Nawozy
Przeczytaj także...
Molibden (Mo, łac. molybdenum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa w dosłownym przekładzie brzmi "podobny do ołowiu" i pochodzi od greckiego określenia ołowiu – μόλυβδος molybdos.Guano – odchody ptaków morskich (głównie kormoranów, pelikanów i głuptaków) lub nietoperzy, gromadzące się od wieków na powierzchni ziemi lub w jaskiniach, na terenach suchych, głównie na zachodnich wybrzeżach Ameryki Południowej (Chile, Peru) i wyspach sąsiednich. Grube pokłady eksploatowane są jako cenny nawóz naturalny. W krajach posiadających największe jego zasoby, tworzy się strefy chronione, dla kolonii ptaków które przyczyniają się do najszybszego przyrostu pokładów guana, zwłaszcza głuptaków i kormoranów.
Obornik – nawóz naturalny składający się z przefermentowanego kału, moczu zwierząt i ściółki. Zawiera on wszystkie składniki odżywcze potrzebne do rozwoju roślin oraz poprawia właściwości fizyczne gleby.
Molibden (Mo, łac. molybdenum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa w dosłownym przekładzie brzmi "podobny do ołowiu" i pochodzi od greckiego określenia ołowiu – μόλυβδος molybdos.Guano – odchody ptaków morskich (głównie kormoranów, pelikanów i głuptaków) lub nietoperzy, gromadzące się od wieków na powierzchni ziemi lub w jaskiniach, na terenach suchych, głównie na zachodnich wybrzeżach Ameryki Południowej (Chile, Peru) i wyspach sąsiednich. Grube pokłady eksploatowane są jako cenny nawóz naturalny. W krajach posiadających największe jego zasoby, tworzy się strefy chronione, dla kolonii ptaków które przyczyniają się do najszybszego przyrostu pokładów guana, zwłaszcza głuptaków i kormoranów.
Obornik – nawóz naturalny składający się z przefermentowanego kału, moczu zwierząt i ściółki. Zawiera on wszystkie składniki odżywcze potrzebne do rozwoju roślin oraz poprawia właściwości fizyczne gleby.
Nawozy – środki używane w uprawie roślin (nawożenie) celem zwiększenia wysokości i jakości plonowania dzięki wzbogaceniu gleby w składniki pokarmowe niezbędne dla roślin i polepszeniu jej właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych, pochodzenia mineralnego lub organicznego. Nawozami są również produkty przeznaczone do zwiększania żyzności stawów rybnych.
Gnojówka – przefermentowany mocz gromadzony w zbiornikach. Jest nawozem jednostronnym, gdyż prawie całkowicie pozbawionym fosforu. Zawiera przeciętnie 1-3% suchej masy, 0,3-0,6% N, 0,68-0,83% K i poniżej 0,04% P.Nawozy fosforowe – nawozy mineralne, których głównym składnikiem jest fosfor, makroelement w odżywianiu roślin, składnik białek, fityny, także organicznych kwasów nukleinowych ortofosforanów i metafosforanów.
W zależności od nawozu, zawarte w nim składniki pokarmowe mogą być w formie bezpośrednio przyswajalnej przez rośliny lub też dopiero po przemianach zachodzących w glebie, przez co działanie nawozów może trwać w ciągu jednego roku nawożenia lub nawet 3-5 następnych lat (np. wióry rogowe na ciężkich glebach). Czasem składniki pokarmowe w wyniku przemian glebowych przechodzą w formę trudniej przyswajalną lub całkowicie nieprzyswajalną dla roślin.
Azot (N, łac. nitrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 7, niemetal z grupy 15 (azotowców) układu okresowego. Stabilnymi izotopami azotu są N i N. Azot w stanie wolnym występuje w postaci dwuatomowej cząsteczki N2. W cząsteczce tej dwa atomy tego pierwiastka są połączone ze sobą wiązaniem potrójnym. Azot jest podstawowym składnikiem powietrza (78,09% objętości), a jego zawartość w litosferze Ziemi wynosi 50 ppm. Wchodzi w skład wielu związków, takich jak: amoniak, kwas azotowy, azotyny oraz wielu ważnych związków organicznych (kwasy nukleinowe, białka, alkaloidy i wiele innych). Azot w fazie stałej występuje w sześciu odmianach alotropowych nazwanych od kolejnych liter greckich (α, β, γ, δ, ε, ζ). Najnowsze badania wykazują prawdopodobne istnienie kolejnych dwóch odmian (η, θ).Uprawa roślin – całokształt zabiegów stosowanych w produkcji roślinnej, obejmujących uprawę roli, nawożenie, siew i sadzenie roślin, pielęgnację, zbiór i przechowywanie plonów. Zabiegi te mają na celu otrzymanie jak najwyższych plonów.
Składniki pokarmowe[ | edytuj kod]
Wśród makroelementów niezbędnych roślinom wyróżnia się: azot, fosfor, potas, także wapń, magnez i siarkę, natomiast w niewielkiej tylko ilości rośliny potrzebują takich mikroelementów jak: żelazo, cynk, miedź, bor, molibden, chlor.
