Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” w latach 1980

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” w latach 1980–1989

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]

Przeczytaj także...
Układ Warszawski (oficjalna nazwa: Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej ang. Warsaw Pact ros. Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной помощи) – sojusz polityczno-wojskowy państw tzw. bloku wschodniego z dominującą rolą ZSRR. Formalnie powstał na podstawie Deklaracji Bukaresztańskiej, jako odpowiedź na militaryzację tzw. Niemiec Zachodnich i włączenie ich w strukturę NATO, a sankcjonował istniejące od zakończenia II wojny światowej podporządkowanie poszczególnych państw i ich armii ZSRR.Senat Rzeczypospolitej Polskiej – organ władzy ustawodawczej, druga izba (tradycyjnie określana jako izba wyższa) polskiego parlamentu. Składa się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu (jeśli kadencja Sejmu zostanie skrócona, skróceniu ulega także kadencja Senatu). W przypadku wygaśnięcia mandatu Prezydent RP zarządza wybory uzupełniające.

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” – ogólnopolski związek zawodowy, do 1989 r. pełniący również rolę masowego ruchu oporu przeciw rządom komunistycznym w okresie PRL-u.

„Solidarność” powstała 17 września 1980, w wyniku zawarcia porozumień sierpniowych, kończących falę strajków w czasie Sierpnia 1980. Utworzona została przez porozumienie licznych komitetów strajkowych, połączonych w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym (MKS), które z czasem przekształciły się w komisje założycielskie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. NSZZ „Solidarność” został zarejestrowany 10 listopada 1980 roku.

Jan Rulewski (ur. 18 kwietnia 1944 w Bydgoszczy) – polski polityk i związkowiec, poseł na Sejm I, II i III kadencji, od 2007 senator VII i VIII kadencji.Międzynarodowy Dzień Dziecka (MDD) – dzień ustanowiony w 1954 przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) dla upowszechniania ideałów i celów dotyczących praw dziecka zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych (1945) i obchodzony od 1955 w różne dni roku w różnych krajach członkowskich ONZ; w Polsce MDD obchodzony jest 1 czerwca.

Spis treści

Rok 1980[]

8–11 lipca – z powodu podwyżek cen mięsa robotnicy z Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL Świdnik rozpoczęli strajk. W następnych dniach dołączyli do nich pracownicy innych lubelskich zakładów pracy, m.in. Fabryki Maszyn Rolniczych Agromet, Lubelskie Zakłady Naprawy Samochodów Ciężarowych, Lubelskie Zakłady Przemysłu Skórzanego oraz Lokomotywownia PKP (zobacz też: Strajki lubelskie 1980).

14 sierpnia – początek strajku w Stoczni Gdańskiej zorganizowanego przez Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Komitet strajkowy zażądał przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy, wzniesienia pomnika ofiar 1970, gwarancji nierepresjonowania strajkujących, podwyżek płac o 2 tys. zł oraz zasiłków rodzinnych jak w MO. Dyrekcja stoczni wyraziła zgodę tylko na trzy pierwsze żądania. Rozpoczął się strajk okupacyjny.

16 sierpnia – dyrekcja stoczni zgodziła się na podwyżkę w wysokości 1500 zł. Ogłoszono zakończenie strajku. W stoczni pojawiła się delegacja 21 zakładów z Bogdanem Lisem i Andrzejem Gwiazdą. Zaapelowali o kontynuowanie strajku. Powstał Miejski Komitet Strajkowy z Wałęsą jako przewodniczącym.

17 sierpnia – przed bramą stoczni ksiądz Henryk Jankowski odprawił mszę świętą. Po mszy w miejscu, gdzie polegli robotnicy w 1970 r. został wkopany drewniany krzyż. Komitet Strajkowy przekształcił się w Międzyzakładowy. Została zredagowana ostateczna wersja 21 postulatów.

18 sierpnia – rozpoczął się strajk w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie.

