i Neru; największym miastem jest Kalisz.
    Nizina Czarnomorska – nizina nadmorska, leżąca na terenie Ukrainy, jak również częściowo na terenie Mołdawii i Rumunii. Jest częścią Niziny Wschodnioeuropejskiej.
    Morena denna – rodzaj moreny, której materiał skalny, pochodzący z niszczenia (zdzierania) podłoża i materiału wytopionego z lodowca, transportowany jest przez lodowiec w jego dolnej części (stopa lodowca). Po stopnieniu lodowca następuje odsłonięcie moreny dennej w postaci lekko falistych równin, charakterystycznych np. dla Niżu Środkowoeuropejskiego. Jest to forma powstała wskutek działania procesów budujących (akumulacja lodowcowa).
    Australia (Związek Australijski, Commonwealth of Australia) – państwo położone na półkuli południowej, obejmujące najmniejszy kontynent świata, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanie Indyjskim i Spokojnym. Jedyny kraj, który obejmuje cały kontynent. Siłą rzeczy nie posiada granic lądowych z żadnym państwem.
    Nizina Północnosyberyjska (Siewiero-Sibirskaja nizmiennost) – rozległa nizina w azjatyckiej części Rosji, pomiędzy ujściowym odcinkiem Jeniseju na zachodzie i rzeką Leną na wschodzie, a Górami Byrranga i wybrzeżem Morza Arktycznego na północy i Wyżyną Środkowosyberyjską na południu.
    Nizina Atlantycka – nizina leżąca w Stanach Zjednoczonych nad Oceanem Atlantyckim. Położona jest na wschód od Appalachów, pomiędzy półwyspem Cape Cod i Florydą. Przechodzi nad Zatoką Meksykańską jako Nizina Zatokowa.

    Reklama