Gnojowica – płynna, przefermentowana mieszanina odchodów (kału i moczu) zwierząt gospodarskich i wody, ewentualnie z domieszką niewykorzystanych pasz, pochodząca z obór bezściółkowych, gromadzona w zbiornikach.Pomiot ptasi, obornik drobiowy - nawóz naturalny, będący mieszaniną wydalin hodowanego drobiu i ściółki. Do pomiotu mogą być dodawane środki hamujące wydzielanie amoniaku.
Rodzaje i grupy nawozów[ | edytuj kod]
- Nawozy mineralne, wysokoprocentowe, zawierają proste, bezpośrednio przyswajalne dla roślin lub po niewielkich tylko przemianach w glebie związki chemiczne; surowcami do produkcji są kopaliny, rudy, odpady przemysłu hutniczego, także odpady pochodzenia zwierzęcego; niektóre poprawiają strukturę gleby, zmieniają jej odczyn, usuwają toksyczne substancje; wyróżnia się nawozy:
- azotowe, najważniejsze z nawozów mineralnych, dzielą się na:
- saletrzane
- amonowe
- saletrzano-amonowe
- amidowe
- roztwory azotowe
- azotowe o spowolnionym działaniu
- fosforowe
- potasowe
- magnezowe
- siarkowe
- mikroelementowe
- wieloskładnikowe, nabierające coraz większego znaczenia w dobie intensyfikacji rolnictwa, produkuje się ich coraz więcej (np. amofos, nawozy NPK: nitrofoska, polifoska, azofoska itp.); wyróżnia się tu nawozy mieszane i kompleksowe;
- Nawozy wapniowe i wapniowo-magnezowe:
- tlenkowe
- węglanowe
- Nawozy naturalne:
- obornik
- gnojówka
- gnojowica
- pomiot ptasi
- guano
- Nawozy organiczne:
- kompost
- biohumus
- na bazie żywych alg (hodowlanych)
- Nawozy niekonwencjonalne, w tym nawozy:
- pochodzenia komunalnego
- pochodzenia przemysłowego.
Nawozy można także podzielić ze względu na ich stan skupienia na: stałe i ciekłe.
Nawozy mineralne – potocznie zwane nawozami sztucznymi, substancje wydobywane z ziemi i przetworzone lub produkowane chemicznie, wzbogacające glebę w składniki mineralne niezbędne dla rozwoju roślin, poprawiające strukturę gleby lub zmieniające jej kwasowość.Żelazo (Fe, łac. ferrum) – metal z VIII grupy pobocznej o dużym znaczeniu gospodarczym, znane od czasów starożytnych.
Zawartość w nawozach pierwiastków stanowiących dla roślin składniki pokarmowe przyjęto umownie wyrażać w przeliczeniu na procentową wagową zawartość N, P2O5, K2O, MgO, CaO, SO3.
Zagrożenia[ | edytuj kod]
Ze stosowaniem nawozów mineralnych wiążą się oprócz oczywistych korzyści, także i szkody dla środowiska i człowieka, zwłaszcza zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych powodujące eutrofizację, zakwaszenie, odkwaszenie lub zasolenie gleb, nadmierne nagromadzenie w roślinach szkodliwych substancji, czyli przenawożenie itp.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Substancja chemiczna (substancja czysta, chemikalia (tylko l.mn.)) – substancja jednorodna, o stałym, określonym składzie chemicznym, jakościowym (co do rodzaju atomów pod względem liczby atomowej i ewentualnie, co do poszczególnych rodzajów atomów w cząsteczce) i najczęściej także ilościowym (liczby atomów różnych rodzajów w cząsteczce); zbiór atomów lub cząsteczek spełniających kryterium stałości składu.
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Warto wiedzieć że... beta
Nitrofoska – wieloskładnikowy nawóz mineralny typu NPK zawierający azot, fosfor i potas w postaci przyswajalnej przez rośliny.
Chlor, Cl (łac. chlorum, od stgr. χλωρός „chloros” - „zielonożółty”) − pierwiastek chemiczny z grupy fluorowców, niemetal o liczbie atomowej 17.
Nawozy wieloskładnikowe – nawozy kompleksowe, nawozy mineralne zawierające dwa lub więcej składników pokarmowych roślin.
Miedź (Cu, łac. cuprum) – pierwiastek chemiczny, z grupy metali przejściowych układu okresowego. Nazwa miedzi po łacinie (a za nią także w wielu innych językach, w tym angielskim) pochodzi od Cypru, gdzie w starożytności wydobywano ten metal. Początkowo nazywano go metalem cypryjskim (łac. cyprum aes), a następnie cuprum. Posiada 26 izotopów z przedziału mas 55-80. Trwałe są dwa: 63 i 65.
Wapń (Ca, łac. calcium; nazwa ta pochodzi od łacińskiego rzeczownika calx – wapno, co oznacza więc "metal z wapna") – pierwiastek chemiczny z grupy berylowców (metali ziem alkalicznych) w układzie okresowym.
Magnez (Mg, łac. magnesium) – pierwiastek chemiczny, metal ziem alkalicznych (druga grupa główna układu okresowego). Izotopy stabilne magnezu to Mg, Mg oraz Mg.
Toksyczność – cecha związków chemicznych polegająca na powodowaniu zaburzeń funkcji lub śmierci komórek żywych, organów lub organizmów po dostaniu się w ich pobliże. Związki chemiczne mogą wywierać działanie toksyczne po wchłonięciu ich drogą doustną, oddechową lub po absorpcji przez skórę.