21 sierpnia – do Gdańska przybyła Komisja Rządowa z Mieczysławem Jagielskim, a do Szczecina z Kazimierzem Barcikowskim. Strajki rozszerzyły się na cały kraj.

23 sierpnia – powstała komisja ekspertów MKS. Wydrukowano pierwszy numer Strajkowego Biuletynu Informacyjnego „Solidarność”. Inż. Bogdan Pietruszka przedstawił projekt pomnika ku czci zabitych w 1970 roku. Wieczorem w małej sali BHP rozpoczęły się rozmowy z delegacją rządową.

26 sierpnia – odblokowano telefony i zostały wznowione rozmowy z delegacją rządową.

27 sierpnia – do strajku przyłączyły się kopalnie Górnego i Dolnego Śląska oraz szereg dużych zakładów przemysłowych w Polsce, np. „Ursus”.

30 sierpnia – w Szczecinie podpisano porozumienie. W Gdańsku uzależniono podpisanie od uwolnienia wszystkich więźniów politycznych.

31 sierpnia – do punktu 4. (zwolnienie więźniów politycznych) prezydium MKS dodało aneks z nazwiskami osób aresztowanych w ostatnich dwóch tygodniach. Jagielski wydał oświadczenie, że wszyscy w ciągu jednego dnia zostaną zwolnieni. O godzinie 17 zostało podpisane porozumienie między komisją rządową a MKS-em reprezentującym ponad 700 zakładów. Do strajku przyłączyły się „Jelczańskie Zakłady Samochodowe w Jelczu” oraz zakłady we Wrocławiu.

3 września – podpisano porozumienie w Jastrzębiu. Z Komitetu Strajkowego powstał Międzyzakładowy Komitet Robotniczy NSZZ. Niezależne podpisanie porozumień w FSM w Tychach, Hucie Katowice, Bytomiu, Siemianowicach Śląskich i Tarnowskich Górach. Na Śląsku powstało wówczas 6 wolnych międzyzakładowych organizacji związkowych, które w lipcu 1981 roku zjednoczyły się.

17 września – w Gdańsku przedstawiciele MKZ i MKR z całej Polski powołali ogólnopolski Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” oraz Krajową Komisję Porozumiewawczą. Nazwę zaproponował Karol Modzelewski.

24 września – „Solidarność” złożyła w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie wniosek o rejestrację i statut.

październik władze komunistyczne rozpoczęły przygotowania do wprowadzenia stanu wojennego

24 października – Sąd Wojewódzki w Warszawie wprowadził samowolnie zmiany w statucie „Solidarności”. KKP ogłosiła gotowość strajkową na 12 listopada i złożyła odwołanie do Sądu Najwyższego.

31 października – w Warszawie odbyły się rozmowy z premierem Pińkowskim. Ustalono, że „Solidarność” uzyskała 24 października osobowość prawną. Władze obiecały, że do 10 listopada zostanie rozpatrzone odwołanie „Solidarności” dotyczące zmian w statucie oraz obiecały wyrazić zgodę na wydawanie ogólnokrajowego „Tygodnika Solidarność”.

9 listopada – na posiedzeniu KKP w Gdańsku zgodzono się na kompromis w sprawie zmian w statucie. Andrzej Gwiazda zaproponował, aby zapis o kierowniczej roli partii znalazł się w aneksie obok fragmentów konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy.

10 listopada – Sąd Najwyższy zarejestrował statut NSZZ „Solidarność”.

12 listopada – gen. Wojciech Jaruzelski ujawnił na posiedzeniu Komitetu Obrony Kraju, że przygotowany został zestaw niezbędnych aktów prawnych dotyczących stanu wojennego.

1 grudnia – władze radzieckie przekazały gen. Hupałowskiemu i płk Puchale plany wkroczenia wojsk sowieckich do Polski w ramach ćwiczeń „Sojuz 81”. Gotowość do przekroczenia granicy wyznaczono na 8 grudnia.

5 grudnia – na szczycie państw Układu Warszawskiego w Moskwie gen. Jaruzelski przedstawił koncepcję samodzielnego zlikwidowania „Solidarności” i opozycji, gdy tylko wystąpią pierwsze oznaki wyczerpania społeczeństwa. Natomiast Stanisław Kania ostrzegł Breżniewa, że interwencja spotka się „z gwałtowną reakcją społeczną, wręcz z powstaniem narodowym”. Zbigniew Brzeziński doradca do spraw bezpieczeństwa prezydenta USA Jimmy’ego Cartera ostrzega Rosjan, że ich interwencja w Polsce spotka się z ostrą ripostą Stanów Zjednoczonych. Pomysł interwencji ostatecznie zarzucono.

16 grudnia – na uroczystość odsłonięcia pomnika Ofiar Grudnia w Gdańsku przybyły delegacje „Solidarności” z całego kraju. Mszę św. celebrował ks. arcybiskup Franciszek Macharski. Tłumaczenie fragmentu Biblii Czesława Miłosza recytował Daniel Olbrychski.

17 grudnia – odbyły się uroczystości w Gdyni – przy przystanku Gdynia Stocznia i przy urzędzie miasta. Odsłonięto tablicę pamiątkową na murze stoczni w Szczecinie.

Adam Michnik (ur. 17 października 1946 w Warszawie) – polski publicysta, eseista, pisarz, historyk i działacz polityczny. Od 1989 redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”.Konzentrationslager Lublin, Vernichtungslager Lublin, Kriegsgefangenenlager Maydanek, KL Majdanek – niemiecki obóz koncentracyjny oraz jeniecki w Lublinie, funkcjonujący w latach 1941-1944.

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego im. Zygmunta Puławskiego „PZL-Świdnik” (dawniej WSK Świdnik) to firma zajmująca się produkcją samolotów i śmigłowców założona w Świdniku w 1951 roku.

Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność” (TKK) – podziemny organ koordynujący działalność regionalnych struktur zdelegalizowanej „Solidarności” w stanie wojennym, utworzony 22 kwietnia 1982.

Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej (ZOMO) – (czasem można spotkać się z mylną nazwą Zmechanizowane Oddziały Milicji Obywatelskiej lub Zorganizowane Oddziały Milicji Obywatelskiej) oddziały Milicji Obywatelskiej powołane w drugiej połowie 1956 (po Poznańskim Czerwcu) do zaprowadzania porządku w sytuacjach wyjątkowych (dsł.: "likwidacji zbiorowych naruszeń porządku publicznego"), a także do udzielania pomocy ludności w czasie klęsk żywiołowych i ochrony imprez masowych.

Komunizm (od łac. communis – wspólny, powszechny) – system społeczno-ekonomiczny, w którym nie istnieje własność prywatna środków produkcji, a całość wytworzonych dóbr jest w posiadaniu wspólnoty, której członkowie są równi.

Czesław Kiszczak (ur. 19 października 1925 w Roczynach) – generał broni Wojska Polskiego, szef Zarządu II Sztabu Generalnego WP (1973–1979) i szef Wojskowej Służby Wewnętrznej (1979–1981), działacz komunistyczny, minister spraw wewnętrznych (1981–1990), Prezes Rady Ministrów PRL (od 2 do 17 sierpnia 1989), poseł IX kadencji, wicepremier pierwszego niekomunistycznego rządu PRL (1989–1990).

Stan wojenny – jeden ze stanów nadzwyczajnych, polegający na przejęciu administracji przez wojsko. Stan wojenny może być wprowadzony przez rząd danego kraju w celu przywrócenia porządku publicznego w wypadku takich zdarzeń jak zamach stanu czy w celu zdławienia opozycji politycznej.

Uniwersytet Gdański (w skrócie UG) – uczelnia z siedzibą rektora w Gdańsku, powstała 20 marca 1970, na mocy decyzji Rady Ministrów, z połączenia Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie (założonej w 1945 jako Wyższa Szkoła Handlu Morskiego) i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku (założonej w 1946).